Lộ tin nhắn giữa lãnh đạo Pháp-Australia trước lùm xùm "hủy kèo" mua tàu ngầm

Một số tờ báo của Australia ngày 2/11 đăng tải một tin nhắn giữa hai nhà lãnh đạo, khiến nhiều người bày tỏ hoài nghi về lời giải thích của Tổng thống Mỹ Joe Biden với người đồng cấp Pháp hồi tuần trước rằng phía Washington nghĩ là Paris đã được thông tin rất lâu trước thông báo hồi tháng 9 về việc hợp đồng mua bán tàu ngầm trị giá đến 66 tỷ USD với Canberra thất bại, theo AP.

Vào tháng 9, Australia đã hủy bỏ một thỏa thuận đóng tàu ngầm diesel-điện thông thường với Tập đoàn Hải quân của Pháp, thay vào đó chuyển qua đóng ít nhất 12 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân sau khi đạt được thỏa thuận với Mỹ và Anh.

Việc hủy bỏ hợp đồng đã gây ra sự rạn nứt trong quan hệ song phương. Ông Macron hôm 31/10 cho rằng ông Morrison đã “không trung thực” về ý định của Australia, một cáo buộc chưa từng có giữa các đồng minh. Ông Morrison bác bỏ cáo buộc này.

Thủ tướng Morrison phát biểu với các phóng viên tháp tùng ông đến Glasgow, Scotland, tham dự một hội nghị về khí hậu của Liên Hợp Quốc rằng ông đã nói rõ với ông Macron trong một bữa tối hồi tháng 6 rằng các tàu ngầm thông thường sẽ không đáp ứng được nhu cầu chiến lược đang phát triển của Australia.

Theo một nguồn thạo tin, 2 ngày trước khi ông Morrison và Biden cùng Thủ tướng Anh Boris Johnson thông báo về thỏa thuận tàu ngầm vào ngày 14/9, ông Morrison đã cố gắng gọi điện cho ông Macron để thông báo, tuy nhiên Tổng thống Pháp hồi đáp rằng ông không thể thực hiện cuộc gọi. Ông Macron đã trả lời bằng một tin nhắn rằng “Tôi nên mong đợi tin xấu hay tin tốt liên quan đến thỏa thuận tàu ngầm chung của chúng ta?”, tờ báo Australia đưa tin.

Pháp cho biết Australia đã không thông báo chính thức về việc hủy hợp đồng cho đến khi họ công bố đã ký hợp đồng với Mỹ và Anh. Các quan chức Pháp cho biết chính phủ đã bị “che mắt” trong việc Australia hủy hợp đồng. Thậm chí, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian còn gọi đây là một “cú đâm sau lưng”.

Ông Macron cho biết việc Australia hủy hợp đồng mua bán tàu ngầm là một “tin rất xấu đối với tín nhiệm của Australia cũng như sự tin tưởng mà các đối tác lớn có thể dành cho nước này”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden có nói chuyện với ông Macron và cho rằng cách Australia xử trí tình huống này là “vụng về” và “không tính toán thận trọng”.

Việc tiết lộ tin nhắn cá nhân giữa các lãnh đạo không phải điều tốt cho quan hệ song phương. Cựu Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull, người ký thỏa thuận tàu ngầm với Pháp và cũng là bạn thân của ông Macron, cáo buộc các tờ báo đưa tin nhắn này lên mạng là “có thành kiến với chính phủ của ông Morrison”. Cựu Ngoại trưởng Australia Jolie Bishop cảnh báo rằng việc rò rỉ tin nhắn rõ ràng sẽ làm leo thang căng thẳng song phương và có thể làm tổn hại lòng tin quốc tế đối với Australia, theo AP.