Hệ lụy tài chính đáng lo ngại sau lệnh trừng phạt của Mỹ với tài phiệt Nga

Ông Oleg Deripaska, một trong những nhân vật mới nhất chịu ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt của Mỹ. Ảnh Reuters

Việc Washington áo đặt các biện pháp trừng phạt đối với 7 nhân vật “sừng sỏ” trong chính trường Nga kèm theo 12 công ty mà họ sở hữu hoặc điều hành, cùng với đó là 17 quan chức cấp cao của Chính phủ Nga được cho là do những người này được hưởng lợi ích từ những việc làm “ác tính” của Nga trên khắp thế giới, Reuters đưa tin.

Cũng theo Reuters, những “hành động ác tính” mà Mỹ đang nói đến bao gồm cả việc can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 cũng như việc một cựu điệp viên hai mang người Nga và con gái bị đầu độc trên lãnh thổ của Anh hồi tháng 3 vừa qua.

Theo tạp chí nổi tiếng thế giới Forbes, ông Deripaska có tổng tài sản lên đến 6,7 tỷ USD, là chủ sở hữu chính của tập đoàn EN+ cũng như là chủ của một số những công ty kim loại lớn nhất thế giới như Rusal hay Nornickel.

Rusal, một trong những công ty mà Deripaska sở hữu, là một trong những nhà sản xuất nhôm lớn nhất thế giới. Công ty này xuất khẩu 10% sản lượng của mình sang Mỹ. Công ty này có nhiều cơ sở và chi nhánh ở nhiều nước trên thế giới như Italy, Ireland, Thụy Điển, Nigeria, Guyana hay Guinea.

Trong khi đó, Nornickel cũng không kém phần hoành tráng khi có nhiều cơ sở ở Phần Lan, Australia (nơi công ty này sở hữu giấy phép khai thác mỏ Honeymoon Well, mỏ nickel lớn bậc nhất thế giới) hay Nam Phi (nơi mà công ty này nắm giữ 50% cổ phần của công ty sản xuất nickel duy nhất tại nước này, Norilsk Nickel Nkomati).

Việc Deripaska bị liệt tên vào danh sách đen của Washington có thể gây ra nhiều “biến chứng tiêu cực” đối với không chỉ những công ty mà ông này sở hữu mà còn cả đối với nhiều đối tác làm ăn lớn như hãng sản xuất ô tô khổng lồ của Đức Volkswagen hay Glencore, một trong những tập đoàn buôn bán dầu thô lớn nhất thế giới.

Trong tuyên bố về lệnh trừng phạt mới này, Bộ Tài chính Mỹ cho biết, các tổ chức hay công ty của Mỹ sẽ bị “cấm kinh doanh” với những người và công ty có tên trong danh sách từng phạt. Thêm nữa, những công ty ngoài Mỹ “cũng sẽ có thể đối mặt với các lệnh trừng phạt nếu như cố ý tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch quan trọng cho hoặc đại diện cho” những chủ thể có tên trong danh sách trừng phạt.

Quay trở lại với hãng sản xuất ô tô hàng đầu của Đức Volkswagen, công ty này có một nhà máy chung với hãng GAZ, một nhà sản xuất ô tô của Nga đồng thời là công ty con của Basic Element (một trong những công ty do Deripaska sở hữu, cũng đã bị liệt vào danh sách trừng phạt của Mỹ). Vấn đề nảy sinh khi Volkswagen và GAZ có một hợp đồng hợp tác có hiệu lực đến năm 2025, trong đó, nhà máy chung giữa hai hãng vẫn sẽ tiếp tục lắp ráp xe của Volkswagen.

Trong khi đó, Glencore, tập đoàn dầu thô khổng lồ có trụ sở chính tại Thụy Sĩ, cũng là một cổ đông lớn của Rusal và theo nguồn tin của Reuters, công ty này đang có kế hoạch chuyển cổ phiếu sang công ty mới thành lập của Deripaska, EN+. Theo báo cáo của Rusal, những khách hàng “vip” của công ty này bao gồm Glencore, Toyota và Rio Tinti Alcan (một tập đoàn của Canada kinh doanh trong nhiều lĩnh vực như hàng không vũ trụ, xây dựng, đại vận tải hay sản xuất nhôm).

Nhiều công ty và hãng sản xuất lớn khác có liên quan đến ông Deripaska bao gồm công ty xây dựng Strabag của Áo hay Sân bay Changi của Singapore, đối tác của một công ty hàng không thuộc sở hữu của Deripaska.

Trước việc bị Mỹ liệt tên vào danh sách trừng phạt, tỷ phú Deripaska đã gọi quyết định này là một điều “đáng tiếc nhưng không quá bất ngờ”.

“Rõ ràng rằng việc liệt tên tôi vào danh sách ấy là một điều rất thiếu căn cứ và vô lý,” Reuters trích lời ông Deripaska ngày 7-4 cho biết.

Hiện đại diện các công ty và hãng sản xuất có liên quan đến ông Deripaska đều chưa có bất kỳ một phản ứng gì trước thông tin ông này bị liệt vào danh sách đen của Mỹ. Tuy nhiên, điều dễ nhận thấy là với mối quan hệ làm ăn với nhiều tập đoàn lớn trên thế giới, việc ông Deripaska bị cấm vận có thể sẽ gây ra một phản ứng diện rộng trong giới kinh doanh thế giới.

Trong cuộc sống cũng như sự nghiệp của mình, tài phiệt Deripaska có mối giao lưu khá quảng đại với Điện Kremlin cũng như lãnh đạo Nga nói chung.

Nhiều nguồn tin cho biết ông này có những cuộc gặp mặt thường xuyên với Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông cũng đầu tư rất nhiều vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng cho Thế vận hội mùa Đông Sochi tại Nga năm 2014 và từng tuyên bố lợi ích của bản thân ông này không hề tách khỏi lợi ích của đất nước.

Thành viên trong gia đình của Deripaska cũng có ít nhiều liên quan đến chính trị khi vợ của ông này, bà Polina là con gái của Valentin Yumashev, quan chức cấp cao dưới thời của cựu Tổng thống Nga Boris Yeltsin. Ông Yymashev sau đó cưới con gái của cựu Tổng thống Yeltsin, bà Tatyana Dyachenko.