Bê bối của cảnh sát Brazil trước thềm Olympic 2016

"Nổ súng trước, thẩm vấn sau"

Theo báo cáo của Tổ chức Ân xá quốc tế (AI), Cảnh sát ở Rio thường xuyên "nổ súng trước, thẩm vấn sau". Đây chính là lý do khiến nhiều người thiệt mạng trong 5 năm qua ở Rio de Janeiro. Tổ chức này cũng cho biết thêm, những ca tử vong do cảnh sát nổ súng hiếm khi được điều tra. "Số liệu trong báo cáo là kết quả thống kê và phân tích tin cậy trước thềm Brazil đăng cai tổ chức Thế vận hội diễn ra vào năm tới. Có bằng chứng rõ ràng cho thấy, 1.519 người chết, chiếm gần 16% tổng số vụ trên cả nước do sĩ quan cảnh sát thực hiện khi làm nhiệm vụ", AI nhận định.

"Rio de Janeiro là hai câu chuyện đối lập về một thành phố. Một mặt, nét đẹp, sự quyến rũ của thành phố đã gây ấn tượng mạnh với du khách quốc tế nhưng mặt khác, thành phố được biết đến với sự xuất hiện của cảnh sát và bạo lực. Phần lớn những vụ đụng độ, can thiệp của cảnh sát nhằm vào đối tượng người da đen và đàn ông nghèo.

Những vụ tấn công bạo lực ở Brazil vẫn là mối đe dọa lớn đến an ninh Olympic 2016.

Cảnh sát ở Rio de Janeiro thường xuyên sử dụng vũ lực không cần thiết và quá nhiều hoạt động an ninh trong các khu phố nghèo của thành phố. Những vụ cảnh sát bắn chết người trong khi thực hiện công vụ hiếm khi được điều tra và những người có trách nhiệm không phải chịu trách nhiệm pháp lý", Atila Roque, đại diện AI ở Brazil nói.

Trước những thông tin AI đưa ra, hiện cảnh sát Brazil chưa có bất cứ phản hồi chính thức nào. Trong một nỗ lực để kiềm chế bạo lực, chính phủ Brazil đã triển khai nhiều cảnh sát và binh lính tại Rio de Janeiro, đặc biệt là khu vực xung quanh các địa điểm thể thao, khách sạn và bãi biển. Công đoàn cảnh sát nước này cho biết, trong cuộc đấu tranh với các loại tội phạm, số lượng nhân viên cảnh sát thiệt mạng cũng rất cao.

Chỉ tính riêng ở Rio de Janeiro, trong năm 2014, có tổng số 114 nhân viên cảnh sát thiệt mạng khi thi hành công vụ. Văn phòng của công tố viên ở Rio de Janeiro cũng cho biết, với nhân viên sai phạm, lực lượng cảnh sát nước này cũng xử lý rất nghiêm minh. 587 nhân viên cảnh sát đã bị buộc tội và đưa ra công lý trong giai đoạn từ giữa năm 2010 và 2015.

Bạo lực đe dọa an ninh Thế vận hội Olympic 2016

Bạo lực tràn lan và tỷ lệ giết người cao vẫn đang là vấn đề khiến giới chức Brazil đau đầu. Brazil là một trong những quốc gia trong thời kỳ chiến tranh có số vụ bạo lực cao nhất thế giới. Theo thống kê của Liên hiệp quốc, khoảng 52.000 vụ giết người xảy ra mỗi năm ở Brazil. Trong năm 2012, hơn 50% nạn nhân của những vụ giết người trong độ tuổi từ 15 đến 29, 77% trong số đó là người da đen.

Năm 2014, con số này đã giảm. Đây được coi là kết quả của việc tăng cường an ninh tại các thành phố lớn của Brazil và sự tấn công mạnh mẽ của cảnh sát vào các băng đảng ma túy. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia thì bạo lực vẫn đang là mối đe dọa hiện hữu với an ninh Olympic 2016.

"Thất bại trong cuộc đấu tranh với tội phạm ma túy cùng với đó là bạo lực tràn lan trong xã hội. Có quá nhiều mạng sống đang bị cướp đi bởi cảnh sát. Tham nhũng vẫn là vấn nạn lớn. Những người nghèo, yếu thế hầu như không có cơ hội tiếp cận với công lý. Một hệ thống tư pháp hình sự liên tục thất bại trong việc bảo vệ công lý và bồi thường cho những người bị vi phạm nhân quyền", Roque nói.

Bất chấp chỉ trích từ những nhà hoạt động nhân quyền, Chính phủ Brazil cho rằng, Olympic 2016 sẽ được tổ chức an toàn với chiến dịch đảm bảo an ninh "lớn nhất trong lịch sử". Theo đó, số nhân viên an ninh sẽ được tăng cường, nhiều gấp đôi số nhân viên an ninh mà Anh sử dụng trong Olympic London 2012.

"Tổng cộng 85.000 người sẽ được huy động để triển khai các hoạt động an ninh. 47.500 nhân viên cảnh sát và lực lượng an ninh sẽ tập trung ở Rio, còn 38.000 người khác sẽ được bố trí rải rác ở thành phố lớn diễn ra các môn thi đấu trong khuôn khổ Olympic. Đây sẽ là hoạt động phối hợp lực lượng lớn nhất trong lịch sử nước ta", Rodrugies, một quan chức Brazil nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo diễn ra gần đây.

Ông Rodrugies cũng cho biết, Brazil là quốc gia có nhiều kinh nghiệm giám sát tổ chức các sự kiện lớn trong những năm gần đây như  World Cup 2014 và đón Đức Giáo hoàng Francis đến thăm vào năm 2013.