Độc đáo phiên chợ chỉ họp vào ngày mùng 1 Tết Âm lịch
Phiên chợ này mang đậm nét văn hóa miền “đất võ trời văn”, có nguồn gốc từ thời anh em nhà Tây Sơn dựng cờ khởi nghĩa.
Chợ Gò họp trên một gò đất dưới chân núi Trường Úc, cạnh bờ sông Hà Thanh đổ ra đầm Thị Nại. Nơi đây đã sinh thành và nuôi dưỡng nên hồn thơ Xuân Diệu, hay ông tổ hát bội Đào Tấn, những người con đã làm rạng danh vùng đất Bình Định.
Nói là chợ Gò nhưng thật ra chỉ là bãi đất trống rộng, không một gian hàng, túp lều, các ngày trong năm cũng không nhóm chợ, mà chỉ họp một phiên duy nhất vào ngày mùng 1 Tết Âm lịch.
 |
| Người dân nô nức đi hội chợ Gò. |
Tương truyền, chợ Gò có nguồn gốc từ thời anh em nhà Tây Sơn dựng cờ khởi nghĩa. Vua Quang Trung ngày ngày, thấy quân lính băn khoăn nỗi xa nhà, cảnh người vợ trẻ ôm con chờ chồng… nhân dịp Tết đến xuân về, nhà Vua cho mở lễ hội giải trí vui xuân để động viên tinh thần quân sĩ. Nghe tin, nhân dân trong vùng nô nức kéo đến tham dự. Và từ đó, chợ Gò đã đi vào tiềm thức của người dân địa phương như một nét văn hóa cộng đồng không thể bỏ.
 |
| Quang cảnh chợ Gò. |
Khác với những phiên chợ họp thường ngày, chợ Gò giống như một lễ hội vui xuân. Khi tiếng pháo giao thừa vừa dứt, người dân vùng phụ cận mang đến đây những sản vật địa phương của mình, ai đến trước bá ntrước, ai đến sau thì nối đuôi nhau bày hàng, không lời qua tiếng lại tranh giành như các phiên chợ thường nhật. Họ đem đến bán để lấy lộc đầu năm. Người mua không phải vì thiếu thức ăn, mà là muốn “mua” cái lộc đầu năm.
 |
| Một góc chợ Gò. |
Theo tục lệ, khách hàng mua 12 lá trầu để tượng trưng 12 tháng trong năm, hai trái cau chín đỏ, một ít vôi Trường Úc và một chùm trái sung với ý nói lên sự sung túc giàu sang của mọi gia đình làm ăn trong năm mới.
 |
| Mua bán ở chợ Gò. |
Ở chợ Gò, không ai có sự mặc cả về giá, không cò kè bớt một thêm hai. Tất cả là để họ trao cho nhau chút lộc đầu xuân, chúc phúc cho mọi người, mọi nhà một năm mới an khang thịnh vương. Đặc biệt, khách đến chợ Gò có nhiều đôi trai gái ở tuổi đôi mươi, họ khoác tay nhau cùng mua vài quả cau, lá trầu và chút vôi để cho duyên thắm tình nồng lứa đôi. Nhiều cặp trai gái đã nên vợ thành chồng từ phiên chợ Gò.
 |
| Ở chợ Gò, mua bán nhiều nhất vẫn là trầu cau |
Người dân đến chợ Gò không chỉ để mua sắm lấy lộc đầu năm, mà họ còn đến để “thưởng thức” các trò chơi vui xuân mang màu sắc dân gian quy tụ nhiều “tài tử văn nhân” khắp vùng về đây thi thố.
Hát bội, hát bài chòi, đi cà kheo, đánh cờ người là những tiết mục được trình diễn trong chợ. Đặc sắc nhất vẫn là đi quyền, múa võ - “món ruột” của vùng đất này.
 |
| Một thiếu nữ bán muối ở chợ Gò. |
Dù chỉ nhóm họp một ngày trong năm nhưng chợ Gò đã qua mặt hàng ngàn các chợ khác trong nước để lọt vào top “100 phiên chợ độc đáo nhất Việt Nam” được Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam xếp hạng.
Ông Nguyễn Đình Thuận, Chủ tịch UBND huyện Tuy Phước, cho biết: “Có thể khẳng định chợ Gò là hội chợ xuân lớn nhất tỉnh Bình Định. Hàng trăm năm nay, chợ Gò luôn được duy trì như một nét văn hóa cộng đồng của nhân dân địa phương.
 |
| Ở chợ Gò, không thể thiếu đánh cờ người. |
Với ý nghĩa đó, địa phương đang tiếp tục tìm kiếm, thu thập những chứng cứ lịch sử, đồng thời có đơn gửi lên các cơ quan cấp trên xem xét công nhận chợ Gò là di sản văn hóa phí vật thể quốc gia”.
 |
| Bài chòi - món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân Bình Định. |
 |
| Dâng rượu mời chòi thắng cuộc trong hội bài chòi. |
 |
 |
| Các chiến sĩ công an làm nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự ở chợ Gò. |
