Thu phí tự động không dừng – trống đánh xuôi, kèn thổi ngược

• Giám sát đặc biệt nhà đầu tư chậm trễ trong thu phí tự động không dừng
• Đẩy nhanh tiến độ triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng

Trong khi cơ quan chủ quản với vai trò đầu mối quản lý là Tổng cục Đường bộ Việt Nam liên tục có công văn yêu cầu các trạm BOT khẩn trương thực hiện. Điều này khiến việc thu phí không dừng trở nên “rối”.

Theo ông Phạm Văn Lượng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Trách nhiệm hữu hạn thu phí tự động VETC, dự án thu phí tự động không dừng bắt đầu triển khai từ cuối tháng 11-2014, đến nay đã 5 năm với tổng mức đầu tư 2.030 tỷ đồng, phạm vi dự án bao gồm 44 trạm trong đó đã đầu tư và vận hành thu phí không dừng 23/27 trạm.

Đến nay, Công ty VETC mới có 11/44 trạm ký được phụ lục hợp đồng/hợp đồng dịch vụ; còn lại 33 trạm chưa ký được phụ lục hợp đồng/hợp đồng. Nguyên nhân do một số nhà đầu tư BOT chưa ký hợp đồng dịch vụ, không bàn giao làn thu phí để thực hiện đầu tư hệ thống thu phí không dừng, không trả phí dịch vụ vận hành mặc dù trạm đã hoàn thành đầu tư và thực hiện nghiệm thu; nhà đầu tư BOT chưa đồng ý tổ chức đàm phán hợp đồng, chưa đồng ý mức trích tỷ lệ sử dụng dịch vụ hoặc nhà đầu tư BOT đồng ý mức trích nhưng chờ sự đồng thuận từ Ngân hàng tài trợ vốn...

Nhấn mạnh thời gian qua Bộ Giao thông Vận tải đã rất nỗ lực cùng với Công ty VETC để triển khai dự án, tuy nhiên, ông Lượng thừa nhận, kết quả triển khai không đạt được tiến độ và mục tiêu đã đề ra (rất chậm và kéo dài) đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc duy trì và vận hành dự án, chưa đảm bảo được tiến độ theo chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Bộ Giao thông Vận tải dự kiến phải lắp đặt làn thu phí tự động trước ngày 31-12-2019. Mặt khác, lãnh đạo Công ty VETC cũng thông tin thêm, lỗ lũy kế đến 30-9-2019 là 300 tỷ (do tỷ lệ thu phí tự động không dừng thấp, thực tế chỉ đạt khoảng 10% so với kế hoạch).

Một trong những trạm BOT áp dụng phương án thu phí không dừng.

Đến nay, nhà đầu tư (Công ty cổ phần Tasco) đã phải cung ứng vốn tương ứng với số lỗ lũy kế để bù đắp dòng tiền duy trì công tác vận hành. Nếu hết năm 2020 chỉ triển khai được 36 trạm, doanh nghiệp lỗ lũy kế cho công tác vận hành khoảng 580 tỷ.

“Các cổ đông không đồng thuận việc tiếp tục đầu tư, cung cấp vốn cho dự án, đồng thời có rất nhiều ý kiến về việc dự án đã trải qua 5 năm không nhận được cổ tức mà liên tục đầu tư thêm vốn để bù đắp dòng tiền do lỗ vận hành và chưa biết đến bao giờ mới giải quyết xong các vướng mắc, tồn tại sẽ dẫn đến nguy cơ bị phá sản,” Chủ tịch Công ty VETC bày tỏ lo ngại.

Với lý do này, Công ty VETC đề nghị Bộ Giao thông Vận tải lựa chọn nhà đầu tư khác nhận chuyển giao dự án hoặc Nhà nước nhận lại dự án tiếp tục triển khai thực hiện, phát huy lợi ích và hiệu quả của dự án mang lại cho xã hội, đất nước. Hoặc, Bộ Giao thông Vận tải cùng với Công ty VETC có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ xin ý kiến chỉ đạo hoặc cho dừng hợp đồng và thực hiện các thủ tục phá sản doanh nghiệp theo quy định của pháp luật trong tháng 12-2019 (trong trường hợp những tồn tại và khó khăn đã báo cáo ở trên không được giải quyết).

Nếu bắt buộc phải tiếp tục thực hiện dự án, Công ty VETC đề nghị Bộ Giao thông Vận tải chia sẻ rủi ro, bù doanh thu thiếu hụt so với phương án tài chính của hợp đồng dự án.

Trong khi đó, lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho hay, hiện nay, tại các trạm thu phí đường bộ đã cơ bản hoàn thành lắp đặt các biển báo hiệu trên giá long môn, sơn phân làn đường dẫn vào làn ETC. Tuy nhiên, qua camera giám sát và phản ánh của các trạm, nhiều phương tiện chưa chấp hành nghiêm đi theo biển báo phân làn ETC cho loại xe của mình khi qua trạm, gây ùn tắc cục bộ, giảm năng lực thông xe cho các làn ETC.

Để bảo đảm giao thông an toàn, thông suốt tại khu vực các trạm thu phí sử dụng đường bộ khi có bố trí làn đường dành riêng cho xe có gắn thiết bị thu phí tự động không dừng, xe ưu tiên, xe có vé tháng, vé quý, Tổng cục đề nghị các nhà đầu tư BOT đường bộ, VEC khẩn trương kiểm tra, rà soát việc tổ chức giao thông khu vực trạm thu phí theo quy định; bố trí đủ người điều hành giao thông, hướng dẫn các xe đi đúng làn dành riêng (chú ý tư thế tác phong, có băng đỏ, biển hiệu, còi, cờ…) và tuyên truyền đến các lái xe.

Hai việc làm của một bên là nhà đầu tư một bên là cơ quan chủ trì triển khai dự án đang cho thấy họ không tìm được tiếng nói chung, nếu như không muốn nói đang diễn ra tình trạng trống đánh xuôi, kèn thổi ngược, đẩy kế hoạch triển khai thu phí tự động không dừng trở nên rối.