Bị cáo Hứa Thị Phấn đã chiếm đoạt nghìn tỷ của Trustbank như thế nào?

• Tiếp tục khởi tố bà Hứa Thị Phấn vì liên quan 3 bất động sản “khủng”
• Bác kháng cáo của bà Hứa Thị Phấn và các đơn vị liên quan

Trong các phiên tòa diễn ra trước đó, tòa án tuyên phạt Hứa Thị Phấn 20 năm tù giam về tội “Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản”, 20 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định của nhà nước trong quản lý kinh tế, gây hậu quả nghiêm trọng”. 

Cùng với bản án 17 năm tù do TAND cấp cao tại Hà Nội đã tuyên, bà Phấn phải chấp hành mức án 30 năm tù – mức án cao nhất của hình phạt có thời hạn. Mới đây, cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã chuyển kết luận điều tra, đề nghị truy tố Hứa Thị Phấn về hành vi gây thiệt hại hơn 1.000 tỉ đồng.

Chiếm đoạt tiền ngân hàng của chính mình

Mới đây, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã chuyển kết luận điều tra, đề nghị Viện KSND Tối cao truy tố Hứa Thị Phấn, nguyên cố vấn cao cấp HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Tín (Trustbank), là Ngân hàng Xây Dựng (CB) hiện tại về hành vi gây thiệt hại hơn 1.338 tỉ đồng cho ngân hàng của chính bà này. 

Ngoài Hứa Thị Phấn, Cơ quan CSĐT Bộ Công an còn đề nghị truy tố các bị can với cùng tội danh: “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo khoản 4, điều 175 Bộ luật Hình sự (BLHS) 2015 (sửa đổi bổ sung 2017)

Các bị can bị truy tố bao gồm gồm: Bùi Thị Kim Loan - kế toán Công ty Phú Mỹ; Lâm Kim Dũng - nguyên Giám đốc Công ty TNHH địa ốc Lam Giang; Huỳnh Thị Xuân Dung – nguyên Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư địa ốc Phúc Nguyễn (cháu bà Phấn); Lâm Hứa Quỳnh Trinh - nhân viên cao cấp Trustbank (cháu bà Phấn); Phạm Hồng Hảo – nguyên nhân viên Trustbank (cháu bà Phấn). 

Cơ quan điều tra xác định Huỳnh Thị Phấn đã lợi dụng việc nắm giữ 84,92% cổ phần Trustbank đã thâu tóm HĐQT, lũng đoạn hoạt động của Trustbank và có những hành vi sai phạm, gây thiệt hại cho ngân hàng này với số tiền tới 1.338 tỷ đồng.

Cụ thể, Hứa Thị Phấn đã chỉ đạo cấp dưới nâng khống giá trị 4 căn nhà ở Sài Gòn như: số 10 Lý Tự Trọng (phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM, hiện đang là trụ sở của CB hiện nay, tài sản này cũng đang bị kê biên), số 422 B Nguyễn Thị Minh Khai (phường 5, quận 3, TP HCM; số 409 Sư Vạn Hạnh (phường 2, quận 10, TP HCM). 

Để thực hiện được hành vi trên, Phấn lập ra các công ty sân sau do mình quản lý và giao cho nhân viên, và con cháu điều hành. Bao gồm Công ty CP địa ốc Lam Giang và Công ty TNHH Phú Mỹ, Công ty TNHH Đầu tư địa ốc Phúc Nguyễn.

Bị cáo Hứa Thị Phấn.

Phấn giao cho Huỳnh Thị Xuân Dung và Bùi Thị Kim Loan điều hành công ty. Từ đây Dung và Loan giúp Phấn đứng tên các căn nhà trên sau đó nâng khống gấp trăm lần giá trị thực bán để bán lại cho Trustbank - ngân hàng mà bà này làm chủ nhằm chiếm đoạt tiền của ngân hàng. Phần thủ tục phía ngân hàng, Hứa Thị Phấn giao cho Lâm Hứa Huỳnh Trinh và Phạm Hồng Hảo phụ trách. 

