Thuốc lá và khói thuốc lá - "kẻ giết người" thầm lặng

Thứ Ba, 04/08/2020, 14:39
Trong khói thuốc lá có khoảng 7000 chất độc hại có khả năng gây bệnh, trong đó có khoảng 60 chất có khả năng gây ung thư khác nhau như: hắc ín, carbon monoxide, Benzene, Nitrosamines…Với các thành phần độc tính trong khói thuốc, hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ của hơn 25 căn bệnh khác nhau.

Trên thế  giới có khoảng 1,1 tỷ người sử dụng thuốc lá, khoảng 5,8 nghìn tỷ điếu thuốc lá được hút năm 2014 và việc sử dụng thuốc lá vẫn còn gia tăng. Hàng năm thuốc lá giết chết 6 triệu người trên toàn thế giới, trong đó có hơn 5 triệu người chết do hút thuốc lá chủ động và hơn 600.000 người chết do hút thuốc lá thụ động. Sử dụng  thuốc lá là nguyên nhân của 25 căn bệnh, trong đó có những bệnh nguy hiểm như: Ung thư phổi, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…

Theo tài liệu thống kê năm 2013, các quốc gia trên 10.000.000 nam giới từ 15 tuổi trở lên hút thuốc lá hàng ngày (đơn vị tính: triệu người):

                   264.0    TRUNG QUỐC
                  106.0    ẤN ĐỘ
                   50.6     INDONESIA
                   27.7     NGA
                   24.5     BANGLADESH
                   21.6     MỸ
                   18.9     NHẬT
                   17.2     PAKISTAN
                   14.2     VIT NAM
                   12.9     PILIPPINES
                   12.2     BRAZIL
                   10.6     THỔ NHĨ KỲ
                   10.1     AI CẬP                                                                (Theo vquit.vn@gmail.com)

Làm việc lâu năm tại khoa Nội Hô hấp - Bệnh viện TWQĐ 108, chứng kiến nhiều bệnh nhân đã và đang chịu biết bao tác hại từ thuốc lá, Bác sỹ Phạm Văn Luận chia sẻ:

- Thuốc lá là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu từ cây thuốc lá, được chế biến dưới dạng thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác;

- Đến năm nay, 2020, sau 6 năm thống kê, trên Thế giới có khoảng 1,3 tỷ người hút thuốc, dự báo con số này có thể tăng lên đến 1,6 tỷ người. Tại các nước thu nhập trung bình hoặc thấp, tỉ lệ sử dụng thuốc lá xu hướng gia tăng, ước tính khoảng 80%. Việt Nam là một trong 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất trên Thế giới. Mỗi năm, trên Thế giới, thuốc lá gây ra gần 6 triệu người chết và ước tính đến năm 2030, con số này là 8 triệu người. Hút thuốc lá là nguy cơ hàng đầu gây ra nhiều loại bệnh tật cũng như làm tăng tỉ lệ tử vong ở Việt Nam cũng như trên Thế giới. So với các nguy cơ khác, nguy cơ chết sớm do hút thuốc lá là rất cao. Một nửa người thường xuyên hút thuốc bị chết sớm, ước tính mất 15 - 20 năm tuổi thọ;

- Không chỉ gây ra tác hại ở người hút thuốc chủ động, đối với người hút thuốc thụ động, khói thuốc cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Người không hút thuốc lá nhưng thường xuyên phải tiếp xúc với khói thuốc do người xung quanh hút xả ra cũng mắc các bệnh giống như người hút thuốc. Những người này bao gồm: con cái, vợ hoặc chồng của người hút thuốc sống trong cùng một nhà hoặc những người cùng làm trong một môi trường có khói thuốc.

Cũng theo bác sỹ Luận:

- Trong khói thuốc lá có khoảng 7000 chất độc hại có khả năng gây bệnh, trong đó có khoảng 60 chất có khả năng gây ung thư khác nhau như: hắc ín, carbon monoxide, Benzene, Nitrosamines…Với các thành phần độc tính trong khói thuốc, hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ của hơn 25 căn bệnh khác nhau như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư vòm họng, ung thư thực quản, dạ dày, bàng quang, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, một số bệnh tim mạch (vữa xơ động mạch, nhồi máu cơ tim, bệnh mạch vành) và đột quỵ não... Đối với bệnh lý hô hấp, khoảng 90% bệnh nhân ung thư phổi và 75% bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có liên quan đến tiền sử hút thuốc;

- Nam giới hút thuốc hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, gây dị dạng tinh trùng, giảm lượng máu đến dương vật gây liệt dương. Phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc thường xuyên trong quá tình mang thai có thể gây biến đổi sự phát triển của bào thai, dễ sảy thai, đẻ non hoặc sinh con nhẹ cân. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường xuyên hít phải khói thuốc sẽ làm tăng tỉ lệ mắc các bệnh như viêm phế quản, viêm phổi, viêm tai giữa, làm giảm sự phát triển của phổi và tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh;

- Bỏ thuốc lá mang lại lợi ích vô cùng to lớn không chỉ cho người hút thuốc chưa bị bệnh mà còn cả đối với bệnh nhân. Nguy cơ mắc các bệnh do sử dụng thuốc lá gây nên sẽ giảm đáng kể ngay từ khi ngừng không sử dụng thuốc. Đối với hầu hết những người bỏ thuốc sau 5 năm, nguy cơ bị các bệnh giảm gần bằng ở những người không hút thuốc. Đối với bệnh nhân, đặc biệt là các bệnh nhân ung thư phổi hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, nếu trong quá trình điều trị vẫn tiếp tục hút thuốc sẽ làm tăng nhanh mức độ trầm trọng của bệnh và giảm hiệu quả điều trị. Do đó, bỏ thuốc lá trong quá trình điều trị là hết sức quan trọng và cần thiết;

- Từ những nguy cơ gây bệnh của hút thuốc lá và lợi ích to lớn của việc bỏ thuốc lá kể cả khi chưa mắc bệnh và đang điều trị bệnh, mỗi người cần nêu cao ý thức để tự bảo vệ mình, bảo vệ những người thân yêu và cho cả cộng đồng, mang lại một môi trường không khói thuốc lá.

Thực hiện: Trung tá. ThS Nguyễn Đỗ Quân
.
.
.