Bộ Tài chính có ý kiến phản hồi về đề nghị bỏ bảo hiểm xe máy

Trao đổi với báo chí chiều 1/9, ông Ngô Việt Trung, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho biết tại Việt Nam, bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bao gồm cả ô tô, xe máy, được thực hiện đến nay đã 34 năm (từ năm 1988 theo Quyết định của Hội đồng Bộ trưởng).

Hiện nay, mô tô, xe gắn máy vẫn là nguồn phương tiện vận tải cơ giới chủ yếu và là nguồn gây tai nạn lớn nhất tại Việt Nam. Theo số liệu thống kê của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, tổng số xe máy đã đăng ký tính đến ngày 14/10/2020 là 72 triệu xe, chiếm 63,48% nguyên nhân gây ra tai nạn.

Dẫn quy định pháp luật, Bộ Tài chính cho rằng, theo quy định pháp luật hiện hành, xe cơ giới (bao gồm cả ô tô, xe mô tô, xe gắn máy) được xác định là nguồn nguy hiểm cao độ (khoản 1 Điều 601 Bộ Luật dân sự).

Còn theo quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 nêu rõ: "Bảo hiểm bắt buộc là sản phẩm bảo hiểm nhằm mục đích bảo vệ lợi ích công cộng, môi trường và an toàn xã hội".

Bảo hiểm bắt buộc bao gồm bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Chính phủ được giao quy định chi tiết về điều kiện bảo hiểm, mức phí bảo hiểm, số tiền bảo hiểm tối thiểu đối với bảo hiểm bắt buộc.

Bộ Tài chính cũng cho biết, hầu hết các nước đều áp dụng bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe ô tô, mô tô, xe máy và thậm chí có quốc gia áp dụng cả với xe đạp điện, bao gồm cả các nước phát triển có số lượng xe mô tô, xe máy thấp như Mỹ (khoảng 8 triệu xe), EU (11,6 triệu xe) hay các nước đang phát triển có số lượng lớn xe mô tô, xe máy tham gia giao thông như Ấn Độ (221 triệu xe), Trung Quốc (trên 90 triệu xe), Indonesia (110 triệu xe), Thái Lan (22 triệu xe).

Hơn nữa, để bảo đảm thực hiện, nhiều quốc gia như Ấn Độ, Nhật Bản, Singapore,… đã có quy định việc tham gia giao thông khi không có bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba là bất hợp pháp và có thể áp dụng hình phạt tù trong trường hợp tái phạm, vi phạm nhiều lần.

Theo số liệu thống kê bình quân từ năm 2017 – 2021 của các doanh nghiệp bảo hiểm, tỷ lệ chi bồi thường bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là 19,81%. Riêng về bảo hiểm bắt buộc xe máy năm 2021, số lượng xe được bảo hiểm là 12,4 triệu xe (giảm 3% so với năm 2019), tổng số tiền bồi thường bảo hiểm và dự phòng nghiệp vụ là 1.040 tỷ đồng, tỷ lệ bồi thường bảo hiểm bao gồm cả dự phòng nghiệp vụ là 11%.

Căn cứ quy định pháp luật, kinh nghiệm quốc tế và thực tế triển khai, Bộ Tài chính vẫn đề xuất giữ nguyên quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới do pháp luật có liên quan (Luật Giao thông đường bộ) quy định xe cơ giới bao gồm cả xe ô tô, xe máy.

Tại hồ sơ dự thảo Nghị định về bảo hiểm bắt buộc, về cơ bản Bộ Tài chính kế thừa các quy định tại Nghị định số 03/2021/NĐ-CP, đồng thời đề xuất nhiều quy định giúp tăng tỉ lệ chi bồi thường đối với bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy.

Trước đó, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và nhiều cử tri các tỉnh đã có ý kiến đề xuất bỏ bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với xe máy vì không đảm bảo quyền lợi người mua.

Cử tri các tỉnh cho rằng, việc quy định mua bảo hiểm bắt buộc đối với xe máy tại Nghị định số 03/2021/NĐ-CP còn nhiều bất cập. Bởi lẽ, để nhận được bồi thường bảo hiểm nếu có tai nạn xảy ra thì người dân phải tiến hành nhiều loại thủ tục giấy tờ rất phức tạp. Trong khi đó, khi tai nạn xảy ra, chủ phương tiện và người thân phải lo đi cấp cứu, không có thời gian để lo các loại giấy tờ chứng minh thiệt hại theo yêu cầu nên nhiều người mua bảo hiểm nhưng không thanh toán được vì không đủ giấy tờ. Việc mua bảo hiểm vì vậy chưa đảm bảo quyền lợi của người dân.