Hé lộ về tân Tổng thống Ukraine, người từng diễn vai Tổng thống trên truyền hình

• Diễn viên hài Ukraine thắng áp đảo bầu cử Tổng thống
• Hai ứng viên Tổng thống Ukraine khiến người dân thất vọng
• Ukraine nêu lý do rút khỏi thỏa thuận về tiêu chuẩn vũ khí với SNG

Theo kết quả kiểm đếm 62% số phiếu bầu cử Tổng thống Ukraine vòng hai, danh hài Volodymyr Zelensky có số phiếu bầu ủng hộ lên đến 73%, gấp 3 lần Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko, người có hơn 24% số phiếu, theo đó chắc chắn giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Ukraine.

"Tôi sẽ không bao giờ để các bạn thất vọng", Zelensky tuyên bố trước đám đông người ủng hộ bên ngoài trụ sở chiến dịch tranh cử. "Hãy nhìn vào chúng ta! Mọi thứ đều có thể xảy ra".

Danh hài từng đóng vai Tổng thống

Ông Zelensky sinh năm 1978, tại thành phố Krivoy Rog, tỉnh Dnepropetrovskaya của Ukraine trong một gia đình  có bố mẹ là những người uy tín trong ngành giáo dục. Ông từng có nhiều năm ấu thơ sinh sống ở Mông Cổ rồi trở về Ukraine khi nước này vẫn là một phần của Liên bang Xô viết.

Ông Zelensky ăn mừng chiến thắng. Ảnh: INA

Từ khi còn bé, Zelensky đã cho thấy tài năng thiên bẩm về nghệ thuật, nhất là các môn kịch. Theo lời kể của Zelensky, ông muốn trở thành một Cảnh sát biên phòng bảo vệ biên giới, và sau đó mơ ước được trở thành một nhà ngoại giao hoặc dịch giả. Song, khi lớn lên, Zelensky quyết định theo học ngành có liên quan đến pháp lý tại Đại học Kinh tế Kiev.

Mặc dù vậy, với tài năng thiên bẩm về nghệ thuật, việc học tập không khiến Zelensky hứng thú và nổi tiếng bằng… diễn hài. Trong vòng vài năm học ở trường, Zelensky đã trở thành nhân vật hài nổi tiếng cả trường và nhanh chóng được mời tới diễn trên các kênh truyền hình nổi tiếng.

Sau khi kết thúc đại học, Zelensky đã lập một đội kịch cho riêng ông và liên tiếp gặt hái những thành công trong nước. Từ những năm 2000, ông trở thành “con gà đẻ trứng vàng” của kênh 1+1 nổi tiếng ở Ukraine.

Công việc tại nhà đài có uy tín này cũng khiến Zelensky nhanh chóng kiếm được những khoản tiền khổng lồ và có nhiều tiếng vang trong cả nghiệp diễn, biên kịch, đạo diễn cùng nhiều công việc khác.

Theo UNIAN, năm 2012, nhóm sản xuất kịch và phim mang tên “Kvartal 95” của ông đứng ở vị trí thứ hai trong bảng xếp hạng 25 dự án truyền thông và các ngôi sao showbiz giàu có nhất của Ukraine.

Tạo hình của Zelensky trong bộ phim Người phụng sự nhân dân. Ảnh: UNIAN

Tuy nhiên, điểm nhấn khiến cuộc đời ông bước sang giai đoạn mới bắt đầu vào năm 2015, khi Zelensky ra mắt chương trình truyền hình táo bạo mang tên “Người phụng sự nhân dân”. Trong bộ phim, Zelensky đóng vai một giáo viên, sau đó trở thành Tổng thống Ukraine.

Bộ phim có nội dung châm biếm chính trị sắc sảo, trở thành một trong những chương trình truyền hình ăn khách nhất của Ukraine. Nhiều người thậm chí ca tụng nhân vật Tổng thống do Zelensky diễn chính là hóa thân cho khát vọng chống tham nhũng của Ukraine.

Ban đầu, chương trình dự định được phát sóng một serie trong năm 2015, song được nhà sản xuất quyết định làm thêm một loạt tập phim mới trong năm 2016.Chính vì độ ăn khách, Zelensky đã lấy luôn tên bộ phim để đặt cho đảng của mình, vốn chỉ được thành lập vài tháng trước kì bầu cử.

Ở Ukraine, Zelensky không phải nhân vật có ưu thế nhờ kinh nghiệm chính trường, song ông lại tạo dấu ấn trong mắt công chúng là một con người trung thực và giản dị, bước chân vào chính trường chỉ vì tình yêu tổ quốc nhờ hình tượng trong bộ phim yêu thích.

Zelensky tranh luận cùng ông Poroshenko trên truyền hình trực tiếp. Ảnh: ITN

Trong cương lĩnh tranh cử, Zelensky cũng thể hiện mình như chính nhân vật trong bộ phim khi khẳng định rằng ông tranh cử tổng thống chỉ trong một nhiệm kỳ (sẽ không tranh cử nhiệm kỳ thứ hai). Ông hứa sẽ đệ trình dự thảo luật đầu tiên “Về dân chủ”, trong đó sẽ hình thành các nhiệm vụ chính cho chính quyền, đặc biệt thông qua các cuộc trưng cầu dân ý.

