Kết nối mạng các nhà thuốc để kiểm soát tình trạng bán thuốc tuỳ tiện

Thứ Tư, 09/05/2018, 22:09

Việc nối mạng giữa các nhà thuốc, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và trách nhiệm của cán bộ y tế trong thực hiện quy định bán thuốc kê đơn.

Trước tình trạng kháng thuốc kháng sinh ở Việt Nam ngày càng trầm trọng, Bộ Y tế bắt đầu triển khai Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn (gọi tắt là Đề án kiểm soát bán thuốc kê đơn), bằng việc nối mạng giữa các nhà thuốc, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và trách nhiệm của cán bộ y tế trong thực hiện quy định bán thuốc kê đơn. Điều này rất quan trọng khi sẽ làm thay đổi thói quen nguy hại là sử dụng thuốc tùy tiện vốn phổ biến nhiều năm qua. Để làm rõ thêm vấn đề này, ngày 9-5, PV Báo CAND đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Tuấn Cường, Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế).

+ Thưa ông, Đề án kiểm soát bán thuốc kê đơn hướng tới điều gì?

Ông Vũ Tuấn Cường: Đề án trên nhằm đến năm 2020 đạt 100% kê đơn thuốc đủ nội dung theo quy định của Bộ Y tế về kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú đối với cơ sở khám, chữa bệnh (KCB) công lập, bệnh viện (BV) tư nhân và đạt 80 % đối với cơ sở KCB tư nhân khác. Đến năm 2020, đạt 100% bán thuốc kháng sinh phải có đơn thuốc tại quầy thuốc, nhà thuốc vv…

+ Ông có thể cho biết, những loại thuốc nào cần phải kê đơn?

Ông Vũ Tuấn Cường: Thuốc kê đơn là thuốc khi cấp phát, bán lẻ và sử dụng phải có đơn thuốc, nếu sử dụng không theo đúng chỉ định của người kê đơn thì có thể nguy hiểm tới tính mạng, sức khỏe. Để phân biệt được thuốc nào là thuốc kê đơn, Bộ Y tế đã quy định cụ thể cách ghi nhãn thuốc đối với thuốc kê đơn tại Thông tư số 0l/2018/TT-BYT ngày 18-1-2018: Trên nhãn bao bì ngoài phải ghi ký hiệu “Rx” tại góc trên bên trái của tên thuốc và dòng chữ "Thuốc kê đơn". Tờ hướng dẫn sử dụng thuốc: phải ghi ký hiệu “Rx” tại góc trên bên trái của tên thuốc, ghi dòng chữ “Thuốc này chỉ dùng theo đơn thuốc”.

+ Để có thể kiểm soát được việc bán thuốc kê đơn, đòi hỏi phải áp dụng công nghệ thông tin (CNTT). Như vậy, việc tin học hóa các nhà thuốc có nằm trong tiêu chỉ được mở nhà thuốc không, thưa ông?

Ông Vũ Tuấn Cường: Để đảm bảo truy xuất nguồn gốc thuốc, kiểm soát được thuốc kém chất lượng, thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, chấn chỉnh tình trạng bán thuốc không theo đơn, Bộ Y tế đã pháp quy hóa việc ứng dụng CNTT trong hoạt động phân phối thuốc. Theo đó, tất các các cơ sở bán buôn thuốc phải có máy tính kết nối internet và quản lý hoạt động phân phối thuốc bằng phần mềm vi tính; có cơ chế chuyển thông tin về việc phân phối thuốc, chất lượng thuốc giữa nhà sản xuất với khách hàng cũng như chuyển giao thông tin cho cơ quan quản lý khi được yêu câu. Đây cũng là yêu câu bắt buộc đối với các cơ sở nhập khẩu, cơ sở sản xuất thuốc.

Ông Vũ Tuấn Cường

Các cơ sở bán lẻ cũng bắt buộc phải có thiết bị và triển khai ứng dụng CNTT với lộ trình cụ thể: Đối với nhà thuốc, đến 1-1-2019 phải có thiết bị và triển khai ứng dụng CNTT, kết nối mạng bảo đảm kiểm soát xuất xứ, giá cả nguồn gốc thuốc mua vào, bán ra; có cơ chế chuyển thông tin về việc mua bán thuốc, chất lượng thuốc giữa các nhà cung cấp với khách hàng cũng như việc chuyển giao thông tin cho cơ quản lý liên quan khi được yêu cầu.

