Khủng hoảng chính trị tiếp tục tái diễn tại Israel
Hãng tin DW cho biết, Quốc hội Israel sáng 23/12 (giờ Hà Nội) đã buộc phải giải tán, sau khi các nghị sĩ không thể thống nhất quan điểm để thông qua dự thảo ngân sách trước hạn chót là nửa đêm 22/12. “Tôi rất tiếc phải nói rằng, chúng tôi đã không thể tìm thấy điểm chung để ngăn chặn một cuộc bầu cử mới. Tất cả chúng ta sẽ phải đối mặt với một chiến dịch bầu cử khó khăn. Tôi kêu gọi mỗi người dân Israel phải kiềm chế để không làm trầm trọng thêm căng thẳng và làm mọi thứ có thể để chiến dịch bầu cử được tiến hành và kết thúc một cách có trật tự và không có bạo lực”, Chủ tịch Quốc hội Israel Yariv Levin cho biết trong một thông báo.
 |
| Thủ tướng Netanyuahu (phải) và Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz tồn tại nhiều bất đồng về vấn đề ngân sách. Ảnh: Timesofisrael. |
Theo luật của Israel, nếu không có gì thay đổi, nước này sẽ bước vào kì tổng tuyển cử mới sớm nhất vào tháng 3/2021, và đây sẽ là cuộc tổng tuyển cử thứ tư ở Israel trong vòng hai năm. Chính phủ đương nhiệm của Israel được thành lập hồi tháng 4, sau 3 kì bầu cử mà không có đảng phái nào giành đủ số ghế cần thiết để kiểm soát quốc hội. Để phá vỡ thế bế tắc, đảng Likud của ông Netanyahu và đảng Xanh-Trắng của ông Gantz khi đó đạt thỏa thuận thành lập chính phủ chia sẻ quyền lực.
Theo thỏa thuận mong manh này, ông Netanyahu nắm quyền đến tháng 11/2021, sau đó vị trí này được chuyển giao cho ông Gantz. Khi ông Netanyahu lãnh đạo chính phủ, ông Gantz giữ ghế Bộ trưởng Quốc phòng.
Giới truyền thông cho hay, với việc Quốc hội Israel chính thức giải tán, nước này lại chìm sâu vào một cuộc khủng hoảng chính trị, với những bất đồng gay gắt về vấn đề ngân sách giữa đương kim Thủ tướng Netanyuahu và Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz, đối tác chính trong liên minh cầm quyền. Ông Gantz muốn chính phủ của ông Netanyahu lập một kế hoạch ngân sách hai năm 2020 và 2021, theo đúng thông lệ.
Tuy nhiên, Thủ tướng Netanyahu muốn thông qua dự thảo ngân sách thời hạn một năm, với lập luận rằng điều này giúp chính phủ linh hoạt trong ứng phó với COVID-19. Hai ông muốn hoãn thời hạn bỏ phiếu thông qua dự thảo ngân sách để thương lượng thêm, song Quốc hội Israel đã bác nỗ lực này trong cuộc bỏ phiếu hôm 21/12.
Các nhà bình luận chính trị nhận định, cả Thủ tướng Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Gantz đều sẽ phải đối mặt với những rủi ro chính trị đáng kể nếu tiến hành các cuộc bầu cử mới, đặc biệt là nếu thời gian bầu cử được ấn định vào tháng 3 năm tới.
Trước đó, khi ông Gantz đã quyết định liên minh với Thủ tướng Netanyahu để thành lập chính phủ thống nhất khẩn cấp quốc gia, đồng nghĩa đảng Xanh-Trắng bị chia tách do ông Yair Lapid, lãnh đạo đảng Yesh Atid, và ông Moshe Yaalon lãnh đạo đảng Telem, quyết định rời đi để phản đối ông Gantz. Do vậy, ông Gantz sẽ phải “trả giá đắt” và được dự đoán sẽ nhận được ít ghế trong Quốc hội hơn so với cuộc bầu cử hồi tháng 3 vừa qua.
Về phần mình, Thủ tướng Netanyahu sẽ cố gắng kéo lùi thời hạn bầu cử mới, bởi nếu kì bầu cử diễn ra vào tháng 3 năm tới, ông Netanyahu sẽ đối mặt với nhiều rủi ro hơn khi phải đối mặt với phiên tòa xung quanh các cáo buộc tham nhũng vào tháng 2/2021. Hiện nhà lãnh đạo lâu đời nhất Israel này cũng đang đối mặt với làn sóng biểu tình vì bị cáo buộc tham nhũng, cũng như cách thức ứng phó của ông với COVID-19.
Tuy nhiên, cũng có các ý kiến cho rằng, Thủ tướng Netanyahu đang sử dụng bất đồng trong vấn đề ngân sách để phá bỏ thỏa thuận chia sẻ quyền lực của 2 đảng trong liên minh cầm quyền trước đó, tức là ông không muốn chuyển giao chức vụ Thủ tướng vào tháng 10/2021 cho Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz, để ông này lãnh đạo đất nước trong 18 tháng sau đó.
Dẫu vậy, dường như đương kim Thủ tướng Netanyahu muốn cuộc bầu cử này sẽ diễn ra vào tháng 5 hoặc tháng 6/2021 – khi mà một chiến dịch tiêm phòng vaccine ngừa COVID-19 được tiến hành và có thêm thời gian để phục hồi kinh tế, từ đó giúp ông có được nhiều hơn sự ủng hộ của cử tri.
Theo tờ WSJ, cuộc bầu cử vào tháng 3 tới sẽ là chương mới nhất trong chiến dịch tranh cử kéo dài nhiều năm của ông Netanyah. Thủ tướng đương nhiệm của Israel đã tự mình “phá thế bí” và chiến thắng nhiều đối thủ trong những năm qua. Không giống như ba cuộc bầu cử trước, trong đó phe trung tả chiến đấu chống lại các đảng đại diện cho cử tri cánh hữu và cử tri tôn giáo, các cuộc thăm dò cho thấy cuộc bầu cử tiếp theo có thể sẽ là một cuộc đấu giữa phe cánh hữu của Israel để xác định xem liệu ông Netanyahu có tiếp tục đủ tiêu chuẩn để nắm quyền hay không.
