Thông tin mới về vụ biển thủ 145ha “đất vàng” ở Bình Dương
Mới đây, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra bổ sung vụ án hình sự “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Sản xuất-xuất nhập khẩu (SX- XNK) Bình Dương TNHH MTV (Tổng công ty 3-2). Đáng lưu ý, cũng từ kết luận này “hé lộ” nhiều thông tin mới về sai phạm trong việc không xác định giá trị quyền sử dụng đất 145 ha vào giá trị doanh nghiệp Tổng công ty 3-2 khi tiến hành cổ phần hóa.
Cụ thể, các đối tượng liên quan đến sai phạm của nhóm bị can Nguyễn Văn Minh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc, gồm: Hà Văn Thuận, nguyên Phó giám đốc Sở Tài chính tỉnh Bình Dương; Nguyễn Kim Liên, nguyên Chi cục trưởng Chi cục Tài chính doanh nghiệp Sở Tài chính, đồng thời là thành viên Ban chỉ đạo cổ phần hóa Tổng công ty 3-2; Vũ Thị Lợi, Trưởng phòng nghiệp vụ thuộc Chi cục trưởng Chi cục Tài chính doanh nghiệp Sở Tài chính và Hồ Đắc Hiếu, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần tư vấn và thẩm định giá Đông Nam (Công ty Đông Nam).
Theo Cơ quan CSĐT Bộ Công an: Thực hiện chủ trương sắp xếp lại các doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, ngày 18/12/2015, UBND tỉnh Bình Dương ra quyết định về việc cổ phần hóa Tổng công ty 3-2. Đến ngày 29/1/2016, có quyết định thành lập Ban chỉ đạo cổ phần hóa Tổng công ty 3-2 do ông Trần Thanh Liêm, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương là Trưởng ban, Nguyễn Văn Minh làm Phó Ban thường trực.
Theo các quy định về cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước thì Tổng công ty 3-2 phải lập phương án sử dụng đất trình các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để làm cơ sở xác định giá trị doanh nghiệp. Thời điểm cổ phần hóa, Tổng công ty 3-2 đang quản lý 72 khu đất nên đã có công văn ngày 31/5/2016 gửi Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương báo cáo về tình hình tái cơ cấu, cổ phần hóa tổng công ty.
Trong đó, có nội dung đề xuất về phương án sử dụng đất nêu rõ: Trong số các diện tích đất mà Tổng công ty 3-2 đang quản lý, sử dụng (72 khu đất), chủ yếu sẽ được chuyển về Công ty Impco (doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước do Tỉnh ủy Bình Dương là chủ sở hữu), chỉ giữ lại và đưa vào cổ phần hóa (tức chuyển giao cho Tổng công ty 3-2 sau khi chuyển thể thành công ty cổ phần) 5 khu đất với tổng diện tích 2.555.315,80m³ (trong đó có khu đất 145ha) để tiếp tục thực hiện các dự án đầu tư. Sau đó, Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương đã ra thông báo số 106-TB/TU đồng ý với phương án sử dụng đất do Tổng công ty 3-2.
Từ thông báo này, ngày 14/7/2016, Tổng công ty 3-2 có công văn về phương án chi tiết sử dụng đất, đề xuất giữ lại 5 khu đất (trong đó có khu đất 145ha) và gửi thư điện tử cho bị can Đỗ Thị Thanh Thúy, kế toán trưởng Tổng công ty 3-2. Quá trình cổ phần hóa, Tổng công ty 3-2 đã thuê Công ty Đông Nam theo hợp đồng ngày 15/3/2016 để tư vấn và xác định giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa của Tổng công ty 3-2. Cùng ngày, Hiếu ký quyết định thành lập tổ thẩm định giá.
Công ty Đông Nam đã dự thảo biên bản xác định giá trị doanh nghiệp của Tổng công ty 3-2, trong đó có phân loại, sắp xếp khu đất 145ha vào mục “Tài sản đang dùng” với giá trị theo nguyên giá hơn 152 tỷ đồng và gửi email cho Thúy để rà soát. Tuy nhiên, Minh đã chỉ đạo Trần Nguyên Vũ, Tổng giám đốc Tổng công ty 3-2 chuyển khu đất 145ha từ mục “Tài sản đang dùng” sang mục “Tài sản chờ thanh lý”. Trên cơ sở đó, ngày 10/3/2017, Vũ đã chủ trì cuộc họp giữa Tổng công ty 3-2 và tổ thẩm định Công ty Đông Nam, đề nghị tổ thẩm định loại bỏ khu đất 145ha ra khỏi danh mục tài sản đưa vào định giá doanh nghiệp cổ phần hóa. Ngày 11/4/2017, Tổng công ty 3-2 và Công ty Đông Nam ký biên bản xác định giá trị doanh nghiệp, thống nhất sắp xếp, phân loại khu đất 145ha vào mục “Tài sản chờ thanh lý”.
