Buồn vì Việt Nam ‘nhảy vọt” 30 bậc về mức độ sử dụng rượu bia

• Nước mắt “người trong cuộc” gặp họa vì lái xe sau khi uống rượu bia
• Nên bán rượu, bia theo giờ nhất định
• 40% nạn nhân tai nạn giao thông do lái xe uống rượu, bia gây ra
• Căn nguyên do lái xe uống rượu bia và phóng ẩu
• Hạn chế rượu bia, thuốc lá và chăm vận động để không chết vì bệnh tim mạch

Như vậy, Việt Nam “tiến” rất nhanh về mức độ sử dụng rượu bia khi đã tăng tới 118% và tăng 30 bậc theo xếp loại của WHO từ vị trí 94 lên vị trí 64/194 quốc gia. Trong đó, tỷ trọng tiêu thụ cồn nguyên chất từ bia đang tăng nhanh hơn từ rượu nên tác hại do sử dụng bia cũng đang ngày càng gia tăng. Thông tin này được Bộ Y tế đưa ra tại hội thảo về dự Luật Phòng chống tác hại của rượu bia tổ chức ngày 8-6 tại Hà Nội.

Ông Nguyễn Phương Nam (Văn phòng WHO tại Việt Nam) cho biết, các nghiên cứu cho thấy ở Việt Nam, tỉ lệ dân số sử dụng rượu bia cao và tỉ lệ nam giới uống ở mức nguy hại cũng cao. Một nghiên cứu của Học viện Cảnh sát nhân dân cũng chỉ ra, trong số các vụ bạo lực thì hơn 60% là người trẻ tuổi có sử dụng rượu bia.

Thế nhưng khi dự Luật Phòng chống tác hại của rượu bia đề xuất bán rượu theo giờ, mật độ điểm bán, tuổi người được mua … nhằm kiểm soát mức độ sử dụng đã gặp phải không ít ý kiến trái chiều. Tuy vậy, những ý kiến đưa ra tại hội thảo đã cho thấy, các qui định là cần thiết và đã được nhiều nước áp dụng trong việc hạn chế lạm dụng rượu bia cũng như ngăn ngừa tai nạn, bạo lực và bệnh tật do liên quan đến rượu bia. Vì thế, việc kiểm soát sử dụng rượu bia cũng như việc học hỏi kinh nghiệm của các nước là cần thiết.

Ông Bundit Sornpaisarn trao đổi kinh nghiệm kiểm soát đồ uống có cồn ở Thái Lan:

Theo ông Nguyễn Phương Nam, 168 nước qui định nồng độ cồn với lái xe và nhờ đó, tai nạn liên quan tới rượu bia đã giảm mạnh. Hiện 165 nước có chính sách điều chỉnh giá bán, trong đó 90% áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt. Việc tăng giá bán 25% có thể giảm 11% nhu cầu sử dụng rượu bia trung bình. Năm 2015, đã có 77 nước thực hiện tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu bia. Ở Thái Lan, thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu bia là 100%. Trên 50% số nước có qui định giờ bán rượu bia. Ở Thụy Điển, Nhà nước độc quyền tại 431 điểm bán và chỉ mở cửa từ 10h sáng đến 6h chiều. Ở Phần Lan, Nhà nước độc quyền tại hơn 300 điểm bán. Nhiều nước còn qui định cụ thể về mật độ điểm bán rượu bia.

Trong số 166 nước báo cáo việc kiểm soát rượu bia thì hơn 10% số nước có chính sách cấm quảng cáo toàn bộ rượu bia, nhiều nước đặc biệt cấm trong các chương trình dành cho trẻ. Ở Hàn Quốc cấm toàn bộ quảng cáo đồ uống có độ cồn hơn 17 %. Singapore cấm quảng cáo toàn bộ trên các chương trình dành cho trẻ em… Nhiều nước ở châu Âu cũng áp dụng chính sách cấm quảng cáo rượu bia theo khung giờ, hay chương trình dành cho trẻ em vv… Những vi phạm trong quảng cáo rượu bia bị xử phạt nặng, như Pháp xử phạt 10.000 EURO cho quảng cáo rượu bia trên tạp chí hay trên Pano.  

Vì thế, WHO khuyến cáo xây dựng và thực thi chính sách kiểm soát rượu bia bằng qui định giờ bán, điểm bán, và kiểm soát chặt cấp phép bán lẻ; tăng giá và kiểm soát rượu bia lậu; kiểm soát quảng cáo, khuyến mại và tài trợ; ban hành, thực thi nghiêm khắc chính sách kiểm soát lái xe uống rượu bia.

Nhiều thông tin mới nhất về việc sử dụng rượu bia ở Việt Nam được đưa ra

Ông Bundit Sornpaisarn (Thai Health) cho biết kinh nghiệm kiểm soát đồ uống có cồn ở Thái Lan: Người dân bị cấm bán rượu bia trong các khung giờ: 2-5h chiều và 6h tối đến 11h sáng hôm sau. Vì thế, tai nạn sau nừa đêm giảm đáng kể, không còn đánh nhau, tai nạn. Chính phủ kiểm soát rất mạnh mẽ thời gian bán rượu. Cấm bán cho người dưới 20 tuổi. Thái Lan cũng cấm quảng cáo các hình ảnh đồ uống có cồn cũng như thông điệp thuyết phục người khác uống. Thái Lan đặc biệt giám sát quảng cáo rượu bia trên báo chí và TV. Thái Lan cũng hạn chế bán đồ uống có cồn trong vòng 300 mét xung quanh các trường đại học.