Thu phí tự động không dừng: Tính minh bạch liệu có được đảm bảo?

• Đề xuất đầu tư hệ thống thu phí tự động trên toàn quốc
• VEC đề xuất triển khai thu phí tự động 2 tuyến cao tốc hiện đại
• Thí điểm 3 trạm thu phí tự động trên Quốc lộ 1 và Quốc lộ 14

Tuy nhiên, một câu hỏi cũng được đặt ra, nếu như có sự “móc tay nhau” làm sai lệnh con số thống kê thu phí dẫn đến thời gian thu lâu giữa chủ đầu tư và đơn vị thu phí, thì có dễ phát hiện sai phạm?

Bộ GTVT yêu cầu triển khai thu phí không dừng trên các dự án BOT.

Theo Thứ trưởng phụ trách Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường, trong đợt cao điểm Tết vừa qua, tình trạng ùn tắc diễn ra tại các tuyến đường ra vào cửa ngõ thành phố Hồ Chí Minh và tuyến đường của ngõ phía Nam Hà Nội... đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc đi lại cửa người dân.Trước tình trạng đó, Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo các chủ đầu tư trạm thu phí BOT phải mở cửa cho phương tiện đi qua nếu xuất hiện ùn tắc.

“Tuy nhiên, để giải quyết triệt để ùn tắc trên nhiều tuyến đường thì cần sớm triển khai lắp đặt hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC) tại các trạm thu phí BOT. Đây là chủ trương rất lớn của Chính phủ và yêu cầu cấp thiết của xã hội, là trách nhiệm nghĩa vụ phải làm”, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường khẳng định.

“Đơn vị nào không làm thì ngay tuần sau, Bộ sẽ cho dừng thu phí. Trước ngày 15-3, tất cả hợp đồng phải được ký hết để sau đó bắt đầu triển khai thực hiện. Không  thể có chuyện cứ họp rồi về không làm, đã thống nhất thì phải triển khai. Ở đâu đã sẵn sàng trạm thu phí chuyển tiếp trung gian từ một dừng sang tự động thì cài đặt chương trình luôn”, Thứ trưởng Trường quả quyết. 

Liên quan đến vấn đề này, ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tasco - nhà đầu tư thực hiện dự án thu phí tự động không dừng và kiểm soát tải trọng xe trên toàn quốc - giai đoạn 1 áp dụng cho 3 trạm phí trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên cho biết: “Lộ trình để dự án có thể cán đích, Bộ Giao thông Vận tải cần ký hợp đồng dự án với Tasco trong tháng ba này và các nhà đầu tư BOT cần nhanh chóng ký Phụ lục hợp đồng với Bộ Giao thông Vận tải, cũng như Hợp đồng cung cấp dịch vụ thu phí tự động với Tasco phải được hoàn thiện trong tháng 4-2016. Đây cũng là vấn đề khó khăn nhất lúc này để dự án có thể đảm bảo tiến độ như Bộ đã yêu cầu”.

Tại cuộc họp, đại diện các nhà đầu tư BOT đều đồng tình với việc triển khai hệ thống ETC khi việc quản lý doanh thu được công nghệ hóa một cách nhanh chóng, chính xác, minh bạch và đảm bảo chống thất thoát nhưng cũng tỏ ra băn khoăn trong việc kết nối giữa các hệ thống ETC vì có nhiều nhà cung cấp hệ thống này.  Liên quan đến vấn đề này, đại diện Ngân hàng Nhà nước khẳng định, trong hợp đồng, các nhà đầu tư BOT đã ghi rõ số tài khoản tại ngân hàng nào và trên hệ thống của Ngân hàng Nhà nước sẽ định danh được tiền của trạm thu phí đó và cam kết thực hiện chuyển tiền về tài khoản của nhà đầu tư ngay trong ngày, trước giờ đóng cửa của Ngân hàng Nhà nước.

Đề cập đến công tác hậu kiểm của đơn vị quản lý Nhà nước sẽ thực hiện ra sao nếu như có sự “móc tay nhau” làm sai lệnh con số thống kê thu phí dẫn đến thời gian thu lâu giữa chủ đầu tư và đơn vị thu phí, lãnh đạo Công ty Tasco nhìn nhận, hệ thống thu phí tự động không dừng được thực hiện hoàn toàn tự động bằng các trang thiết bị máy móc hiện đại trên thế giới với công nghệ tiên tiến nhất hiện nay, đem lại độ chính xác cao.

Tất cả các số liệu, thông tin dữ liệu thu phí được lưu trữ vĩnh viễn, các hình ảnh của phương tiện đi qua trạm cũng được lưu trữ tối thiểu trong 5 năm và video toàn cảnh trạm thu phí tự động được lưu trữ tối thiểu là một năm. Bên cạnh đó, việc chiết xuất dữ liệu và báo cáo với Bộ Giao thông Vận tải sẽ được thực hiện định kỳ hàng tháng/qúy. Ngoài ra, nhằm đảm bảo tính minh bạch và chính xác, nhà đầu tư và vận hành hệ thống sẽ cung cấp cho các cơ quan quản lý Nhà nước, Bộ Giao thông Vận tải, Tổng cục Đường bộ, Bộ Công an... một cổng kết nối trực tuyến với mục đích giám sát toàn bộ các trạm thu phí, dữ liệu thu phí mọi lúc, mọi nơi.

Kết thúc cuộc họp, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải đã chốt tiến độ thực hiện triển khai lắp đặt hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC) trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên trước ngày 30-6 và chạy thử xong vận hành từ 1-7 tới đây.  Trong giai đoạn đầu, các trạm thu phí vẫn áp dụng song song cả thu phí không dừng và một dừng, để phục vụ đa dạng nhu cầu chủ phương tiện.