Tại sao lại rét kỷ lục?

• Rét kỷ lục, Hà Nội xuất hiện tuyết rơi
• Rét đậm, băng tuyết phủ trắng rừng Phia Oắc, Cao Bằng
• Mẫu Sơn rét 0 độ C, xuất hiện băng giá mỏng

Số liệu quan trắc của Trung tâm dự báo Khí tượng thuỷ văn Trung ương cho biết, vào lúc 13h ngày 26-1, mức nhiệt trên toàn miền Bắc đồng loạt ở ngưỡng rất thấp. Tại một số vùng núi cao, nhiệt độ vẫn ở mức âm, như Mẫu Sơn (Lạng Sơn) -1,6 độ, Sa Pa -0.3 độ.

Một số khu vực khác, dù nền nhiệt đã nhích lên nhưng vẫn ở ngưỡng từ 0-4 độ, như Pha Đin 0 độ, Tam Đảo (Vĩnh Phúc) 1,8 độ, Mộc Châu 2,4 độ, Đồng Văn 3,2 độ, Lạng Sơn 4,3 độ, Trùng Khánh (Cao Bằng) 4,5 độ, Sơn La 4,8 độ... Ngay tại trung tâm Hà Nội, nhiệt độ thấp nhất đo được là 7,7 độ.

Đợt rét kỷ lục đã khiến hơn 20 điểm xuất hiện băng tuyết: Thị trấn Sa Pa, xã Y Tý (Bát Xát – Lào Cai), La Pán Tẩn, Trạm Tấu (Yên Bái), Mẫu Sơn (Lạng Sơn), Tuần Giáo, Pha Đin (Điện Biên), Đồng Văn, Mèo Vạc (Hà Giang), Sìn Hồ (Lai Châu), Mộc Châu (Sơn La), núi Yên Tử (Quảng Ninh), Phia Đen (Cao Bằng), Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Kỳ Sơn, Quế Phong (Nghệ An), Ba Vì (Hà Nội)... Trong số này, nhiều khu vực chưa từng xuất hiện tuyết rơi.

Băng giá phủ kín nhiều vùng núi cao.

Ông Vũ Anh Tuấn – Trưởng phòng dự báo hạn ngắn (Trung tâm dự báo Khí tượng thuỷ văn Trung ương) khẳng định, theo quy luật khí hậu thông thường, các đợt rét đậm, rét hại mạnh nhất đều tập trung vào tháng 1-2, sớm thì vào tháng 12.

Do vậy, xét về mặt thời điểm xuất hiện, đợt rét kỉ lục này phù hợp với quy luật. Tuy nhiên, điểm bất thường nằm ở chỗ cường độ của nó quá mạnh, mở rộng xuống tận Thừa Thiên – Huế, nhiệt độ xuống thấp kỉ lục, băng giá và mưa tuyết xuất hiện nhiều nơi.

Ông Tuấn cũng nhấn mạnh rằng, trong quá khứ có thể đã từng xuất hiện những đợt rét kỉ lục tương tự mà bản thân ngành khí tượng cũng không biết, do thiếu thông tin. “Trước đây, hệ thống quan trắc chủ yếu đặt ở đồng bằng, rất ít trạm đặt ở vùng núi. Thông tin cũng hạn chế hơn bây giờ. Ngày nay, các trạm được bổ sung nhiều, thông tin cũng dễ dàng hơn, người dân có thể dùng điện thoại di động để tự đo nhiệt độ. Phát hiện ở đâu có tuyết rơi, người dân cũng có thể dễ dàng truyền tải thông tin. Bản thân chúng tôi chỉ có thể cập nhập nhiệt độ từ các trạm quan trắc báo về, chứ không thể biết nơi nào có tuyết rơi” – ông Tuấn nói.

Phân tích về nguyên nhân đợt rét kỉ lục này, ông Tuấn cho biết, đó là do khối không khí lạnh rất mạnh từ vùng Seberia (Nga) tràn qua. Khi di chuyển qua Trung Quốc, khối lạnh này cũng khiến nhiệt độ tại Trung Quốc giảm xuống -48 độ, mức thấp nhất trong vòng 30 năm qua. Khi tới Việt Nam, do đã di chuyển quãng đường dài, cường độ của nó đã giảm đi nhiều nhưng vẫn gây ra đợt rét kỉ lục tại miền Bắc.

Vị chuyên gia này nhận định thêm: “Giai đoạn này, El Nino đang suy yếu. Khi El Nino chuyển từ trạng thái rất mạnh sang dạng trung bình và yếu thì thường gây ra những đột biến mạnh về thời tiết. Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng ngày càng tác động mạnh tới thời tiết, làm gia tăng các hiện tượng cực đoan. Mùa hè năm 2015 đã chứng kiến nóng kỉ lục, nhiều nơi nhiệt độ đạt 42-43 độ. Mùa đông lại xuất hiện đợt rét kỉ lục. Dù vậy, xét về tổng thể, mùa đông năm nay vẫn là mùa đông ấm, nhiệt độ trung bình vẫn cao hơn mọi năm”.

Hiện khối không khí lạnh từ Seberia vẫn còn rất mạnh nhưng khả năng bổ sung xuống Việt Nam đang suy yếu đi và dịch chuyển dần ra phía Đông. Rét hại còn kéo dài hết ngày 27/1. Sang ngày 28/2, thời tiết chuyển sang ngưỡng rét đậm, trời ấm dần.