Chuyên gia khẳng định: Thông tin "virus lạ" gây viêm cơ tim là không có cơ sở

• Nữ bệnh nhân viêm cơ tim được cứu sống ngoạn mục
• Chạy máy ECMO cứu sống 2 bệnh nhi viêm cơ tim cấp nặng
• Hồi sinh ngoạn mục cho bệnh nhân viêm cơ tim bằng kỹ thuật ECMO

Thông tin về "virus lạ" gây bệnh viêm cơ tim, có khả năng lây lan, gây nguy hiểm nhanh chóng được cộng đồng mạng chia sẻ chóng mặt, làm không ít người đọc hoang mang, lo lắng.

Ngay sau khi có thông tin lan truyền trên, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội bước đầu đã xác nhận, có 2 trường hợp tử vong do viêm cơ tim trên địa bàn nhưng không có mối liên hệ dịch tễ, không lây cho nhau như thông tin nhiều người đăng tải về loại virus viêm cơ tim đang lây lan. 

Về việc này, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đang phối hợp với cùng các bệnh viện để lấy mẫu, điều tra dịch tễ, làm rõ thông tin đang gây xôn xao trên mạng xã hội.

Vậy, bệnh viêm cơ tim là gì mà khiến người dân hoang mang? PGS.TS.BS.Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, bệnh viêm cơ tim là tình trạng viêm của cơ tim. Theo thống kê, trên toàn thế giới, bệnh viêm cơ tim gây ra cái chết cho 294.000 người từ năm 1990 và tăng lên đến 354.000 người năm 2015. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng gặp nhiều hơn ở người trẻ tuổi (20 - 40), gặp ở nam nhiều hơn nữ, biểu hiện phong phú có thể từ nhẹ đến nặng. 

Viêm cơ tim sẽ ảnh hưởng đến cơ tim và các hoạt động điện của tim, làm giảm khả năng bơm máu của tim và là nguyên nhân gây ra nhịp tim nhanh hoặc rối loạn nhịp tim. Bên cạnh đó, viêm cơ tim nặng còn gây ra suy tim, làm cho không bơm đủ máu đến các phần còn lại của cơ thể. Các cục máu đông có thể hình thành trong tim, dẫn đến đột quỵ hoặc đột tử.

Viêm cơ tim nặng có thể gây đột tử

Theo Giám đốc BV Đại học Y Hà Nội, thông thường, nguyên nhân gây viêm cơ tim khó xác định được. Tuy nhiên, nguyên nhân gây bệnh có thể do virus, bao gồm cả những loại virus gây cảm cúm thông thường; viêm gan B và C; parvovirus (gây phát ban nhẹ, thường ở trẻ em) và virus herpes. Nhiễm trùng đường tiêu hóa, tăng bạch cầu đơn nhân (do virus Epstein-Barr) và Rubella cũng có thể gây viêm cơ tim. Đặc biệt, thường gặp ở những người nhiễm HIV khi hệ miễn dịch bị suy sụp.

Nguyên nhân nữa có thể do vi khuẩn, bao gồm tụ cầu (staphylococcus), liên cầu (streptococcus), trực khuẩn gây bệnh bạch hầu; hoặc cũng do ký sinh trùng Trypanosoma cruzi và toxoplasma, bao gồm một số loài truyền qua côn trùng và có thể gây ra bệnh “Chagas”. Hoặc do nhiễm trùng vi nấm, như Candida, aspergillus và các loại nấm khác (Histoplasma, thường được tìm thấy trong phân chim, đôi khi có thể gây viêm cơ tim, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch yếu); do phản ứng dị ứng hoặc độc hại trong quá trình sử dụng thuốc điều trị ung thư, thuốc kháng sinh, thuốc chống động kinh; do hóa chất hoặc chất phóng xạ…

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cũng cho biết, nếu viêm cơ tim nhẹ hoặc đang ở giai đoạn đầu, có thể không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, chẳng hạn như đau ngực trái nhẹ hoặc khó thở khi gắng sức. Trường hợp nặng, các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp bao gồm: đau ngực, nhịp tim nhanh hoặc rối loạn nhịp tim, khó thở, phù chân, mệt mỏi. Biến chứng của viêm cơ tim dẫn tới suy tim, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, đột tử do tim. 

Bác sĩ BV Việt Đức khám sàng lọc tim cho bệnh nhân

Còn theo PGS.TS Nguyễn Gia Bình, nguyên Trưởng Khoa Hồi sức tích cực, BV Bạch Mai thì không có cách nào để xác định mình có nguy cơ bị viêm cơ tim cấp hay không và cũng khó phòng bệnh bởi virus, vi khuẩn tồn tại song hành với con người ngoài môi trường. Khi hít thở không khí thì nguy cơ virus, vi khuẩn xâm nhập vào người. Ở những người cơ địa yếu hay mắc các bệnh mãn tính thì virus, vi khuẩn có thể gây biến chứng viêm cơ tim cấp và người bệnh sẽ bị viêm phổi, rối loạn nhịp tim, suy hô hấp, suy tim.

Về thông tin “virus lạ” gây viêm cơ tim có thể lây lan thành dịch đang lan tràn trên mạng, theo PGS.TS Phạm Mạnh Hùng – Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia (BV Bạch Mai), đây là thông tin không có cơ sở. Tại Trung tâm Tim mạch quốc gia chưa phát hiện trường hợp nào bất thường về mặt dịch tễ. Ngoài ra viêm cơ tim cũng mang tính chất cá thể, không lây lan và cũng không phát triển thành dịch bao giờ. Do vậy, một vài trường hợp nhỏ lẻ không có ý nghĩa hay giá trị nào về mặt dịch tễ. Chính vì thế người dân không nên đồn thổi, gây hoang mang dư luận.

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cho biết, hiện không có phương pháp phòng ngừa đặc hiệu cho viêm cơ tim. Vì vậy, để phòng bệnh, người dân nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, tránh những hành vi nguy cơ cao để giảm khả năng bị nhiễm trùng cơ tim liên quan đến HIV, tình dục an toàn và không sử dụng ma túy bất hợp pháp. 

Giảm thiểu tiếp xúc với côn trùng (nếu có hãy mặc áo sơ mi dài tay và quần dài để che càng nhiều da càng tốt). Tiêm vắc xin phòng bệnh như vắc xin bảo vệ chống lại rubella và cúm. Hạn chế tiếp tiếp xúc với người mắc bệnh giống như virus hoặc cúm cho đến khi họ bình phục, đặc biệt những người suy giảm miễn dịch, có bệnh lý mạn tính.

“Nếu thấy có triệu chứng đau ngực và khó thở khi đang có biểu hiện nhiễm trùng hoặc nhiễm virus, hãy đến cơ sở y tế thăm khám ngay hoặc gọi trợ giúp y tế khẩn cấp” – Giám đốc BV ĐH Y cho biết.