Đập Đồng Cam ở Phú Yên được công nhận Di tích danh thắng cấp quốc gia
Đập Đồng Cam - một công trình thủy lợi lớn nhất ở Phú Yên được người Pháp khởi công xây dựng từ năm 1924 vừa được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích danh lam thắng cảnh cấp quốc gia.
Ngày 8/9, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Yên cho biết Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch vừa có quyết định công nhận đập Đồng Cam ở hạ lưu sông Ba, nối liền xã Hòa Hội, huyện Phú Hòa và xã Sơn Thành Đông, huyện Tây Hòa là Di tích danh lam thắng cảnh cấp quốc gia.
Quyết định này nêu rõ khu vực bảo vệ di tích và trách nhiệm của chính quyền địa phương các cấp thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước đối với Di tích danh lam thắng cảnh đập Đồng Cam theo đúng quy định của Luật Di sản văn hóa.
Đập Đồng Cam là công trình thủy lợi lớn nhất ở Phú Yên. Từ những năm 1914-1918, người Pháp đã định hướng xây dựng hệ thống thủy lợi để tưới tiêu cho gần 20.000 ha đất sản xuất nông nghiệp ở đôi bờ châu thổ hạ lưu sông Ba. Theo đó, nhiều đoàn kỹ sư của Pháp tiến hành khảo sát lưu vực sông Ba, đến năm 1920 kỹ sư trưởng Lefevre cùng kỹ sư cộng sự Nordey tiếp tục nghiên cứu công trình thủy lợi đập Đồng Cam, nhưng 3 năm sau đó, đề án xây dựng công trình này mới được Toàn quyền Đông Dương chấp thuận vào ngày 30/11/1923.
Với chiều dài 688m, đập Đồng Cam xây dựng chắn ngang sông Ba giữa hai dãy núi Trù Cát và Qui Hậu do các kỹ sư Fargues, Machefaux, Carrez chỉ huy thi công trong 8 năm (1924-1932). Phía hạ lưu đập Đồng Cam là hai hệ thống kênh dẫn nước ở phía hữu ngạn dài 36km và phía tả ngạn dài 32km với hơn 2.500 hạng mục xây lắp cầu, cống...
Với quy mô xây dựng và kiến trúc độc đáo cùng với phong cảnh sơn thủy hữu tình, đập Đồng Cam không chỉ là công trình thủy lợi lớn, có giá trị thẩm mỹ lẫn kỹ thuật rất cao, mà còn có tầm quan trọng về kinh tế, lịch sử.
Để tri ân những người đã góp công sức xây dựng đập Đồng Cam, vào ngày mùng 8 Tết Nguyên đán hàng năm, tỉnh Phú Yên tổ chức Lễ hội đập Đồng Cam, dâng hương tưởng niệm 54 nhân công tử nạn trong khi xây dựng công trình thủy lợi này.