Thách thức bủa vây sau khi nhậm chức

Thành lập đảng phái vào những ngày cuối năm 2018 và tuyên bố tranh cử vào tháng 1-2019, vài tháng trước khi kì bỏ phiếu diễn ra, song tỷ lệ ủng hộ giành cho Zelensky lại tăng chóng mặt. Điều này đã thể hiện cụ thể trên số phiếu, khi tại miền Đông Ukraine, nơi vẫn diễn ra các cuộc xung đột, ông Zelensky giành số phiếu ủng hộ lên đến 88%, so với hơn 11% của ông Poroshenko.

Tại các vùng phía Tây, nơi Poroshenko cho là có tỷ lệ ủng hộ giành cho ông rất cao, thì có 57% số cử tri đi bỏ phiếu cho Zelensky. Còn tại các khu vực miền Trung và Nam Ukraine, lượng cử tri ủng hộ ông Zelensky đạt lần lượt là 70% và 85%.

Tỷ lệ phiếu bầu áp đảo của ông Zelensky. Ảnh chụp màn hình

Giới quan sát nói rằng tình hình trên xảy ra không bất ngờ, bởi một phần vì cách thể hiện vượt trội của cá nhân Zelensky, phần khác vì người dân Ukraine không còn tin vào các hứa hẹn của một giai tầng chính trị và hi vọng vào một “làn gió mới” – điều mà Zelensky hứa mang lại.

Kể từ sau chính biến lật đổ chính quyền Yanukovich cách đây 5 năm, Ukraine luôn duy trì là quốc gia đói nghèo và có tỷ lệ tham nhũng cao bậc nhất châu Âu. Mức sống của người Ukraine hiện cũng ở mức rất thấp với 1/3 dân số sống dưới mức nghèo đói.

Vào năm 2013, GDP của quốc gia Đông Âu này là 183 tỷ USD. Năm 2015 và 2016, GDP của Ukraine tụt một nửa, còn khoảng 92-93 tỷ USD. Năm 2018, con số này nhích lên 123 tỷ USD, tức tương đương 2/3 năm 2014.

Ngoài ra, về mặt ngoại giao, khi nhiệm kỳ của ông Poroshenko kết thúc, điều mà Zelensky nhận lại là một quan hệ không rõ ràng với cả Liên minh châu Âu (EU) và NATO, cùng mối quan hệ ngày càng xa cách với Nga.

Khoảng 1/3 dân số Ukraine sống dưới mức nghèo đói. Ảnh: ITN

Năm ngoái, Ngoại trưởng Ukraine Pavel Klimkin thông báo Ukraine đã hủy 48 hiệp định song phương với Nga và sẽ tiếp tục hủy thêm 40 cái khác sắp tới, đẩy quan hệ hai bên xuống mức thấp nhất trong lịch sử.

Cùng lúc đó, cuộc xung đột đẫm máu tại miền Đông Ukraine vẫn diễn ra phức tạp, đòi hỏi một nỗ lực chính trị, ngoại giao khổng lồ. Tất cả những vấn đề trên sẽ đều trở thành thách thức không nhỏ với Zelensky trong những ngày đầu nhậm chức.

Để giải quyết những vấn đề trên, trong những tuyên bố sau khi tranh cử, Zelensky cam kết ông sẽ đề xuất đưa ra các dự luật về việc miễn nhiệm Tổng thống, các đại biểu Quốc hội, thẩm phán, dự luật về việc luận tội Tổng thống và cách chức Phó Tổng thống.

Ông đề xuất tổ chức các hội đồng nhân dân từ trung ương đến địa phương trong danh sách mở và một số tiêu chí để loại trừ tư cách đại biểu quốc hội nếu cần thiết. Chính trị gia này cũng kêu gọi tiến hành các cuộc trưng cầu dân ý về việc Ukraine gia nhập NATO và mức lương cho quân đội Ukraine được thực hiện ở cấp độ tiêu chuẩn NATO.

Xe tăng Ukraine ở miền Đông nước này. Ảnh: ITN

Trong quan hệ với Nga và NATO, Zelensky hứa sẽ cân bằng các mối quan hệ trên, nhưng theo hướng gần gũi với EU hơn là Nga. Ông hứa sẽ đặt ra trước các đối tác EU câu hỏi về việc hỗ trợ Ukraine chấm dứt chiến sự ở Donbass.

Đối với nền kinh tế, Zelensky cho biết nhiệm vụ đầu tiên mà ông ưu tiên thực hiện nếu đắc cử là mở cửa nền kinh tế, kích thích tự do cạnh tranh, phát triển sản xuất trong nước, cho vay dài hạn và bảo lãnh cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Nếu không có gì thay đổi, Zelensky sẽ nhậm chức vào ngày 3-6 tới. Trên đường phố thủ đô Kiev, một số người dân Ukraine tỏ ra lạc quan thận trọng trước lãnh đạo mới. "Ukraine vừa trải qua bài kiểm tra dân chủ", bà Mykola, 66 tuổi, nói với báo giới. "Tôi hy vọng cuộc sống của người dân chứ không phải cuộc sống của giới tinh hoa sẽ trở nên tốt hơn".