4,5 năm tù dành cho cựu Tổng Giám đốc IMF Rodrigo Rato
Sau gần 2 năm (16-4-2015) bị cảnh sát và nhân viên hải quan Tây Ban Nha khám xét tư dinh tại khu phố cao cấp Salamanca ở Madrid, ngày 23-2, cựu Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Rodrigo Rato đã bị Tòa án Quốc gia Tây Ban Nha (chuyên xét xử các vụ án tham nhũng và tội phạm tài chính) tuyên phạt 4 năm rưỡi tù giam vì tội lạm dụng công quỹ trong thời gian ông lãnh đạo 2 ngân hàng Caja Madrid và Bankia ở "xứ sở bò tót".
Bản án kể trên được đưa ra sau khi Tòa án Quốc gia Tây Ban Nha khai đình xét xử hôm 26-9-2016. Khi tòa xét xử, nhiều người dân đã tụ tập bên ngoài trụ sở tòa án để chỉ trích hành động lạm dụng quỹ công của ông Rodrigo Rato.
Bởi cựu Tổng Giám đốc IMF Rodrigo Rato bị xét xử cùng 64 người khác, nguyên là các giám đốc và thành viên hội đồng quản trị của 2 ngân hàng Caja Madrid và Bankia. Họ bị cáo buộc đã sử dụng thẻ tín dụng ở 2 ngân hàng Caja Madrid và Bankia để chi trả những chi tiêu cá nhân, nhưng không công khai hay thông báo với cơ quan thuế.
 |
| Cựu Tổng giám đốc IMF Rodrigo Rato (giữa) lĩnh 4,5 năm tù. |
Theo bản cáo trạng, cựu Tổng Giám đốc IMF Rodrigo Rato đã duy trì "hệ thống tham nhũng" được thành lập bởi người tiền nhiệm Miguel Blesa khi ông nắm quyền điều hành ngân hàng Caja Madrid năm 2010. Và một hệ thống tương tự cũng được ông Rodrigo Rato thiết lập khi lãnh đạo ngân hàng Bankia năm 2011. Theo kết quả điều tra, những người kể trên đã tiêu 12 triệu euro trong khoảng thời gian 2003-2012.
Ông Rodrigo Rato bị Tòa án Quốc gia Tây Ban Nha tuyên phạt tội biển thủ công quỹ khi lãnh đạo 2 ngân hàng kể trên. Ngân hàng Caja Madrid được quốc hữu hóa thành Ngân hàng Bankia năm 2010, sau khi sáp nhập với 6 quỹ tín dụng khác. Sau khi rời ghế Tổng Giám đốc IMF (tháng 12-2007), ông Rodrigo Rato được nhiều tổ chức tín dụng Tây Ban Nha mời làm cố vấn cao cấp, nhưng cựu Bộ trưởng Tài chính đã quyết định làm chủ Đề án thành lập ngân hàng Bankia.
Sau khi thành lập (tháng 12-2010), Bankia đã thành công trong việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO hồi tháng 7-2011) với việc huy động 3,3 tỷ euro. Đây là 1 trong những đợt IPO hiếm hoi ở Tây Ban Nha trong năm 2011.
Giới chuyên môn cho rằng, nếu không có mối quan hệ sâu rộng với quan chức Chính phủ của ông Rodrigo Rato, ngân hàng Bankia khó huy động được 3,3 tỷ euro. Ngân hàng Bankia lọt vào "tầm ngắm" sau khi IMF công bố báo cáo nghi vấn về "sức khỏe" của hệ thống tài chính Tây Ban Nha.
Năm 2011, Bankia công bố lợi nhuận 309 triệu euro, nhưng sau khi ông Rodrigo Rato từ chức, ngân hàng này lại công bố thua lỗ 3 tỷ euro. Ông Rodrigo Rato buộc phải từ chức Chủ tịch Bankia (7-5-2012) sau khi bị cáo buộc gian lận và việc sử dụng thẻ tín dụng bí mật của các thành viên trong hội đồng quản trị.
Ngày 9-5-2012, Bankia chính thức bị quốc hữu hoá, cho dù được coi là ngân hàng thương mại lớn thứ 4, là ngân hàng cho vay đầu tư vào bất động sản lớn nhất Tây Ban Nha. Ông Rodrigo Rato bị điều tra vì liên quan đến vụ ngân hàng Bankia niêm yết trên thị trường chứng khoán với sự gian lận và giả mạo các tài liệu.
Tòa án Quốc gia Tây Ban Nha từng yêu cầu (24-9-2015) tịch biên tài sản của ông Rodrigo Rato trị giá 18 triệu euro. Ngoài ra, tòa còn phong tỏa tiền hưu của ông Rodrigo Rato. Quyết định này được thông qua sau khi ông Rodrigo Rato không nộp tiền đảm bảo trách nhiệm dân sự cho tòa.
Trước khi trở thành Tổng Giám đốc IMF, ông Rodrigo Rato từng làm Bộ trưởng Kinh tế-Tài chính, Phó Thủ tướng Tây Ban Nha. Gần 2 năm trước (16-4-2015), tờ El Pais đưa tin, ông Rodrigo Rato bị điều tra với cáo buộc rửa tiền. Khi đó, Cơ quan phòng chống rửa tiền (Sepblac) của Tây Ban Nha điều tra ông Rodrigo Rato liên quan tới hoạt động rửa tiền ở nước ngoài. Bởi trước đó, Cơ quan Thuế Tây Ban Nha từng cung cấp cho Sepblac danh tính của 705 người nộp thuế vô danh và họ phát hiện tên của ông Rodrigo Rato.
Nhưng khi được phỏng vấn về vấn đề này, Bộ trưởng Kinh tế Tây Ban Nha khi đó là ông Luis de Guindos đã từ chối bình luận về cuộc điều tra của Sepblac - phải có nhiệm vụ giữ bí mật thông tin.
Mặc dù ông Rodrigo Rato đã xin được miễn thuế và đây là một hoạt động hợp pháp, nhưng ông Rodrigo Rato vẫn bị Sepblac cáo buộc đã rửa tiền ở nước ngoài trước khi khai thuế, đặc biệt là các tài khoản cá nhân ở Gibraltar và quần đảo Virgin, những nơi được coi là thiên đường trốn thuế.
Ông Rodrigo Rato trở thành tâm điểm chú ý của dư luận sau khi không phủ nhận thông tin cho rằng, đã lợi dụng ân xá thuế năm 2012 của chính phủ Tây Ban Nha để kê khai tài sản. Tờ The Guardian từng trích lời của Bộ trưởng Tư pháp Rafael Catala cho biết, những gì đang được Sepblac điều tra đã được dư luận bàn tán từ lâu, đặc biệt là nguồn gốc các khoản thu nhập của ông Rodrigo Rato.