Đồng thời, thông qua Công ty Hồng Đức và Công ty Năm Thành Viên sử dụng thông tin thẩm định giá thiếu căn cứ và không có cơ sở để thẩm định giá và nâng khống giá trị 4 bất động sản để bán lại cho Trustbank với tổng giá trị 661 tỷ đồng. Theo kết quả thẩm định giá thời điểm Trustbank mua 4 bất động sản này thực tế chỉ có giá trị hơn 224 tỉ đồng. Điều này cũng đồng nghĩa Hứa Thị Phấn và đồng phạm đã chiếm đoạt của Trustbank 437 tỉ đồng.

Hứa Thị Phấn còn dùng ảnh hưởng của mình chỉ đạo Hoàn Văn Toàn, cựu Chủ tịch HĐQT Trustbank và Trần Sơn Nam, cựu Tổng Giám đốc Trustbank và nhiều lãnh đạo trong ngân hàng mua lại 4 bất động sản giá cao với lý do là mở rộng hệ thống hoặc đầu tư bất động sản. 

Tại thời điểm 2011 - 2012, Trustbank đã vượt quá tỷ lệ mua sắm tài sản cố định nhưng Hứa Thị Phấn vẫn chỉ đạo đầu tư mua bán nhằm chiếm đoạt tiền ngân hàng. 

Kết quả dẫn đến 4 bất động sản này đến nay chưa thể hạch toán vào tài khoản tài sản cố định của ngân hàng. Cơ quan điều tra xác định, các hành vi nêu trên của Phấn cấu thành tội “lạm dụng chiếm đoạt tài sản”, gây thiệt hại cho Trustbank tổng cộng hơn 1.338 tỉ đồng.

Kết luận điều tra cũng nêu rõ những thiệt hại của Trustbank dưới thời Hứa Thị Phấn cũng chính là nguyên nhân dẫn đến tình hình kinh doanh của ngân hàng này rất xấu, bị liệt kê vào danh sách những ngân hàng yếu kém và là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ, buộc Nhà nước phải mua lại ngân hàng này với giá 0 đồng vào ngày 31-1-2015 để gánh toàn bộ lỗ lũy kế lên đến 27.000 tỉ đồng.

Các đồng phạm của Hứa Thị Phấn tại phiên tòa phúc thẩm ngày 25-10-2018.

Án cũ chưa qua, tội mới đã đến

Trước đó vào tháng 5-2018, tại phiên phúc thẩm TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên y án 17 năm tù đối với Hứa Thị Phấn về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, trong đại án liên quan tại Ngân hàng Đại Dương (Oceanbank). 

Về dân sự, tòa buộc Hứa Thị Phấn bồi thường cho Oceanbank 500 tỷ đồng. Trong vụ án này, Hứa Thị Phấn đóng vai trò là đồng phạm tích cực và là người được thụ hưởng, sử dụng toàn bộ khoản tiền đã vay, tiếp đến là Nguyễn Văn Hoàn, Phạm Công Danh và Trần Văn Bình. 

Vào ngày 6-8-2018, phiên phúc thẩm TAND TP HCM xét xử "đại án" Phạm Công Danh, Trầm Bê giai đoạn 2, toà tuyên Hứa Thị Phấn phải bồi thường bồi thường cho Ngân hàng CB số tiền 600 tỷ đồng.

Tiếp đó, đến ngày 2-11-2018, tại phiên phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM, HĐXX cũng tuyên y án Hứa Thị Phấn mức án 30 năm tù giam về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và “Làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Trustbank. 

Phiên tòa này cũng cũng như nhiều phiên tòa khác, đại gia Hứa Thị Phấn không thể có mặt để đối chất trước tòa và trước đó cơ quan điều tra cũng không thể lấy lời khai do bà này nằm viện, luôn trong tình trạng “gọi không trả lời”. Qua giám định, Hứa Thị Phấn bị mất 93% sức khỏe do các bệnh như huyết áp cao, tiểu đường cấp độ II, thoát vị đĩa đệm…

Trong quá trình xét xử tại phiên tòa phúc thẩm này, dù Hứa Thị Phấn không có mặt nhưng đại diện VKSND Cấp cao tại TP HCM cho rằng, chỉ với lời khai tại tòa trước đó và hồ sơ vụ án đủ căn cứ xác định bà Phấn là chủ mưu, lôi kéo hàng loạt người thân, nhân viên cấp dưới thực hiện hành vi trái pháp luật để chiếm đoạt tiền của Ngân hàng Đại Tín. 