Tiếp đó, ngày 12/4/2017, Tổng công ty 3-2 họp hội đồng thành viên và ra nghị quyết về đưa khu đất 145ha vào góp vốn tại Công ty Tân Thành với giá trị hơn 139 tỷ đồng (giá theo hợp đồng liên doanh năm 2007). Ngày 9/6/2017, ký hợp đồng góp vốn bằng quyền sử dụng đất khu đất 145ha vào Công ty Tân Thành với giá trị như trên và được Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Bình Dương đăng ký biến động ngày 25/8/2017.
Tháng 4/2017, khi Kiểm toán Nhà nước kiểm toán kết quả tư vấn, định giá và xử lý tài chính của Tổng công ty 3-2 thì phát hiện khu đất 145ha nằm trong danh mục tài sản đưa vào cổ phần hóa nhưng không được xác định giá trị để cổ phần hóa. Ngày 11/7//2017, Đoàn kiểm toán Nhà nước trực tiếp làm việc với Tổng công ty 3-2, đại diện là Minh, Vũ và Công ty Đông Nam, đại diện là Hiếu, Phạm Hữu Hiền. Kiểm toán đã có kiến nghị tại biên bản kiểm toán với nội dung: “Công ty Đông Nam phối hợp cùng Tổng công ty 3-2 xác định lại giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp sau khi có ý kiến đối với các lô đất doanh nghiệp sẽ tiếp tục sử dụng sau cổ phần hóa và giá đất của UBND tỉnh Bình Dương”.
Ngày 19/7/2017, Tổng công ty 3-2 có công văn trình UBND tỉnh và Ban chỉ đạo Đổi mới và phát triển doanh nghiệp tỉnh Bình Dương về phương án sử dụng đất chi tiết sau khi cổ phần hóa, đề nghị chuyển giao 5 khu đất (trong đó có 145ha) cho Tổng công ty 3-2. Đến ngày 31/10/2017, UBND tỉnh ban hành quyết định về việc phê duyệt phương án sử dụng đất khi thực hiện cổ phần hóa Tổng công ty 3-2, trong đó: “Phê duyệt phần diện tích doanh nghiệp kế thừa tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa là 1.450.101,8m³”.
Theo biên bản kiểm toán và quyết định của UBND tỉnh thì Tổng công ty 3-2 phải đưa 145ha vào để tính giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa. Tuy nhiên, ngày 17/11/2017, Hiếu, Hiền, Vũ, Thúy vẫn cố ý ký biên bản xác định trị giá doanh nghiệp Tổng công ty 3-2, trong đó khu đất 145ha vẫn được đưa vào mục “Tài sản chờ thanh lý” mà không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất để đưa vào giá trị doanh nghiệp.
Ngày 21/11/2017, Ban chỉ đạo cổ phần hóa Tổng công ty 3-2 họp để thẩm tra hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp (Trần Thanh Liêm chủ trì và các thành viên Ban chỉ đạo cổ phần hóa, Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp. Trong đó, có Thuận, Liên và Hiền là đại diện Công ty Đông Nam. Cuộc họp thống nhất nội dung, trong đó khu đất 145ha thuộc “Tài sản chờ thanh lý”, không đưa vào giá trị doanh nghiệp Tổng công ty 3-2.
Trên cơ sở tờ trình của Ban chỉ đạo cổ phần hóa Tổng công ty 3-2, ngày 4/12/2017, UBND tỉnh có công văn đề nghị Sở Tài chính xem xét nội dung để tham mưu cho UBND tỉnh xem xét, quyết định. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Lợi, Liên thẩm định và soạn thảo để trình Thuận ký báo cáo UBND tỉnh kết quả thẩm định giá trị doanh nghiệp Tổng công ty 3-2, trong đó không có giá trị quyền sử dụng 145 ha đất.
Trên cơ sở tờ trình này, ông Liêm ký quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa Tổng công ty 3-2, trong đó giá trị khu đất 145 ha không có trong giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa và quyền sử dụng 145ha được đưa vào danh mục tài sản không cần dùng, chờ thanh lý để bàn giao chủ sở hữu (Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương).
Cơ quan CSĐT Bộ Công an cho biết thêm, ngày 28/12/2017, UBND tỉnh Bình Dương ra quyết định phê duyệt phương án cổ phần hóa Tổng công ty 3-2. Ngày 26/3/2018, Tổng công ty 3-2 tổ chức bán đấu giá cổ phần thu được 1.968.119.312.000 đồng. Ngày 1/11/2018, Tổng công ty 3-2 chính thức chuyển thành công ty cổ phần theo giấy chứng nhận đăng ký lần đầu của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh. Đến thời điểm này, giá trị quyền sử dụng 145 ha đất đã được đưa vào danh mục tài sản không cần dùng, cần thanh lý trái quy định của pháp luật, không được tính vào giá trị doanh nghiệp. Thực tế, đã đưa vào góp vốn tại Công ty Tân Thành (đăng ký biến động sang tên Công ty Tân Thành từ ngày 25/8/2017). Hành vi của Minh cùng đồng phạm đưa khu đất 145 ha vào góp vốn tại Công ty Tân Thành trái phát luật, gây thất thoát cho nhà nước 1.648 tỷ đồng.