Afghanistan: Cảnh sát địa phương biến thành “ác quỷ săn thiếu nữ”

Nguyên nhân là Monizha bị cưỡng bức nhiều lần còn hung thủ không ai khác hơn là 3 thành viên thuộc lực lượng gọi là Cảnh sát địa phương Afghan (ALP) do Mỹ huấn luyện và hỗ trợ. Monizha không là nạn nhân duy nhất của ALP. Ở hai tỉnh Kunduz và Jowzjan miền Bắc Afghanistan, người dân gọi ALP và arbakai (dân quân địa phương) là "ác quỷ săn thiếu nữ".

Trước khi rút quân khỏi Afghanistan vào năm 2014, Mỹ tổ chức huấn luyện ALP được coi là lực lượng dân quân trang bị súng AK-47 bảo vệ dân làng trước sự xâm nhập của Taliban. Sáng kiến thành lập ALP bắt đầu từ năm 2010 và là nỗ lực thứ 3 của quân đội Mỹ nhằm giữ gìn an ninh các vùng quê của Afghanistan - hai chương trình trước đó bị hủy bỏ do cảnh sát địa phương không bảo vệ dân làng mà còn quấy rối, tống tiền và ngược đãi họ.

ALP được đánh giá là huấn luyện tốt hơn, kỷ luật hơn và trung thành với chính quyền Kabul hơn. Các thành viên ALP được lực lượng đặc biệt Mỹ huấn luyện trong thời gian 3 tuần, sử dụng súng AK-47, điện đài, mặc đồng phục kaki và nhận lương khoảng 190 USD/tháng thông qua quỹ tài trợ của Mỹ chuyển đến Bộ Nội vụ Afghanistan. Hiện có chừng 20.000 dân quân ALP hoạt động tại 100 trong số 400 khu vực nông thôn của Afghanistan.

Tháng 2/2013, Mỹ cam kết cung cấp thêm 1,2 tỉ USD để tăng quân số ALP lên 45.000 người và hỗ trợ lực lượng cho đến năm 2018. Tại nhiều khu vực, ALP có được thành công khi đánh đuổi Taliban ra khỏi làng mạc, đặc biệt là ở miền Bắc Afghanistan, khu vực mà phiến quân cố tìm cách quay lại. Arbakai được các cựu thủ lĩnh quân sự thời chiến tranh với Liên Xô lập ra nhằm chống lại Taliban sau khi liên quân Mỹ rút khỏi Afghanistan. Nhưng, thật ra arbakai - chỉ phục vụ những người giàu có và quyền lực - bị đánh giá là lực lượng dân quân vô kỷ luật, thường xuyên cướp bóc, giết chết những ai bị nghi ngờ là Taliban hay cảm tình với phiến quân và cưỡng bức phụ nữ trẻ.

Dân làng gọi ALP và arbakai là hai lực lượng đàn áp, gieo rắc kinh hoàng cho cuộc sống dân thường. Các thành viên ALP cũng liên quan đến những vụ giết người "nội bộ". Tháng 8/2012, một nhân viên ALP bắn chết 2 lính Mỹ tại tỉnh Farah miền Tây Afghanistan. Và, cũng giống như Quân đội Quốc gia và Cảnh sát Quốc gia Afghanistan, ALP nằm trong danh sách tấn công tiêu diệt của Taliban. Trong 6 tháng qua, ít nhất 180 nhân viên ALP bị Taliban giết chết.

Một nhóm thành viên của ALP trong lễ tốt nghiệp khóa huấn luyện, tháng 5/2012.

Jumadin tin rằng những tên cưỡng bức con gái ông chính là đám dân quân phục vụ cho thủ lĩnh quyền thế Mir Alam Khan, người thuộc sắc tộc Tajik và cựu chỉ huy quân sự chống Liên Xô trong quá khứ. Alam Khan xây dựng được một trong những lực lượng dân quân lớn nhất ở miền Bắc Afghanistan, bao gồm 3.000 thành viên vũ trang chịu sự chỉ huy của ông ở Kunduz. Một số chiến binh dân quân của Mir Alam Khan cũng phục vụ trong lực lượng ALP của Mỹ.

Cô gái xinh đẹp tên Chaman Gul, 17 tuổi, cũng chịu chung số phận đau đớn như Monizha. Tháng 3/2013, Chaman Gul bị 7 dân quân địa phương và cả thủ lĩnh Murad Bai cưỡng bức tập thể ở làng Aqsaee thuộc tỉnh  Jowzjan. Một cụ già người đàn ông 60 tuổi, cho biết ông nhìn thấy Murad Bai và người của hắn xông vào nhà của Gul. Tất cả bọn họ đều mặc đồng phục kaki của ALP. Cụ già nói: "Dân làng khiếp sợ đến mức không ai dám lên tiếng chống lại ALP".

Một người khác cho biết: "Cô gái bị cưỡng bức trong suốt nhiều giờ và chúng tôi cứ nghĩ cô gái sẽ chết mất". Thay vì im lặng che giấu nỗi đau khổ của mình như phần đông các nạn nhân khác và gia đình họ, Chaman Gul đã dũng cảm tố cáo tội ác đến chính quyền địa phương nhưng sự việc rơi vào im lặng. Thậm chí, cảnh sát địa phương còn đuổi cha của Gul ra khỏi đồn.

Một sĩ quan cảnh sát tiết lộ với Gul rằng thủ lĩnh Murad Bai là "con cưng" của người Mỹ nên không ai dám động chạm đến hắn ta! Gul và cha lặn lội đến tận tỉnh Jowzjan để kiện lên cảnh sát trưởng địa phương nhưng một lần nữa không ai muốn điều tra vụ án cưỡng bức chống lại Murad Bai. Tuyệt vọng khi công lý không được thực thi, Gul quyết định tìm đến cái chết.

Sau những lần tố cáo, Gul nhận được nhiều lời đe dọa giết chết và hiện nay cô đã thật sự mất tích. Trước sự lộng hành quá đáng của ALP và arbakai, người dân  Afghanistan lo sợ tình hình càng thê thảm hơn và nội chiến có thể nổ ra giữa các nhóm chiến binh vũ trang sau khi Mỹ bắt đầu rút quân vào cuối năm nay.

Bà Maghfirat Samini, lãnh đạo Văn phòng Ủy ban Nhân quyền độc lập Afghanistan ở tỉnh Jowzjan bày tỏ sự thương cảm cho cảnh ngộ tuyệt vọng của Chaman Gul: "Các lực lượng an ninh ở đây muốn che đậy vụ việc và thậm chí họ không cho phép cô gái tội nghiệp đi kiểm tra sức khỏe".

Một quan chức Liên Hiệp Quốc mô tả Murad Bai là "một người quyền lực không có giới hạn": "Kể từ khi Bai chiến đấu chống lại Taliban, chính quyền Kabul và liên quân Mỹ ban cho hắn quyền tự do quyết định và muốn làm gì thì làm. Bai là nỗi kinh hoàng đối với các cô gái trẻ". Quan chức này cũng cho biết nam thanh, thiếu niên cũng không thoát khỏi hành vi cưỡng bức của ALP và arbakai.

Vào đầu tháng 5, 2 thiếu niên bị một nhóm dân quân tấn công tình dục ngay giữa ban ngày, nhưng sau đó không tên nào bị buộc tội hay bắt giữ. Nhiều người cho biết, cho dù nhân viên ALP và dân quân arbakai có bị bắt giữ vì tội tấn công tình dục thì cuối cùng họ cũng được thả ra