Cảnh báo ngộ độc ở trẻ vào ngày hè

• Ngộ độc thịt cóc, bé gái tử vong, em gái song sinh nguy kịch
• Ăn cơm với thịt cóc, 3 anh em bị ngộ độc
• Cháu bé tuổi tử vong sau khi ăn món thịt cóc anh trai 9 tuổi chế biến
• Ăn thịt cóc, một người trúng độc tử vong

Hè đến, tình trạng trẻ bị ngộ độc gia tăng, trong đó có sự thiếu hiểu biết của cả phụ huynh và trẻ nhỏ

Ngày 31-5 Khoa Cấp cứu chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận bệnh nhi Nguyễn Thị Mây, 11 tuổi, ở Hòa Bình (tên bệnh nhi đã được thay đổi) bị ngộ độc nặng do ăn thịt cóc. Bé Mây nhập viện trong tình trạng buồn nôn nhiều, li bì, chân tay lạnh, rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp.

Trước đó, bé và chị gái sinh đôi đã được cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình nhưng do chị gái ăn nhiều nên khi nhập viện đã trong tình trạng nguy kịch và không qua khỏi. May mắn hơn chị, bé Mây bị nhẹ hơn  nên được chuyển ngay xuống Bệnh viện Nhi Trung ương.

Các bác sĩ của Khoa Cấp cứu chống độc đã tiến hành cấp cứu và làm các xét ghiệm cần thiết. Kết quả sau 2 ngày tích cực điều trị, bé Mây đã có chuyển biến tốt và sức khỏe dần hồi phục. Hiện bé đang được theo dõi và điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực của bệnh viện.

Cháu Nguyễn Thị Mây đang được điều trị tại Khoa Hồi sức cấp cứu.

Theo lời kể của mẹ bé Mây thì vợ chồng chị đi làm ăn xa, gửi hai con ở nhà cho bà ngoại. Khoảng 8h ngày 30-5, hai chị em rủ nhau đi bắt cua và có bắt được một con cóc mang về tự nấu. Sau khi ăn khoảng 2 tiếng, hai bé bắt đầu có triệu chứng nôn liên tục, li bì và được gia đình chuyển ngay vào bệnh viện huyện rồi Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình. Nhưng phép mầu đã không xảy ra đối với người chị song sinh của bé .

Đây không phải là trường hợp hy hữu ngộ độc thịt cóc dẫn tới tử vong mà những năm trước đã có nhiều ca tử vong tương tự. Dân gian vẫn truyền nhau ăn thịt cóc có nhiều đạm và kẽm, cho nên nhiều người bắt cóc hoặc mua thịt cóc về làm ruốc cho trẻ ăn để chữa bệnh còi xương, suy dinh dưỡng. Ở Hà Nội vẫn bắt gặp người bán ruốc cóc dong trên đường. Nhưng nhiều người không biết, có những bộ phận của cóc lại chứa độc tố cực mạnh, dẫn tới người ăn phải bị ngộ độc gây tử vong. Đã có nhiều cái chết từ ăn thịt cóc nhưng vẫn tiếp tục tái diễn do những hiểu lầm tai hại trong chế biến.

Theo TS.BS Lê Ngọc Duy, Phó trưởng Khoa Cấp cứu chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương thì thịt cóc không chứa độc tố, tuy nhiên nhiều bộ phận khác của cóc lại chứa độc tố, trong đóc có độc tố chết người như tetrodotoxin. Ngoài ra, gan, trứng, da, mủ, mắt và hạch thần kinh (dọc hai sống lưng) của cóc cũng chứa bufotenin – một chất cực độc dễ gây chết người, nếu chế biến ở nhiệt độ cao cũng khó bị phân hủy, nếu sơ chế thịt cóc sai quy trình có thể dẫn tới ngộ độc, thậm chí tử vong như trường hợp của chị bé Mây.

