Cách nhận biết và đối phó với kiến ba khoang

• Kiến ba khoang "ồ ạt" tấn công nhiều khu dân cư
• Kiến ba khoang "tấn công" bệnh viện
• Nhiều trẻ phải điều trị viêm da do bị kiến ba khoang cắn
• Bão tan, kiến ba khoang và dịch đau mắt đỏ hoành hành

Tại Hà Nội, kiến ba khoang đã xuất hiện ở chung cư N03, khu tái định cư Dịch Vọng, chung cư Xuất khẩu Bao bì, An Dương Vương, phường Trung Liệt… Nhiều gia đình không dám mở cửa, hoặc không dám cho trẻ ra ngoài vì sợ kiến ba khoang gây bỏng.

Vết thương do kiến ba khoang gây ra ở nhiều bệnh nhân.

Nhiều nơi phun thuốc diệt côn trùng nhưng không có kết quả. Số người tiếp xúc với kiến ba khoang đến khám tại BV Da liễu Hà Nội cũng tăng những ngày gần đây. Đáng lo khi nhiều người tự mua thuốc điều trị không khỏi nên khi đã bị nhiễm trùng, viêm da nặng mới đến BV.

Trước tình hình này, để giúp người dân biết cách nhận biết và phòng, tránh, ngày 12/10, Cục Y tế dự phòng đã đưa ra một số thông tin về kiến ba khoang. Theo PGS.TS. Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế: Loài  côn trùng này không đốt hay cắn nhưng trong dịch cơ thể của chúng có chứa pederin - một loại chất độc gây rộp, phỏng da, viêm da, nên khi da người tiếp xúc với chất tiết của chúng qua vật dụng nào, hoặc vô ý đập làm cho chúng chết trên da thì chất độc theo dịch cơ thể chúng tiết ra ngoài, dính vào da người, gây bệnh ngay tại vùng da đó...

Chính vì vậy, khi dính vào da tay, nếu không rửa sạch tay ngay thì vô tình sẽ làm chất độc dính vào chỗ khác trên cơ thể gây viêm da lan toả. Viêm da do tiếp xúc với kiến ba khoang thường xuất hiện ở những vùng da hở như: Cổ, mặt, lưng, tay, chân...

Kiến ba khoang có thể gây viêm da từ mức độ nhẹ đến nặng, tùy theo độc chất. Ban đầu người bệnh thấy hơi ngứa rát, căng da, biểu hiện đỏ một vùng da, sau 6 - 12 giờ, đỏ cộm thành vệt, trên đó nổi những mụn nước to nhỏ không đều 1 - 5mm, 1 đến 3 ngày sau thành phỏng nước, phỏng mủ, gây đau, rát tăng, có thể bị sốt, nổi hạch, đau vùng cổ, nách, bẹn.

Nếu tay bị dính chất độc khi đập kiến, chà xát và sờ vào mắt có thể làm bỏng mắt. Nếu tổn thương ở gần mắt có thể sưng húp cả hai mắt, 2, 3 ngày mới đỡ; nếu ở bẹn có thể nổi hạch bẹn sưng đau khó đi lại. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng viêm da sẽ tiến triển sang dạng loét. Các vết loét có nhiều hình dạng khác nhau tùy theo động tác khi ta đập, giết và chà xát kiến trên da.

Vì thế, nếu có một con kiến ba khoang đang bò trên người, cần lấy nó ra bằng cách thổi hoặc để một tờ giấy vào cho nó bò lên rồi lấy nó ra khỏi người, rồi rửa sạch vùng da đã tiếp xúc với chúng. Nếu đã lỡ tay đập hoặc chà xát chúng trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch da để hạn chế chất độc. Người dân không nên tự ý mua thuốc điều trị mà nên đến cơ sở y tế để thông báo và thăm khám, điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

Hình dạng kiến ba khoang để nhận biết.

Vì kiến ba khoang rất thích ánh sáng đèn huỳnh quang nên nếu kiến ba khoang xuất hiện, người dân nên thay đèn huỳnh quang bằng đèn có ánh sáng màu vàng. Ngoài ra, cần ngăn kiến ba khoang vào nhà bằng dùng lưới ở các cửa sổ và cửa ra vào, đóng cửa thường xuyên sau khi ra vào. Ngủ phải nằm màn. Bụi rậm, cây cỏ xung quanh nhà là nơi trú ẩn tốt cho kiến nên cần phát quang và vệ sinh môi trường. Mặc quần áo dài tay khi đi ra ngoài nhà, nhất là ở những vùng gần đồng ruộng, khu dân cư nhiều ánh đèn, gần công trình đang xây dựng.Khi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa thu hoạch, mùa mưa bão, cần chú ý sử dụng các phương tiện bảo hộ lao động như: mặc quần áo dài tay, đội mũ, nón, khẩu trang, đi ủng để tránh tiếp xúc với côn trùng.

Để xử lý triệt để, không để lan tràn, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng, khi có đàn kiến ba khoang xuất hiện ở khu dân cư, bà con nên liên hệ ngay với các Viện Sốt rét – Ký sinh trùng-côn trùng, các Trung tâm YTDP huyện, quận để được xử lý.

Cách nhận biết kiến ba khoang: Kiến ba khoang có thân hình thon, dài như hạt thóc, có 3 đôi chân, bụng có đốt, bay và chạy rất nhanh; có màu cam tối hay sậm màu, vùng bụng trên và đầu màu đen, vùng trên giữa phát quang ngũ sắc, óng ánh màu xanh, đính kèm đôi cánh cứng. Một đôi cánh trong suốt gấp gọn bên dưới cánh cứng. Đầu nhỏ có hai râu đơn chia đốt mở rộng về phía trước. Có một cái đầu đen, sau bụng và một phần ngực màu đỏ.