Cụ thể Phấn đã chỉ đạo nhân viên làm các hợp đồng mua bán lòng vòng căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch cho các công ty cũng do bà ta thành lập rồi nâng khống giá trị căn nhà lên 8 lần, bán cho Đại Tín 1.268 tỷ đồng. Hành vi này của Hứa Thị Phấn và đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 1.105 tỷ của ngân hàng.

Hứa Thị Phấn và các đồng phạm tại phiên tòa do Tòa án nhân dân TP HCM xét xử ngày 15-5-2018.

Các bị cáo còn hạch toán thu chi khống để hợp thức hóa việc chiếm dụng 5.256 tỷ đồng của Đại Tín rồi đẩy nợ cho Công ty cổ phần Đầu tư Phương Trang. Từ tháng 5-2010 đến tháng 2-2012, Đại Tín giải ngân cho Phương Trang, 18 công ty khác cùng 22 cá nhân có quan hệ hợp tác - tổng cộng 83 khoản vay và một khoản phát hành trái phiếu, với số tiền trên sổ sách là gần 16.500 tỷ. Tuy nhiên, Công ty Phương Trang chỉ nhận thực tế hơn 3.900 tỷ.

Nhận định hành vi phạm tội của Hứa Thị Phấn, HĐXX phiên phúc thẩm cho rằng, Luật Các tổ chức tín dụng không cho phép cổ đông nắm giữ quá 20% vốn điều lệ nhưng bà Phấn lại chiếm đến gần 85%, thâu tóm toàn bộ hoạt động của TrustBank. 

Tiếp đó, lợi dụng việc giữ chức vụ cố vấn cấp cao Hội đồng quản trị, Hứa Thị Phấn đưa cháu gái Ngô Kim Huệ, em trai Hứa Xường vào làm chức Phó tổng giám đốc; Hoàng Văn Toàn vào làm Chủ tịch HĐQT... rồi chỉ đạo thực hiện hàng loạt hành vi trái pháp luật.

Tính đến tháng 2-2012 ngân hàng Trustbank lỗ lũy kế hơn 6.000 tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu hơn 2.800 tỷ. Bà Phấn còn chỉ đạo cấp dưới nâng khống giá căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch cao gấp nhiều lần giá trị thật. 

Bị cáo Bùi Thị Kim Loan ngoài việc phê duyệt việc mua lại căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch, còn thay mặt bà Phấn chỉ đạo nhân viên Đại Tín lập hàng loạt chứng từ khống trong việc hạch toán thu chi hơn 5.256 tỷ đồng và đẩy nợ cho Công ty Phương Trang.

Căn cứ hồ sơ và quá trình thẩm vấn tại tòa, HĐXX phúc thẩm cho rằng có đủ cơ sở xác định bà Phấn là chủ mưu, đề ra chủ trương và chỉ đạo các bị cáo khác thực hiện hành vi trái pháp luật,gây thiệt hại hơn 6.300 tỷ đồng của Ngân hàng Đại Tín. 

"Bản án sơ thẩm xét xử bị cáo Phấn và đồng phạm là chính xác, đúng quy định pháp luật, không oan sai". Về trách nhiệm dân sự, HĐXX phúc thẩm buộc nữ đại gia bồi thường hơn 16.791 tỷ đồng cho CB, gồm hơn 6.362 tỷ đồng tiền gốc và hơn 10.000 tỷ lãi phát sinh.

Như vậy sau khi CQĐT Bộ Công an tiếp tục truy tố Hứa Thị Phấn, nữ đại gia này đã bị khởi tố, truy tố lần thứ 5. Ngoài ra còn hàng loạt những người giúp sức cho bà Phấn chiếm đoạt tiền của ngân hàng đã và đang lần lượt được đưa ra xét xử trong các giai đoạn. 

Như đồng phạm tích cực của Hứa Thị Phấn là Bùi Thị Kim Loan lĩnh 28 năm tù, Ngô Kim Huệ 10 năm tù, cựu chủ tịch HĐQT Hoàng Văn Toàn nhận 7 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định của nhà nước trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Tòa cũng giữ mức án 2 năm tù (cho hưởng án treo) đến 10 năm tù đối với 24 bị cáo còn lại.