Người bị ngộ độc tùy từng mức độ có thể thấy mệt mỏi, buồn nôn, nôn, nhức các chi, nặng hơn là rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, hoảng hốt nên sinh ra ảo giác, co giật, ngừng thở, ngừng tim nếu không được cấp cứu kịp thời. Theo khuyến cáo của BS Lê Ngọc Duy thì cac gia đình không nên ăn thịt cóc. 

Thịt cóc cũng như các loại thịt khác, đều có hàm lượng dinh dưỡng nhất định nhưng ăn lại nguy hiểm nếu sơ xuất khi chế biến. Nọc độc cóc chứa rất nhiều chất độc, những chất này có thể tiết qua hạch bạch huyết truyền đi khắp da, mủ, trứng và gan. Thịt, mỡ cóc không có độc tố nhưng nếu không cẩn thận trong khi chế biến vẫn có thể nhiễm độc. Bên cạnh đó, cóc rất bẩn, có nhiều giun sán, ký sinh trùng. 

Nếu muốn dùng thịt cóc, cần tránh sử dụng các sản phẩm chế biến sẵn như ruốc cóc, thịt cóc do không đảm bảo an toàn và vệ sinh thực phẩm. “Tuyệt đối không ăn nội tạng, trứng cóc, đặc biệt là khi chế biến phải để thịt cóc sạch sẽ, không bị dính vào da, nhựa cóc. Người bị ngộc độc thịt cóc cần nhanh chóng gây nôn để loại bỏ độc tố tối đa trong cơ thể và nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất”- BS Duy nhấn mạnh.

Hè đến là thời điểm trẻ nhỏ thường gặp tai nạn thương tích, ngộ độc thực phẩm do bố mẹ mải đi làm, các em tự chơi và tự ăn uống như trường hợp của chị em bé Mây. Nhưng có trường hợp trẻ bị ngộ độc do chính người lớn thiếu hiểu biết. Khoa Cấp cứu chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận 2 trường hợp trẻ bị ngộ độc lá lộc mai trong tình trạng nguy kịch do tan mấu cấp dẫn tới thiếu máu trầm trọng. 

Ngày 24-5 khoa tiếp nhận bệnh nhi 1 tuổi ở Phú Thọ trong tình trạng da xanh,mệt mỏi, chán ăn, sốt nhẹ, xét nghiệp huyết sắc tố hạ thấp và bilirubin máu toàn phần tăng cao. Bé được chẩn đoán ngộ độc lá lộc mai gây tan máu cấp, thiếu máu nghiêm trọng và lập tức được truyền máu cấp cứu. Theo mẹ cháu bé kể lại thì cháu bị táo bón đã điều trị bằng men tiêu hóa không đỡ, nghe dân gian nói lá lộc mai chữa được táo bón nên mẹ bé đã hái về nấu cháo cho bé ăn. Kết quả ăn xong cháu xuất hiện đi tiểu màu đỏ, da xanh, mệt mỏi, chán ăn, sốt nhẹ.

BS của Khoa Cấp cứu chống độc cho biết, sau 4 ngày điều trị sức khỏe bé đã ổn định và được xuất viện. Tuy nhiên, Theo BS Lê Ngọc Duy thì lá lộc mại hay một số nơi gọi là “lá mọi” là lá của cây lộc mai mọc hoang dại. Do có tác dụng nhuận tràng khi dùng liều nhỏ và tác dụng tẩy khi dùng liều lớn, nhân dân một số nơi thường mách mau dùng lá này chữa táo bón, kiết lỵ. Nhưng nếu dùng một lượng lớn, có thể gây ngộ độc, thậm chí một số trường hợp không được cấp cứu kip thời còn dẫn đến tử vong.

Nguy cơ ngộ độc lá lộc mai và thịt cóc đã được cảnh báo nhiều trên phương tiện thông tin đại chúng nhưng một số gia đình vẫn sử dụng chữa táo bón, cho trẻ nhỏ ăn đã gây nguy hiểm đến tính mạng.