FBI và kẻ “tội đồ” Boston

Thứ Ba, 26/03/2019, 14:13

James "Whitey" Bulger, một trong những trùm sò băng đảng nguy hiểm nhất ở thành phố Boston, Mỹ, người từng trở thành nguyên mẫu điện ảnh nổi tiếng, được cho là đã sống một cuộc đời "hai mặt" khi là người báo tin cho Cục điều tra liên bang (FBI) trong nhiều vụ án quan trọng.

Thế nhưng, lại có người cho rằng chính Bulger mới là người lợi dụng FBI trong việc làm ăn của mình. Vậy ai làm việc cho ai?

Nếu hỏi James “Whitey” Bulger, thì ông ta sẽ trả lời rằng mọi chuyện mà chúng ta nghe về ông ta đều sai. Và các bộ phim nổi tiếng của Mỹ như “Black Mass” và “The Departed” vốn được khởi nguồn từ cuộc đời thực của ông, như vậy đều hoàn toàn không đúng sự thật. Bởi lẽ, nhân vật "tội đồ" trong thế giới ngầm tội phạm này luôn khẳng định ông chưa bao giờ cung cấp tin tức cho FBI.

Để hiểu được câu chuyện phức tạp, đầy bạo lực và thú vị về một tội phạm mang biệt danh "Whitey" và cũng là một tử tù năm 2018 sau khi trốn tránh luật pháp trong một thời gian dài, chúng ta cần quay trở lại nhìn nhận từ đầu.

Dự án MKUltra và một tình bạn

Sinh ra tại một khu chung cư nghèo ở South Boston và là con thứ trong gia đình có 6 anh em, James “Whitey” Bulger nhanh chóng trở thành một tên tội phạm, dính án bị bắt giữ đầu tiên ở tuổi 13 vì phạm pháp ở tuổi thanh thiếu niên. Đó cũng là thời điểm sau này Bulger lần đầu tiên gặp John Connolly khi ấy là cậu bé kém tuổi sống ở khu nhà chung cư khác trong thành phố. Mối quan hệ với Connolly đã có tác động đáng kể đối với cuộc đời của Bulger.

Hình chụp tội phạm James “Whitey” Bulger năm 1953.

Như Connolly sau này nhớ lại, ký ức ban đầu của ông về Whitey Bulger là có một tên tội phạm trẻ tuổi ở cùng khu nhà chung cư và Bulger đề nghị mua cho Connolly một que kem ốc quế. Sau đó, Bulger cũng cứu Connolly thoát khỏi một cuộc ẩu đả của kẻ bắt nạt lớn tuổi. Sau đó, người anh trai Billy Bulger trở thành gia sư cho Connolly, động viên Connolly học hành chăm chỉ để thi đỗ đại học.

Mặc dù phát triển mối quan hệ bền chặt nhưng số phận lại đưa đẩy John Connolly và Whitey Bulger vào hai ngả đường rất khác biệt. John Connolly tiến thân trong sự nghiệp ở FBI còn Whitey Bulger vẫn sống cuộc đời của kẻ tội phạm, bị bắt giữ trong một vụ cướp ngân hàng quân đội ở tuổi 26.

Bulger đi tù 9 năm, trong đó 3 năm ở nhà tù liên bang Alcatraz. Đây là nhà tù có hệ thống an ninh kiên cố trên đảo Alcatraz, ngoài khơi bờ biển San Francisco, California và dùng vào việc giam giữ những tù nhân nguy hiểm nhất nước Mỹ từ năm 1934 đến 1963. Cũng chính trong thời gian bị cầm tù này, Whitey Bulger tình nguyện trở thành vật thí nghiệm cho một cuộc thử nghiệm khoa học thuộc dự án mật có biệt danh MKUltra của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA).

Để đổi lấy việc bị tiêm chất LSD, một loại thuốc có tác động đến trí não ít được biết đến khi ấy, Bulger sẽ có thể được giảm án tù. Cuộc thử nghiệm kinh hoàng này đã để lại một vết sẹo mãi mãi đối với Whitey Bulger, người phải chịu đựng từ chứng mất ngủ đến những cơn ác mộng trong suốt cuối quãng đời còn lại của mình.

