Hứa hẹn dòng vốn lớn FDI “chảy” vào lĩnh vực giáo dục

• Vốn ngoại FDI vào Việt Nam đang giảm nhưng vốn giải ngân tăng mạnh
• Phát huy vai trò của doanh nghiệp FDI trong xuất khẩu
• Tăng động lực cho nền kinh tế, tránh FDI vào để “giữ chỗ”

Theo ông Troy Griffiths, Phó Tổng giám đốc Savills Việt Nam, Chính phủ Việt Nam đã có Nghị định 86/2018/NĐ-CP quy định về hợp tác đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục đã góp phần thúc đẩy việc thành lập các trường quốc tế tại Việt Nam thời gian gần đây khi số lượng các trường này còn đang khá hạn chế. 

Trước thời điểm Nghị định 86 có hiệu lực, các nhà đầu tư nước ngoài đã gặp phải nhiều rào cản trong hoạt động đầu tư vào lĩnh vực giáo dục (như quy định giới hạn tỷ lệ học sinh Việt Nam chiếm 10% đối với cấp tiểu học và 20% đối với cấp trung học) khiến các trường quốc tế tại Việt Nam phụ thuộc nhiều vào việc tuyển học sinh nước ngoài. 

Từ khi Nghị định 86 có hiệu lực, các trường quốc tế đã tận dụng cơ hội và thúc đẩy hoạt động tuyển sinh học sinh Việt Nam. Động thái này đã các tác động đến việc thu hút các nhà đầu tư nước ngoài trước cơ hội hấp dẫn của thị trường giáo dục quốc tế tại Việt Nam. 

Thời điểm này, mức độ quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài đến lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam đã tăng đáng kể khi chỉ từ tháng 8-2018, thời điểm Nghị định 86 có hiệu lực đến tháng 10-2019, đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) đầu tư vào giáo dục trên cả nước đã đạt 97 triệu USD. Trong đó hoạt động mua bán, chuyển nhượng dự án đầu tư trong lĩnh vực giáo dục, cụ thể là mua cổ phiếu trong lĩnh vực này chiếm 37% tổng số vốn FDI trên.

Con em người nước ngoài đang sinh sống, học tập tại TP Hồ Chí Minh trong một cuộc thi.

Theo ông Troy Griffiths, hiện tượng trên cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài đang quan tâm đến chiến lược hợp tác đầu tư trong lĩnh vực giáo dục nhằm giảm thiểu rủi ro cho dòng vốn đầu tư. 

Nguyên nhân khiến vốn FDI đầu tư vào giáo dục chỉ chiếm chưa đầy 2% tổng vốn FDI vào Việt Nam được ông Troy Griffiths lý giải là do các rào cản như chi phí thuế cao; yêu cầu về bộ máy nhân sự; quy định về số vốn tối thiếu đối với nhà đầu tư nước ngoài; quy trình phê duyệt dự án còn phức tạp… do đó Nghị định 86 đi vào thực tiễn đã đơn giản hóa yêu cầu đối với nhà đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động đầu tư vốn FDI vào lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam.

Về vấn đề học phí ở các trường quốc tế ở mức khá cao khi so với thu nhập của số đông các hộ gia đình Việt, gây ảnh hưởng đến nhu cầu theo học các trường quốc tế của học sinh Việt Nam, ông Troy Griffiths cho rằng số lượng trường quốc tế tại Việt Nam có học phí vừa túi tiền khá hạn chế. Chỉ những trường có cơ sở vật chất cũ, nhỏ với tiện ích ở mức bình thường mới có mức học phí thấp. 

Kết quả khảo sát học phí trường quốc tế do ExpatFinder thực hiện mới đây cho thấy, học phí trung bình hằng năm của các trường quốc tế tại Việt Nam là 17.940 USD, xếp thứ 13 trên thế giới và xếp thứ 5 tại châu Á. Mức học phí thấp nhất tại các trường quốc tế tại Việt Nam hiện là 5.000 USD và vẫn chưa được coi là vừa túi tiền với số đông gia đình Việt. Tuy vậy, trên cả nước sẽ luôn có một nguồn học sinh đáng kể cho các trường quốc tế, bởi đây là bước đệm để ứng tuyển vào các trường đại học danh tiếng ở phương Tây. 

Ông Troy Griffiths cũng cho rằng, nhu cầu học các trường phổ thông quốc tế của con các chuyên gia người nước ngoài tại Việt Nam đang tăng lên. Việt Nam sẽ thu hút thêm FDI sau khi ký kết các hiệp định thương mại cũng như đang trở thành điểm đến thay thế lý tưởng cho các công ty đa quốc gia trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. 

Số lượng người nước ngoài đến làm việc tại Việt Nam sẽ tăng cùng với gia đình của họ, từ đó tạo ra nhu cầu đáng kể cho giáo dục quốc tế, đặc biệt là tại các thành phố thu hút nhiều vốn FDI. Trong vòng 10 năm trờ lại đây, số lượng lao động nước ngoài đến làm việc tại Việt Nam tăng bình quân 8%/năm, hiện cả nước đã có hơn 320.000 lao động nước ngoài làm việc. 

Kết quả khảo sát từ các lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam gần đây của HSBC cho thấy, Việt Nam đã tăng từ vị trí thứ 19 lên vị trí thứ 10 trên bảng xếp hạng các nước có “môi trường làm việc và cuộc sống hấp dẫn" bởi chi phí sinh hoạt thấp và thu nhập đang tăng lên.

Dự báo về tiềm năng thu hút vốn FDI vào lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam, đại diện Savills nhận định, đầu tư nước ngoài vào giáo dục tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng với xu hướng hợp tác là chính. Nhất là khi theo khảo sát của ExpatFinder, học phí tại các trường quốc tế trên toàn cầu đã tăng 19% so với cách đây 2 năm và dự báo mức học phí tại các trường quốc tế sẽ còn tiếp tục tăng lên. 

Theo một dự báo của Forbes, ngành Giáo dục Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng ấn tượng; nhu cầu về giáo dục chất lượng cao tiếp tục tăng nhờ điều kiện sống cao hơn và cơ cấu dân số vàng… đây sẽ là những động lực để thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực giáo dục quốc tế tại Việt Nam.