TP HCM loay hoay giải bài toán chống ngập úng:

Kỳ 1: Triều cường và ngập úng bủa vây thành phố

Chủ Nhật, 01/11/2015, 09:07

Hàng năm, TP HCM phải chi ra khoảng 1.000 tỷ đồng để triển khai, thực hiện các dự án liên quan đến chống ngập úng và triều cường. Đến nay hàng chục ngàn tỷ đồng đã chi cho chống ngập, nhưng mỗi khi trời mưa to, triều cường lên đỉnh thì cả thành phố vẫn gần như bị ngập chìm. Nhiều nơi ngập rất sâu, rất lâu.

Với người dân TP Hồ Chí Minh, trời mưa lớn là nước ngập đã trở thành chuyện thường ngày. Nhưng không mưa mà triều cường lên đỉnh như hiện nay (theo dự báo của Trung tâm khí tượng thủy văn, có khả năng đỉnh triều lên cao khoảng 1,6m - 1,75m), nước từ dưới các cống ngầm nhảy lên bờ cũng gây ngập nghiêm trọng và ô nhiễm nặng nề, nhiều đường phố gây ùn tắc và tê liệt giao thông, thậm chí còn uy hiếp an toàn bay của sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất…

Nước không chỉ ngập sâu nhiều khu vực nội thành như trước đây, mà giờ đây nhiều khu vực mới ở ngoại thành cũng bị đe dọa nghiêm trọng. Khoảng 1h30 đêm 24/10/2015, một nắp cống thiết kế tự động đóng mở gặp một nhánh cây vướng vào miệng cống, nước tràn vào bất ngờ gây ngập toàn bộ khu dân cư đường số 9, phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức.

Đã có khá nhiều ti vi, tủ lạnh, quần áo, xe cộ chìm trong nước và hư hỏng, không sử dụng được. Chưa hết, hàng ngàn m² vườn mai trồng, mai kiểng chuẩn bị bán dịp Tết Bính Thân 2016 đang thời kỳ sung sức, đã chìm gần hết ngọn. Những hộ nuôi cá ao cũng trắng tay.

Người dân TP Hồ Chí Minh luôn ám ảnh bởi ngập úng do mưa lớn và triều cường. Ảnh: CTV.

Hệ thống cống thoát nước của thành phố đã trở nên quá tải. Khi mưa lớn, những tuyến đường thuộc khu vực các quận Bình Thạnh, Thủ Đức, quận 6, quận 8, quận 2, Bình Tân, Tân Phú… nhanh chóng bị nước nhấn chìm, giao thông hầu như bị tê liệt hoàn toàn.

Trên tuyến đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, đoạn gần ngã tư Hàng Xanh, D2, Nguyễn Hữu Cảnh…nước ngập sâu lút đến yên xe. Các tuyến đường Nơ Trang Long, Đinh Tiên Hoàng (quận Bình Thạnh), Kha Vạn Cân (quận Thủ Đức), Lê Văn Sĩ (quận 3), Hoàng Văn Thụ (quận Tân Bình), Kinh Dương Vương (Bình Tân), Nguyễn Hữu Cảnh (Q1)…cũng biến thành dòng sông… Hàng nghìn hộ dân sống tại khu The Manor, Sai Gon Pearl hầu như bị cô lập với thế giới bên ngoài. Những lúc ấy, phần đông những cư dân “đẳng cấp” ở đây chỉ biết lắc đầu ngao ngán, trông đợi vào phép màu mà chờ cho nước rút.

Trận mưa kinh hoàng ngày 15/9 vừa qua đã làm ngập hầm chung cư Green Hills (phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân, TP.Hồ Chí Minh). Hơn 200 xe máy, xe tay gas, xe đạp và khoảng 10 ôtô chìm sâu trong nước.

Ông Trương Ngọc Sơn, sống tại tòa nhà A1 chung cư bức xúc: “Chiếc xe Toyota Camry tôi mới mua 1,3 tỉ đồng bị ngập chìm. Đưa ra sửa chữa thì hãng báo thiệt hại khoảng 610 triệu đồng nhưng tôi chưa dám ký vì hãng đòi phải có chữ ký của chủ đầu tư”.

Do nhà ông Sơn ở tầng trệt, mưa to, cống không thoát kịp, nước dâng theo cống tràn vào nhà khiến toàn bộ căn hộ trị giá hơn 2 tỉ đồng ngập chìm, khiến toàn bộ gỗ lót sàn, bàn ghế, tủ gỗ hư hỏng. Ông phải kêu bảo vệ đục tường để nước thoát ra ngoài.

Một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ngập lụt thành phố hiện nay do 60% kênh rạch thành phố bị xóa sổ, san lấp rạch, kênh làm các dự án bất động sản trong 20 năm qua.

TP Hồ Chí Minh hiện có 7 hệ thống kênh rạch tiêu thoát nước dài 926km với 412 cửa xả. Tuy nhiên, tình trạng ngập nước ở các quận 5, 6, 8, 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Thủ Đức…đang ngày càng trầm trọng hơn do đang có hơn 5.000 hộ dân làm nhà lấn chiếm bờ kênh,thu hẹp dòng chảy, xả rác và nước thải trực tiếp xuống dòng kênh. Hiện tại, có 182 vị trí sông, kênh, rạch bị lấn chiếm tập trung nhiều nhất ở quận 7 (49 vị trí), quận 8 (39 vị trí), Thủ Đức, Bình Chánh (24 vị trí), Bình Thạnh (17 vị trí), Nhà Bè (15 vị trí)…

Tình trạng nước ngập, kẹt xe thường xuyên xảy ra tại TP Hồ Chí Minh.

Quá trình đô thị hoá thành phố đã làm giảm sự điều tiết tự nhiên của bề mặt lưu vực. Đối với nội thành, phần lớn đất đai được bê tông hoá, nhựa hóa để xây dựng nhà, công xưởng, đường sá. Khi mưa xuống, hầu như toàn bộ mưa đều tập trung thành dòng chảy, không thể thấm xuống đất.Tệ hơn, hệ thống kênh rạch, ao hồ bị san lấp vô tội vạ như rạch Ông Kích, rạch Bà Lài, rạch Cụt, Bình Tiên, Bà Lài, Đầm Sen, ao Sen… Nhiều kênh rạch khác đang ở trong tình trạng báo động đỏ như rạch Lăng, rạch Bình Lợi, rạch Văn Thánh.

UBND TP Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định 150 quy định về quản lý, sử dụng hành lang bờ sông, kênh rạch, ngăn cấm triệt để việc san lấp, lấn chiếm sông rạch trái phép của nhiều dự án, công ty bất động sản. Riêng dự án BĐS của Riviera Point, UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo chủ đầu tư khắc phục hậu quả bằng cách xây dựng một hồ điều tiết nước nằm trong dự án rộng gấp 1,2 lần diện tích đất rạch mà công ty này đã lấn chiếm, nhưng không thấy khởi động và cũng không khả thi.

Chuyên gia giao thông, TS Phạm Sanh cho biết: “Lựa chọn phương án lấp kênh rạch rồi cho thay thế bằng cống thoát nước, nhưng kênh rạch thoát nước mà được thay thế bằng cống thoát nước thì không thể giải quyết được chức năng điều tiết. Nó chỉ giải quyết được việc thoát nước qua một mặt cắt, bài toán điều tiết nước cho cả thành phố khi mưa to vẫn còn tồn tại, cho nên đó là một sai lầm lớn”.

Hoàng Châu