Đối với quầy thuốc, đến 1-1-2020 phải có thiết bị và triển khai ứng dụng CNTT kết nối mạng để bảo đảm các yêu cầu như với nhà thuốc. Đối với Tủ thuốc trạm y tế xã, đến 1-1-2021 phải có thiết bị và kết nối mạng bảo đảm kiểm soát xuất xứ, giá cả, nguồn gốc thuốc mua vào, bán ra.

Hiện, Bộ Y tế đã triển khai thí điểm ứng CNTT đối với nhà thuốc tại 4 tỉnh: Phú Thọ, Hưng Yên, Nam Định và Vĩnh Phúc.

Kết nối mạng các nhà thuốc, người dân được bảo vệ quyền lợi

+ Điều mà nhiều người băn khoăn hiện nay là làm thế nào để biết được nhà thuốc có kết nối mạng hệ thống hay không?

Ông Vũ Tuấn Cường: Quy định các nhà thuốc phải có thiết bị và triển khai ứng dụng CNTT và kết nối mạng bảo đảm kiểm soát xuất xứ, giá cả nguồn gốc thuốc mua vào, bán ra là quy định bắt buộc. Vì vậy nhà thuốc nào không chấp hành là vi phạm và sẽ bị xử lý.

Hiện nay, Nghị định 176/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế đang được sửa đổi, Bộ Y tế sẽ rà soát, bổ sung những hành vi vi phạm trong việc không chấp hành triển khai CNTT, kết nối mạng với mức phạt đủ sức răn đe: Ngoài xử phạt bằng tiền, còn bổ sung hình thức xử phạt như tước giấy chứng nhận điều kiện kinh doanh dược, tước chứng chỉ hành nghề dược.

Các nhà thuốc trong quá trình hoạt động, ngoài việc định kỳ phải kiểm tra thẩm định việc đáp ứng thực hành tốt cơ sở bán lẻ thuốc 3 năm/lần, còn phải chịu sự kiểm tra đột xuất, hoặc kiểm tra theo kế hoạch của các cơ quan chức năng như Bộ Y tế, Sở Y tế, Chi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, QLTT...

+ Ông có thể cho biết, cả nước hiện có bao nhiêu nhà thuốc và việc ứng dụng CNTT đối với các nhà thuốc liệu có khó khăn gì? Mục tiêu của Bộ Y tế là hết năm 2020 phải kết nối mạng tất cả các nhà thuốc liệu có hoàn thành?

Ông Vũ Tuấn Cường: Cả nước hiện có 12.734 nhà thuốc tư nhân, 1.200 nhà thuốc trong các cơ sở KCB. Quy định triển khai ứng dụng CNTT, kết nối mạng đối với nhà thuốc từ 1-1-2019.

Việc ứng dụng CNTT, kết nối mạng đối với các nhà thuốc có thể gặp một số khó khăn. Các cơ sở tham gia hệ thống phải có điều kiện để kết nối mạng như trang bị máy tính, có kết nối mạng; nhân sự phải được đào tạo, tập huấn. Việc triển khai sẽ phát sinh chi phí nên các đơn vị sẽ thiếu thiện chí; việc kết nối trong lĩnh vực dược cần có sự đồng bộ với các lĩnh vực khác như thuế khoán, thanh kiểm tra.

Đề án triển khai có lộ trình, sẽ tiến dần đến công khai, minh bạch toàn bộ quá trình kinh doanh của đơn vị. Vì thế, để có thể triển khai thành công việc ứng dụng CNTT với các nhà thuốc, các cấp, các ngành liên quan cần tạo điều kiện cho các cơ sở bán buôn, bán lẻ thuốc không bị xáo trộn trong hoạt động kinh doanh, để yên tâm và phối hợp thực hiện. Như vậy, mục tiêu kết nối mạng tất cả các nhà thuốc trên toàn quốc chắc chắn sẽ hoàn thành trong năm 2018.

+ Cảm ơn ông đã trao đổi!

Thanh Hằng (thực hiện)