Đông đảo người dân và du khách về dự Lễ hội Minh Thề

Theo lưu truyền, nghi lễ này có từ thời nhà Mạc, khoảng giữa thế kỷ XVI, vợ của Thái Thượng hoàng Mạc Đăng Dung là Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn đến ấp Lan Niểu (nay là thôn Hòa Liễu) bỏ tiền và vận động quyên tiền để tu tạo lại ngôi chùa cổ và mua ruộng.

Số ruộng này làng gọi là “Thánh điền”, một phần diện tích dành cho nhà chùa, một phần dùng vào việc tuần tiết lễ hội, còn lại để chia cho dân đinh cày cấy hưởng lộc và lập quỹ “nghĩa thương”,  phòng khi đói khó, cấp đỡ cho người nghèo.

Cũng từ đây, Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn cùng với chức sắc, dân làng lập ra một hịch văn Hội Minh Thề quy định lấy việc công làm trọng.

Khi hành lễ, sau dâng hương, hoa, dâng rượu, dâng nước tế thần, vị chủ lễ đứng trước đài thề đọc hịch văn Minh Thề, rằng: “Dù là người có chức có quyền trong làng, người dạy học hay nông dân đều phải lấy lời hay lẽ phải mà dạy bảo con cháu làm điều tốt đẹp, tuân theo thuần phong mỹ tục của làng. Nếu dùng uy quyền làm những việc ác, lấy của công đem về làm của tư, nguyện cầu thần linh đả tử”. Và mọi người dự lễ cùng giơ tay và hô vang "Y như lời thề".

Để gìn giữ lễ hội truyền thống độc đáo này và ghi nhớ công đức của Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, hàng năm, người dân làng Hòa Liễu lại tổ chức Lễ hội Minh Thề kéo dài trong 3 ngày (từ 14 đến 16 tháng Giêng âm lịch).

Đến thế kỷ XIX, triều đình nhà Nguyễn đã sắc phong bốn chữ vàng “Mỹ tục khả phong” cho Lễ hội Minh Thề. Tiếp đến năm 1993, quần thể đền chùa Hòa Liễu được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Năm 2017, Lễ hội Minh Thề được công nhận là Di sản phi vật thể cấp quốc gia.

Theo lãnh đạo xã Thuận Thiên, những giá trị nhân văn của Lễ hội Minh Thề có truyền thống lịch sử hơn 500 năm qua và đến nay vẫn luôn vẹn nguyên giá trị bởi tính thiết thực, gần gũi với cuộc sống hiện đại. Hàng năm, lễ hội đều thu hút đông đảo người dân và du khách về tham dự.