Bác sĩ trẻ tài năng và nguyên lý điều trị cột sống lần đầu tiên được công bố trên thế giới

• Thay đĩa đệm nhân tạo cột sống: Hy vọng của nhiều ‘quý ông’
• Phẫu thuật cột sống thành công tại Bệnh viện Thủ Đức
• Cơ hội tiếp cận kỹ thuật chữa cột sống mới

Trong số 10 tài năng trẻ vinh dự được nhận Giải thưởng Khoa học kỹ thuật Thanh niên 2015 cùng tiền thưởng 20 triệu đồng mang tên Quả Cầu Vàng, do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Bộ Khoa học và Công nghệ trao tháng 12-2015, có một gương mặt của ngành y tế. Đó là Ths. Đỗ Mạnh Hùng, phẫu thuật viên của Khoa Phẫu thuật cột sống, Viện Chấn thương chỉnh hình - Bệnh viện Việt Đức.

Tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội, với quá trình học và số điểm xuất sắc, Đỗ Mạnh Hùng thi đỗ bác sĩ Nội trú bệnh viện, chuyên ngành Ngoại khoa Trường Đại học Y Hà Nội – Bệnh viện Việt Đức, rồi chính thức trở thành phẫu thuật viên của Khoa Phẫu thuật cột sống, Bệnh viện Việt Đức.

GS. Stuart Weinstein, chuyên gia nổi tiếng về chỉnh hình cột sống nhi khoa và đoàn chuyên gia của Hội Hàn lâm phẫu thuật viên chỉnh hình Hoa Kỳ (AAOS) trực tiếp tập huấn cho Ths. Đỗ Mạnh Hùng

Có môi trường nghiên cứu khoa học lý tưởng, lại được sự giúp đỡ trực tiếp của các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế, cộng với niềm say mê nghiên cứu khoa học, Đỗ Mạnh Hùng càng khao khát có những ứng dụng kỹ thuật y khoa tiến bộ nhất vào việc điều trị, cứu chữa bệnh nhân luôn.

Đỗ Mạnh Hùng còn tham gia nhiều đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước, có giá trị thực tiễn cao: “Nghiên cứu thực trạng, các yếu tố nguy cơ và các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống”, “Nghiên cứu các yếu tố nguy cơ, các phương pháp điều trị loãng xương và biến chứng của loãng xương”, “Nghiên cứu kết quả phẫu thuật cột sống trên bệnh nhân loãng xương” vv….

Nghiên cứu khoa học đã mang đến cho Ths. Đỗ Mạnh Hùng giải thưởng Quả Cầu Vàng chính là “Ứng dụng nguyên lý “chìa khóa - ổ khóa” trong điều trị chấn thương cột sống cổ trật cài thân đốt sống C6C7” khi bước đầu đã làm lợi 420 triệu đồng. Đề tài này đã được báo cáo tại nhiều hội nghị trong nước và quốc tế, được báo chí quan tâm vì giá trị thực tiễn khi cảnh báo người tham gia giao thông cần tuân thủ an toàn, giúp giảm thiểu tỷ lệ chấn thương do tai nạn.

Phẫu thuật cột sống ở BV Việt Đức. Ảnh: dantri.com.vn.

Ths. Đỗ Mạnh Hùng chia sẻ: Ở Bệnh viện ngoại khoa tuyến cuối, chúng tôi thường phải tiếp xúc với nhiều bệnh nhân cột sống rất nặng do tai nạn, trong đó, trật cài thân đốt sống cổ là một tổn thương hiếm gặp và là chấn thương cột sống cổ nặng nề nhất. Bệnh nhân bị trật cài thân đốt sống cổ do tai nạn ngã lao đầu xuống, thường gây liệt tủy hoàn toàn, dễ dẫn đến tử vong.

Một số ít trường hợp bệnh nhân không bị liệt tủy hoặc liệt tủy không hoàn toàn. Lúc này, vấn đề phẫu thuật nắn trật là một thách thức, do hai đốt sống trật cài nhau chặt chẽ và việc nắn trật không được làm tổn thương thêm thần kinh của bệnh nhân. Trên thế giới hiện nay chỉ có 23 ca lâm sàng được báo cáo trên y văn, còn Việt Nam chưa có báo cáo nào. Các tác giả trên thế giới còn nhiều tranh cãi về cách thức phẫu thuật và nắn trật cho bệnh nhân.

GS. Stuart Weinstein, chuyên gia nổi tiếng về chỉnh hình cột sống nhi khoa và đoàn chuyên gia của Hội Hàn lâm phẫu thuật viên chỉnh hình Hoa Kỳ (AAOS) trực tiếp tập huấn cho Ths. Đỗ Mạnh Hùng.

Nhưng quan sát thực tiễn cuộc sống, chúng tôi nhận thấy trật khóa thân đốt sống cổ cũng tương tự khi chúng ta khóa ổ khóa, nên đã phát triển thành nguyên lý “chìa khóa - ổ khóa”, và phân loại ra 2 kiểu trật cài thân đốt sống cổ “thuận chiều” và “ngược chiều”.

Để mở chiếc ổ khóa chúng ta cần đút chìa khóa vào ổ và vặn ngược chiều kim đồng hồ. Tương tự trong phẫu thuật nắn trật cột sống cổ, phải vặn chiếc chìa khóa cột sống ngược chiều kim đồng hồ, tức là phẫu thuật làm đảo ngược quá trình khóa cột sống.

Chúng tôi sử dụng dụng cụ giãn nẹp để giãn 2 đốt sống, triệt phá lực nén thẳng trục; tăng cường lực ấn đốt sống trên từ trước ra sau để triệt phá lực quá ưỡn cột sống và kết quả nắn trật đã thành công.

Ths. Đỗ Mạnh Hùng cho biết thêm: Đây là báo cáo đầu tiên trên thế giới về nguyên lý “chìa khóa - ổ khóa” với ưu điểm là phân loại được 2 kiểu trật “thuận chiều” và “ngược chiều”, rút ra được nguyên lý nắn trật tương ứng cho 2 loại nêu trên, điều mà các tác giả khác chưa rút ra được.

Nhiều trường hợp đã được phẫu thuật cột sống thành công  ở Bệnh việt Việt Đức.

Bên cạnh đó việc nắn trật và sử dụng nẹp cổ trước đơn thuần sẽ đơn giản và tiết kiệm hơn nhiều so với phẫu thuật cố định cả nẹp vít cổ trước lẫn cổ sau. Nếu cố định cả cổ trước và cổ sau, số tiền dụng cụ thông thường là 80 triệu đồng, còn chỉ cố định nẹp cổ trước, chi phí là 20 triệu đồng, tiết kiệm được 60 triệu đồng cho bệnh nhân. Kỹ thuật mổ này đã được áp dụng thường quy tại Khoa Phẫu thuật cột sống BV Việt Đức.

Cho đến nay, Khoa Phẫu thuật cột sống đã phẫu thuật cho 7 bệnh nhân và đã Nhiều trường hợp đã được phẫu thuật cột sống thành công  ở Bệnh việt Việt Đứctiết kiệm được 420 triệu đồng. Nhưng điều quan trọng là, nghiên cứu này sẽ góp phần cứu chữa những bệnh nhân bị trật cài nguy hiểm trong cả nước.