Báo động tình trạng rối loạn cảm xúc do áp lực mùa thi

Thứ Tư, 07/06/2017, 12:13
Một nghiên cứu xã hội học cho thấy có đến 15% số các học trò có các biểu hiện rối loạn về cảm xúc cần được tư vấn và điều trị. Nghiên cứu mới đây của các nhà tâm thần ở 5 trường học lớn tại Hà Nội cũng chỉ ra tỷ lệ trẻ có nguy cơ rối loạn cảm xúc chiếm 5%, trong đó 2% cần được điều trị tại các cơ sở y tế.


Những con số này được TS. Nguyễn Văn Dũng - Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần (SKTT) - Bệnh viện Bạch Mai cho biết vào ngày 7-6, như một sự báo động về tình trạng rối loạn cảm xúc do áp lực thi cử ở tuổi học trò, nhằm cảnh tỉnh các bậc cha mẹ trong việc chăm sóc con ở mùa thi.

TS. Nguyễn Văn Dũng cho biết, những năm gần đây, đặc biệt là vào mùa thi, số trẻ đến khám và điều trị các rối loạn cảm xúc do áp lực học và thi tăng lên. Áp lực thành tích từ bố mẹ, thầy cô khiến các em luôn trong trạng thái mệt mỏi, phải gồng mình lên để học và thi, lại không biết cân đối thời gian học và chơi một cách khoa học, dẫn đến rối loạn cảm xúc với các biểu hiện kém ăn, kém ngủ, cảm giác bị kiệt sức, căng thẳng, đau đầu, hoa mắt chóng mặt vv…

Nhiều em vì không chịu được áp lực quá nặng nề, thiếu sự quan tâm của gia đình đã nản chí, bỏ học, hoặc bỏ nhà đi để trốn tránh áp lực. Thậm chí, nhiều em bị rối loạn tâm thần, có ý nghĩ hay hành vi tự sát.

Theo các bác sĩ Viện SKTT, đã có những đứa trẻ từ con ngoan, trò giỏi trở thành học sinh “hư” chỉ vì quá áp lực trong việc học hành, đến mức phải nhập viện.

Bệnh nhân bị rối loạn về cảm xúc  do học hành

Trường hợp của em Trương Quang Đ. (16 tuổi, ở Trần Phú, Bắc Giang) là một điển hình.  Em vốn là một học sinh giỏi nhiều năm liền và luôn đứng đầu trong một lớp chọn ở một trường có tiếng. 

Bố mẹ Đ. dành trọn tình yêu thương, tự hào và cả hy vọng vào đứa con ngoan, học giỏi, nên tạo mọi điều kiện tốt nhất cho em. Nhưng rồi, 2 năm trở lại đây, Đ. bỗng trở nên xa lánh mọi người xung quanh, không muốn tiếp xúc với ai và thường tỏ ra rụt rè, khép nép khi ai hỏi chuyện học hành. 

Từ một cậu bé chăm chỉ, Đ. càng lơ là, thậm chí sợ đi học. Đ. bảo hễ cứ mở sách ra là cảm thấy rất nặng nề và bị đau đầu. Bố mẹ lo buồn và động viên thì Đ. bực tức, khóc lóc, trở nên cáu giận vô cớ. Không chỉ kết quả học tập giảm sút nhanh chóng, mà Đ. còn kém ăn, gầy rộc, hay gặp ác mộng, thường giật mình vào ban đêm …  

Ban đầu, gia đình cho đó là sự thay đổi của tuổi dậy thì,  đến khi Đ. nói không muốn đi học nữa thì bố mẹ mới tá hỏa, vội đưa con đến Viện SKTT để khám, thì được biết Đ. bị rối loạn cảm xúc cần phải điều trị.