Sau này, khi phát hiện dự án này nhằm kiến tạo một loại vũ khí kiểm soát trí óc con người, Bulger đã tìm cách truy sát Tiến sĩ Carl Pfeiffer, người chịu trách nhiệm giám sát tổng thể MKUltra.

Thế giới ngầm của Bulger

Thời gian ở nhà tù Alcatraz đã khiến tên tuổi của Bulger nổi như cồn trong thế giới tội phạm ngầm ở Boston. Không lâu sau khi được ra tù, Bulger nhanh chóng có được một "chân" là kẻ hành lệnh trong băng nhóm Killeen. Cũng trong thời gian này, Bulger trở thành một kẻ giết người máu lạnh. Khi thủ lĩnh băng đảng của mình là Donald Killeen bị sát hại năm 1972, Bulger đã hợp với Howie Winter để tham gia băng nhóm Winter Hill.

Cựu đặc vụ FBI John Connolly bên ngoài Tòa Boston với cáo buộc dính líu tới trùm sò Bulger.

Làm việc cho Winter, Bulger thiết lập mối quan hệ đàn anh đàn em gần gũi với Stephen Flemmi, một trùm sò khác của Winter Hill vốn nhanh chóng "nổi cồn" và được "thăng hạng".

Vào cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980, "cặp đôi" Bulger và Stephen Flemmi đã dàn dựng các vụ sát hại, trong đó, đình đám nhất là vụ sát hại Roger Wheeler, một doanh nhân người Mỹ giàu có.

Năm 1979, James “Whitey” Bulger trở thành người cầm đầu băng đảng Winter Hill sau khi trùm sò nhóm này là Howie Winter bị tù. Không mất quá nhiều thời gian để Bulger trở thành một trùm sò khét tiếng của Winter Hill.

Trong vòng 10 năm sau đó, Bulger và băng nhóm Winter Hill kiểm soát nhiều hoạt động tội phạm ở Boston, trong đó có buôn bán ma túy, đòi nợ, tra tấn và giết người. Tuy nhiên, điều mà không ai biết đến là Bulger không làm việc một mình. Có một lý do để Bulger được phép tự do hoành hành.

Ngã rẽ cuộc đời với đặc vụ FBI John Connolly

Trong khi Whitey Bulger trở thành trùm sò khét tiếng thế giới thì người bạn thiếu thời là John Connolly cũng trở thành một nhân viên trứ danh của FBI. Do Bulger tham gia vào loại hình tội phạm mà Connolly nỗ lực ngăn chặn, nên khả năng hai người "chạm trán" nhau càng cao.

Sống tại khu vực người gốc Ireland tại Nam Boston, Bulger có ác cảm với những người cung cấp thông tin và đã nhiều lần từ chối đề nghị lặp lại nhiều lần của FBI về việc làm người báo tin mật cho cơ quan này. Thế nhưng, mọi việc thay đổi khi Connolly tiếp cận Bulger vào năm 1975. Và khi đường đời của hai người rốt cục gặp nhau thì kết cục lại hết sức bất ngờ.

Khi sự việc được hé lộ, đàn em thân cận của Bulger là Stephen Flemmi là một người báo tin cho FBI. Năm 1975, Stephen Flemmi lôi kéo Bulger tham gia với vai trò là một "người báo tin cấp cao", hé mở cuộc tái ngộ giữa Bulger và người bạn thiếu thời John Connolly, hiện là một đặc vụ "cứng" của FBI. Trong một cuộc gặp kín cùng năm, đặc vụ Connolly đã yêu cầu Bulger cung cấp thông tin để giúp FBI trấn áp nhóm băng đảng Italy ở Boston.

Ảnh chụp từ hoạt động giám sát của FBI đối với Whitey Bulger và đàn em Stephen Flemmi.

Connolly nói với Bulger rằng mafia đã cung cấp thông tin cho FBI về băng đảng của Bulger. "Vậy tại sao anh không sử dụng chúng tôi để làm những gì họ đang làm đối với anh? Lửa đấu với lửa", Connolly nói.

