Sạt lở bờ sông nghiêm trọng do thủy điện xả nước thất thường

• Lao đao vì sạt lở bờ sông, bờ biển
• Liên tiếp sạt lở bờ sông tại Đồng Tháp
• Sạt lở bờ sông Tiền tiếp tục diễn biến phức tạp

Nhiều diện tích đất sản xuất cùng nhà cửa người dân đã bị đổ ụp xuống sông. Nhiều hộ gia đình bị đe dọa trực tiếp bởi tình trạng sạt lở, song chưa được di dời đến nơi tái định cư (TĐC) mới an toàn. Trong khi mùa mưa lũ đã đến…

Dẫn chúng tôi đến bờ sông Trường, chỉ tay vào những điểm đất sạt lở cao hơn 3m, ăn sâu vào sát chân những ngôi nhà người dân, ông Cao Xuân Cường, cán bộ địa chính xã Phước Hiệp bức xúc cho biết, do quá trình đóng xả nước của Thủy điện Đắk Mi 4C đã tác động gây sạt lở, khiến cho 13 hộ dân của xã Phước Hiệp bị đe dọa trực tiếp, cần phải di dời khẩn cấp. 

Bờ sông Trường qua địa bàn xã Phước Hiệp bị sạt lở nghiêm trọng.

Tại khu vực này đã có hàng trăm hécta đất sản xuất của người dân bị Thủy điện Đắk Mi 4C xả nước gây sạt lở, cuốn trôi. 

“Chính quyền huyện Phước Sơn đã vận dụng nguồn vốn ngân sách để di dời những hộ dân có nhà cửa bị đe dọa sạt lở về nơi TĐC mới an toàn, nhưng cũng chỉ mới di dời được 10 hộ, còn 3 hộ do sống nhờ vào buôn bán nên không thể theo lên vùng TĐC mới. Với những hộ này, nguy cơ sạt lở nhà cửa xảy ra là rất lớn trong mùa mưa năm nay. Ngoài ra, còn có nhiều hộ dân khác cũng bị ảnh hưởng do sạt lở bờ sông Trường”, ông Cường nói.

Gặp chúng tôi, bà Nguyễn Thị Hương Liên (38 tuổi, thôn 4, Phước Hiệp) cho biết, căn nhà của bà trước đây ở khu vực đất sản xuất hoa màu và một số loại cây ngắn ngày của gia đình, cách xa bờ sông Trường. 

Nhưng do quá trình xả nước từ đập Thủy điện Đắk Mi 4C thất thường nên dòng chảy thay đổi khiến cho đất sản xuất của gia đình bà bị sạt lở, cuốn trôi, giờ đây nhà của bà chỉ còn cách bờ sông chừng 30m. Vì thế, dù không nằm trong danh sách những hộ dân phải di dời khẩn cấp, song sạt lở càng ngày càng ăn sâu khiến gia đình bà không khỏi lo lắng. 

“Từ khi có thủy điện, năm nào cũng bị sạt lở hai bên bờ sông Trường. Đất lở nằm ngay phía trước nhà, tối đến lại nghe âm thanh đất sụp lở xuống sông ầm ầm, ai cũng lo sợ…”, ông Lê Quảng Sáu (60 tuổi, trú thôn 4, Phước Hiệp) có căn nhà chỉ còn cách sông Trường hơn 10m, bày tỏ. 

Theo ông Sáu, năm ngoái, bờ sông bị sạt lở khiến một phần sau của ngôi nhà ông bị Hà bá nuốt chửng. Ông Sáu được vận động di dời về một khu TĐC mới trên một quả đồi, song số tiền hỗ trợ 50 triệu đồng chẳng thấm vào đâu. 

Bởi lẽ, tại khu TĐC mới này điều kiện còn khó khăn, nước không có, người dân phải đi gánh nước ở xa về dùng; điện thắp sáng cũng không, phải sinh hoạt trong cảnh đèn dầu tù mù. Đặc biệt, đất sản xuất cũng thiếu nên khó thể kiếm đủ cái ăn cho cả gia đình…

BàNguyễn Thị Bích Xinh, Chủ tịch UBND xã Phước Hiệp cho biết, do tác động của thời tiết, cộng với dòng chảy của Thủy điện Đắk Mi 4C, hiện nay bờ sông Trường qua địa bàn xã bị sạt lở kéo dài khoảng 5-6 cây số và ăn sâu vào hai bên, ảnh hưởng đến hàng chục hécta diện tích đất đai của hơn 100 gia đình. 

“Hồi xưa không có sạt lở, từ khi có Thủy điện Đắk Mi 4, năm nào hai bên bờ sông cũng sạt lở. Đặc biệt, trong năm 2012, 2017 đã xảy ra tình trạng sạt lở nhà cửa người dân xuống sông. Hiện nay, phương án kè để giảm sạt lở thì cũng không khả thi vì đoạn sạt lở bên sông Trường khá dài. Để bảo đảm an toàn, chúng tôi đã vận động người dân trong vùng sạt lở di dời về nơi an toàn nhưng kinh phí có hạn nên vẫn chưa di dời hết được. Đề nghị cấp trên và Thủy điện Đắk Mi 4 có hướng hỗ trợ thêm”, bà Xinh chia sẻ.

Được biết, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện nay đang có đến 42 thủy điện đang hoạt động và nhiều dự án thủy điện khác đang xin được cấp phép. Việc các thủy điện tích nước vào mùa nắng, xả lũ vào mùa mưa đã khiến cho hệ địa chất yếu đi. 

Không chỉ hạ lưu Thủy điện Đắk Mi 4C, mà tại hạ lưu các thủy điện Sông Tranh, sông Bung... đều xảy ra tình trạng sạt lở khiến người dân bất an. Đề nghị chính quyền tỉnh Quảng Nam cùng các chủ đầu tư dự án thủy điện cần có phương án để đảm bảo an toàn cho người dân trong mùa mưa lũ năm nay...