TS. Nguyễn Văn Dũng giải thích, sự phát triển về cơ thể cũng như tinh thần của trẻ em chưa hoàn thiệnm nên rất dễ bị tác động về tinh thần, khiến cảm xúc và hành vi cũng thay đổi. Như Đ. là con một trong gia đình trí thức, từ nhỏ đã được bố mẹ đặt nhiều kỳ vọng và luôn mong Đ. phải học thật giỏi, đứng thứ hạng cao trong lớp, mà không biết rằng điều đó đã tạo cho em áp lực lớn. Bởi ngoài học ở trường, em còn phải học thêm rất nhiều, chưa kể các bài tập về nhà khiến em không có thời gian vui chơi và nghỉ ngơi.

Số bệnh nhân rối loạn về cảm xúc tăng vào mùa thi

Đang điều trị tại Viện SKTT còn có Lê Ngọc Q. (20 tuổi, Thanh Hóa). Q. cho biết sau khi học xong phổ thông, em rất muốn được du học ở nước ngoài. Do mong muốn của em quá mãnh liệt mà bản thân không đáp ứng được nên em đã bị rối loạn lo âu: sợ học, luôn lo lắng, bồn chồn, ngủ chập chờn không yên giấc, luôn cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức, khó tập trung, đầu óc trống rỗng, căng cơ, đi học thì chỉ muốn về…

Theo TS. Nguyễn Văn Dũng, Lê Ngọc Q. cũng bị rối loạn cảm xúc, nhưng khác với em Đ. là do bị áp lực bởi kỳ vọng của bố mẹ, thầy cô, Q. bị là do chính bản thân tự tạo áp lực cho mình. Số bệnh nhân này không hiếm. Các em luôn trong trạng thái học tập căng thẳng, lo sợ hỏng thi, sợ thua kém bạn bè, nhưng lại không biết học hành một cách khoa học, nên không có thời gian nghỉ ngơi, vui chơi hợp lý. 

Nhiều em do mải chơi game, vào mạng Internet, gần ngày thi mới học dồn, học cả ngày lẫn đêm, không đủ thời gian nghỉ ngơi. Thậm chí, có em chỉ ngủ 2 - 3 tiếng/ngày nên học không vào. Để đối phó với việc thức đêm, các em lại lạm dụng cà phê, thuốc lá mà không chú ý bổ sung dinh dưỡng phù hợp.

Đáng lo khi có em bị rối loạn tâm thần, dẫn đến tự sát. Câu chuyện nữ sinh Thùy Trang (Bình Phước) hay một nữ sinh ở Nghệ An tự sát năm trước để lại thư tuyệt mệnh là những nỗi đau của thực trạng này. Nguyên nhân tự tử của các em xuất phát từ sự buồn chán, thất vọng vì chỉ học lực không được như mong đợi của người thân.

TS. Nguyễn Văn Dũng cho biết, rối loạn cảm xúc do áp lực thi hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu chúng ta phát hiện sớm. Khi thấy con em mình có những biểu hiện bất thường, các bậc cha mẹ cần phải đưa các em đến ngay bác sĩ chuyên khoa tâm thần để được khám, tư vấn và có hướng điều trị thích hợp. Tránh thái độ kỳ thị và tự ý mua thuốc bên ngoài để uống hoặc cúng bái, tin tưởng vào các đấng siêu nhiên. 

Điều trị các rối loạn tâm thần liên quan đến áp lực học và thi phải tùy theo mức độ và tùy theo rối loạn mà có phác đồ điều trị phù hợp. Cần phải điều trị nội trú tại bệnh viện những trường hợp có ý tưởng hoặc hành vi tự sát, hay bệnh nhân loạn thần. Cần kết hợp các liệu pháp tâm lý và liệu pháp hóa dược. Nhưng trước hết phải tách các em khỏi áp lực đó, ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý.

TS. Nguyễn Văn Dũng khuyến cáo các bậc cha mẹ cần chú ý giáo dục nhân cách và nâng cao bản lĩnh cho các em để vững vàng đối mặt với khó khăn, áp lực trong cuộc sống. Trang bị cho con kỹ năng sống, giúp con thích ứng với stress. Cha mẹ cũng phải nhìn nhận đúng năng lực và sở trường của con em mình, tránh tạo áp lực căng thẳng từ sự kỳ vọng quá mức vào con cái.

Thanh Hằng
.
.
.