Trong cuộc gặp này, Bulger đã đồng ý làm việc cho FBI song với một điều kiện. "Tôi sẽ không được gọi là người cung cấp thông tin. Tôi sẽ là chiến lược gia của anh", Bulger khẳng định. Ngoài ra, Bulger thỏa thuận với Connolly rằng ông ta sẽ báo cho Connolly mọi việc ông biết về băng nhóm mafia Italy, đổi lại, Connolly sẽ bảo vệ Bulger.

"Bulger biết rằng anh ta có thể thao túng Connolly và khiến Connolly làm việc cho anh ta, và đó thực sự là những gì đã xảy ra", chia sẻ của Dick Lehr, đồng tác giả của cuốn "Black Mass: Whitey Bulger, FBI, and Devil's Deal" (Tạm dịch “Lễ Đen”, song ở Việt Nam phim này có tên là “Bố già huyền thoại”) mà sau này trở thành nền tảng của một bộ phim cùng tên năm 2015.

Connolly đã không làm bất kỳ điều gì phi pháp. Thực tế, ông làm theo một chỉ thị cũ, một phần của các mệnh lệnh của Giám đốc FBI J. Edgar Hoover "có được các nguồn tin sống trong nội bộ hàng ngũ cấp cao của thành phần băng nhóm có tổ chức". Mục tiêu của FBI là tiêu diệt băng nhóm Mafia Italy và Connolly khẳng định Bulger sẽ giúp ông thực hiện mục tiêu này.

Whitey Bulger và FBI: Ai làm việc cho ai?

Trở thành một người cung cấp thông tin cho FBI đã đem lại lợi ích to lớn cho Bulger. Dựa trên thông tin được cung cấp bởi anh ta và đàn em Stephen Flemmi, FBI đã loại bỏ được băng nhóm tội phạm Italy ở Mỹ, tạo ra một khoảng trống trong thế giới ngầm ở Boston.

Bulger nhanh chóng lấp đầy khoảng trống này bằng cách đảm nhận các hoạt động lừa đảo và buôn bán ma túy và trở thành trùm tội phạm khét tiếng nhất ở New England, một vùng Đông Bắc rộng lớn ở Mỹ. Bulger nhận được sự bảo trợ từ các đặc vụ FBI thoái hóa.

Ông ta được loại khỏi các cáo trạng đối với các thành viên băng đảng Winter Hill và ngày càng tham gia vào hoạt động tội phạm với mức độ tàn bạo hơn.

Như sau này được phát hiện, Connolly và cấp trên Morris đã thiết lập một mối liên hệ gần gũi với Bulger và Flemmi. Mối quan hệ của Bulger với FBI khiến ông ta ít bị lọt vào tầm ngắm của cơ quan thực thi pháp luật, nhất là khi Bulger nhanh chóng liên kết với các đặc vụ như Connolly. Ngoài việc cung cấp tin mật cho các đặc vụ FBI ở Boston, Bulger cũng trao tiền mặt và quà tặng cho họ.

"Một khi Bulger thỏa hiệp với người cấp trên của Connolly thì Bulger là người chịu trách nhiệm. Thay vì làm điều đúng đắn, thì điều xảy ra lại là một dạng thức che đậy. Đến đầu những năm 1980, các đặc vụ đã che đậy hoạt động tội phạm của chính họ để duy trì sự nghiệp ở FBI", đồng tác giả Dick Lehr tiếp tục nhận xét.

Việc nhận được những tin tức từ Bulger đem lại lợi lộc cho sự nghiệp của Connolly. Connolly trở thành một đặc vụ sáng giá ở Boston. Tuy nhiên, khi rủi ro ngày càng tăng cao thì Connolly lại né tránh mỗi khi nói về những tội ác của Bulger. Connolly cũng trở thành một người báo tin cho Bulger, thông báo cho Bulger cả những nhân vật có thể sẽ ra làm chứng để luận tội Bulger.

