Khai mạc triển lãm đặc biệt, tôn vinh danh hoạ, liệt sĩ Tô Ngọc Vân

Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, TS Nguyễn Anh Minh cho biết, đây là triển lãm chuyên đề đầu tiên trong không gian trưng bày chuyên đề đặc biệt nhằm tôn vinh những tác giả và tác phẩm tiêu biểu của Mỹ thuật Việt Nam, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Không gian này là ý tưởng được bảo tàng đã ấp ủ trong nhiều năm qua, chính thức ra mắt công chúng nhân dịp kỷ niệm 100 năm Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1925 - 2025). Trong thời gian tới, bảo tàng sẽ tiếp tục nghiên cứu, phối hợp với gia đình các hoạ sĩ, các nhà sưu tập để chọn lọc và giới thiệu tới công chúng yêu nghệ thuật trong không gian chuyên đề đặc biệt này những bộ sưu tập quý, những tác giả, tác phẩm tiêu biểu thể hiện một cách trọn vẹn nhất về nền mỹ thuật Việt Nam.

Cũng theo Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Tô Ngọc Vân là một trong những danh họa tiêu biểu nhất của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Ông không chỉ là người đặt nền móng cho nghệ thuật hội họa nước nhà mà còn là cầu nối giữa hai thế hệ – từ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương đến Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (nay là Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam), nơi ông trở thành hiệu trưởng đầu tiên của nền mỹ thuật cách mạng. Các tác phẩm tiêu biểu được lựa chọn trưng bày trong chuyên đề lần này, phản ánh rõ nét sự chuyển biến trong tư tưởng và phong cách nghệ thuật của ông, thấy rõ hành trình từ cái đẹp của thẩm mỹ cá nhân đến vẻ đẹp của dân tộc trong kháng chiến.

Cuộc đời của hoạ sĩ Tô Ngọc Vân là biểu tượng cao đẹp của người nghệ sĩ gắn bó sâu sắc với nỗi niềm dân tộc. Ông đã hy sinh anh dũng trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 khi đang trực tiếp ra mặt trận ghi chép, ký hoạ. Những tác phẩm cuối cùng của ông không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn là tư liệu vô giá về những năm tháng kháng chiến oanh liệt.

“Danh họa Tô Ngọc Vân đã làm tròn sứ mệnh lịch sử của mình, hiến dâng cả cuộc đời cho nghệ thuật và Tổ quốc, đem ánh sáng của cái đẹp hòa cùng ánh sáng của cách mạng, biến hội họa thành tiếng nói của tình yêu và niềm tin trên con đường giành độc lập, khẳng định bản sắc dân tộc Việt Nam”, TS Nguyễn Anh Minh nói.

Xúc động phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm, hoạ sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam cũng nhấn mạnh, triển lãm đặc biệt có ý nghĩa trong dịp kỷ niệm 120 năm ngày sinh của danh hoạ Tô Ngọc Vân và 71 năm ngày ông hy sinh ngoài mặt trận Điện Biên Phủ. Cũng theo Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, danh hoạ Tô Ngọc Vân là người có công đầu trong nền mỹ thuật Việt Nam. Ông là một tài năng bẩm sinh, tiếp nhận rất nhanh kiến thức mỹ thuật hàn lâm thế giới. Danh hoạ là người dẫn dắt lớp hoạ sĩ kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc – nơi đào tạo nhiều hoạ sĩ kháng chiến nổi tiếng sau này. Ông hy sinh anh dũng, để lại một di sản vô giá cho mỹ thuật Việt Nam…

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam hiện đang lưu giữ 45 tác phẩm của danh họa Tô Ngọc Vân, trong đó tác phẩm “Hai thiếu nữ và em bé” (sáng tác năm 1944) là Bảo vật quốc gia. Trong chuyên đề đặc biệt lần này, bảo tàng lựa chọn và giới thiệu đến công chúng 26 tác phẩm, thuộc các chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa, màu nước, chì, mực... thể hiện rõ nét và đầy đủ về hành trình nghệ thuật, phong cách của họa sĩ, liệt sĩ Tô Ngọc Vân – một người nghệ sĩ tài hoa, biểu tượng của người nghệ sĩ-chiến sĩ. Người xem có dịp thưởng lãm nhiều tác phẩm đặc biệt của danh hoạ, trong đó có tác phẩm tranh màu nước “Hồ Kiều”, “Thiếu nữ bên hoa sen”… Triển lãm đồng thời giới thiệu nhiều kỷ vật của danh hoạ, trong đó có bằng tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Đông Dương.