Nhiều năm sau, John Connolly bảo vệ những hành động của mình khi viện dẫn các kết quả: "Chúng tôi túm được 42 tội phạm nguy hiểm bằng cách bỏ qua 2 tội phạm nguy hiểm". Tuy nhiên, số liệu của Connolly không hoàn toàn chính xác.

Và để làm chệch hướng chỉ trích nhằm vào Connolly vì bắt tay với một trùm sò băng đảng bạo lực, Connolly đã "làm đẹp" hồ sơ của Bulger bằng cách thừa nhận thông tin mà Connolly thu nhận được từ những người báo tin khác là do Bulger cung cấp. Thế nhưng, chỉ là vấn đề thời gian trước khi các vụ việc mờ ám của Connolly bị đưa ra ánh sáng.

Kết cục cuộc đời

Mặc dù có sự giúp đỡ của Connolly nhưng thời kỳ bình yên của James “Whitey” Bulger đã không kéo dài mãi mãi. Năm 1994, Cơ quan Bài trừ ma túy Mỹ (DEA) đã sẵn sàng buộc tội Bulger và Flemmi.

Điều duy nhất mà Connolly có thể làm vào thời điểm đó là gọi điện cho Bulger và bảo ông ta bỏ trốn. Đến năm 1999, nhân vật duy nhất đứng trên Bulger trong danh sách "Những đối tượng bị truy nã gắt gao nhất của Mỹ" là Osama bin Laden. Nhưng ngay cả với phần thưởng lớn chưa từng có mà FBI rao giá cho một tội phạm trong nước bị truy nã, 2 triệu USD, thì không ai có thể tìm ra James “Whitey” Bulger. Đến năm 2011, cơ quan thực thi pháp luật rốt cục đã lần theo dấu vết của Bulger ở thành phố Santa Monica, California.

Cuối cùng, khi Whitey Bulger ra tòa năm 2013, thì người bạn FBI John Connolly cũng đã bị ngồi tù. Connolly bị kết án tham nhũng năm 2002 thêm một cáo buộc giết người năm 2008. Trong khi đó, cấp trên của Connolly là John Morris thoát tội bằng cách làm nhân chứng thừa nhận tội của Connolly trước tòa. Ngoài ra, các đàn em trước đây của Bulger cũng đóng vai trò quan trọng trong cuộc xét xử này. Một trong số đó là John Martorano người khai trước tòa răng Whitey Bulger từng là một người báo tin cho FBI.

Rốt cục, Bulger thừa nhận mọi tội lỗi của mình. Tuy nhiên, một điều mà ông ta chưa từng thừa nhận là việc ông là người báo tin cho FBI. "Chưa bao giờ. Chưa bao giờ", Bulger khẳng định.

“Tôi là người đưa ra chỉ đạo. Họ không chỉ đạo tôi", Bulger được trích lời trong một cuốn phim tài liệu của CNN sau vụ xét xử. Tác giả Lehr bác bỏ điều này. "Rõ ràng Bulger đã cung cấp tin tức song trong ý nghĩ của ông ta, ông lại coi việc cung cấp tin tức này chỉ là một quyết định làm ăn", Lehr giải thích trên trang history.com.

Đàn em Flemmi làm chứng trước tòa nói rằng anh ta "vô tình buột miệng" nói với bạn gái của mình Debra Davis rằng anh ta và Bulger là người cung cấp thông tin cho FBI. Và Bulger đã nói nhiều lần "anh ta muốn giết" Davis vì cô ta biết về mối quan hệ với FBI.

Bulger có thể tự nhủ với bản thân rằng ông ta không phải là một người cung cấp tin tức, song nhiều nhân vật ở thế giới ngầm Boston lại nghĩ khác, đặc biệt là hai kẻ đã giết ông ở nhà tù Hazelton ở bang West Virginia hồi tháng 10 - 2018 khi đánh ông đến chết.

Mặc dù không rõ động cơ giết Bulger là gì song nghi phạm có thể nhất là Freddy Geas, từng thuộc băng nhóm mafia, vốn căm ghét những người cung cấp tin tức ra bên ngoài.

Hà Ngọc (tổng hợp)