Yếu tố gây độc trong nguồn nước khiến cá biển chết hàng loạt

• Cả ngàn tấn cá chết trên sông Cái Vừng do thiếu oxy
• Bí ẩn hiện tượng cá chết dạt vào bãi biển Quảng Bình
• Cá chết trắng bè trên sông Đồng Nai

Suốt 10 ngày qua từ Hà Tĩnh vào đến Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế hiện tượng cá biển chết hàng loạt trôi dạt vào bờ đã làm đảo lộn cuộc sống của hàng vạn người dân miền Trung. Do lo ngại ăn phải cá chết nên khắp các chợ ở miền Trung, cá biển bày bán la liệt nhưng người dân không dám mua. Biển vào mùa du lịch nhưng người dân không dám tắm. 

Những ngày này, câu chuyện của người dân miền Trung đều xoay quanh việc cá biển chết. Nhiều luồng thông tin được đồn thổi xoay quanh hiện tượng cá chết. Bước đầu, cơ quan chức năng xác định có yếu tố gây độc trong môi trường nước tại khu vực này.

Hiện tượng chưa từng xảy ra

Việc cá biển chết hàng loạt, hoặc lờ đờ trôi dọc bãi biển các tỉnh Bắc miền Trung đang thu hút sự quan tâm của dư luận cả nước nói chung, còn với người dân vùng biển nơi đây đang chờ đợi một câu trả lời từ phía cơ quan chức năng. 

Ngư dân Nguyễn Đình Hà, xã Bảo Ninh khẳng định, hơn 40 năm làm nghề biển, sống gần biển nhưng chưa bao giờ ông chứng kiến hiện tượng cá biển lại chết trôi dạt lên bờ nhiều như lần này. 

Theo ghi nhận của chúng tôi, dọc từ biển Vũng Áng (Hà Tĩnh) vào đến tận Quảng Đông, Nhân Trạch, Đức Trạch, Nhật Lệ, Bảo Ninh (Quảng Bình), Gio Linh, Vĩnh Linh (Quảng Trị)… có rất nhiều loài cá chết trôi dạt lên bờ. Nhiều nơi người dân địa phương vừa thu lượm cá chết thì tối đến nước thủy triều dâng, sáng hôm sau cá lại nằm đầy trên bờ biển. 

Mấy ngày đầu, một số nơi người dân địa phương còn đổ xô đi đánh bắt các loại cá chưa bị chết nhưng bơi chậm và nổi lên mặt nước ở vùng gần bờ để ăn hoặc bán, nhưng cách đây vài hôm báo chí đăng tải có người bị ngộ độc vì ăn cá chết ở biển nên giờ chẳng mấy ai dám ăn. 

Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Bình kiểm tra tình trạng cá chết hàng loạt trôi dạt vào bờ biển.

Theo ghi nhận của cán bộ Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh Quảng Bình, các loại cá biển chết chủ yếu sống ở tầng đáy biển ven bờ như cá phèn, cá phèn đổng, cá đục, cá liệt, cá bò... Ngoài việc cá tự nhiên trên biển chết thì rất nhiều lồng nuôi cá của người dân địa phương các tỉnh Bắc miền Trung cũng bị cá chết hàng loạt. 

Vũng Áng là địa bàn nổi tiếng về mực nhảy (mực đang sống) để phục vụ du khách nhưng nay các lồng nuôi của người dân mực chết sạch. Tại Quảng Bình, số liệu thống kê ban đầu cho thấy, có gần 1 tấn các loại cá như cá mú, cá hồng, cá ong của các chủ nhà hàng bị chết. 

Ông Phạm Minh Công (47 tuổi), chủ nhà hàng Biển Đông ở thành phố Đồng Hới cho biết, gia đình ông mua gần 4 tạ cá mú, cá hồng và cá ong dự trữ để phục vụ khách dịp nghỉ Giỗ tổ Hùng Vương và nghỉ lễ 30-4 nhưng cá đã đồng loạt chết. Việc cá biển chết đã ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, sức khỏe của nhiều người dân Bắc miền Trung. 

Ngày 20-4, cán bộ Trạm y tế xã Quảng Phú, Quảng Trạch, Quảng Bình cho biết, trong 2 ngày qua, một số người dân trên địa bàn đã phải đến trạm y tế xã điều trị do ngộ độc hoặc tiếp xúc với cá biển như trường hợp em Huỳnh Văn Tài (15 tuổi), anh Phan Thanh Điệp (26 tuổi), chị Đặng Thị Mỹ Duyên (21 tuổi). 

Những người này đến trạm y tế trong tình trạng tay chân bị sưng đỏ, đau rát và ngứa ngáy khó chịu do tiếp xúc với cá đuối biển đang nổi lờ đờ dọc bờ biển. 

Bé Trần Thanh Thủy (8 tuổi) con chị Phạm Thị Lệ ở xã Quảng Phú cũng đã phải đến trạm y tế xã để điều trị vì nghi là ngộ độc do ăn ăn phải nhiều mực biển…

Cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc

Liên quan đến việc cá chết ở vùng biển Hà Tĩnh, Quảng Bình, ngày 19-4, ngành nông nghiệp của các địa phương này bước đầu đã xác định cá chết là do nguồn nước. Theo thông báo của Trung tâm quan trắc môi trường và bệnh thủy sản miền Bắc (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), nguyên nhân hiện tượng cá chết hàng loạt tại biển Vũng Áng là do “yếu tố gây độc trong môi trường nước”. 

Tại Quảng Bình, ngày 19-4, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài nguyên và môi trường, UBND tỉnh Quảng Bình báo cáo về tình trạng cá chết bất thường trôi dạt vào bờ biển Quảng Bình, đồng thời Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Bình nhận định, có thể dưới tác động của dòng hải lưu Bắc cực - Xích đạo nên nguồn nước ô nhiễm ở Hà Tĩnh bị đẩy vào dọc bờ biển phía Nam gây nên hiện tượng cá chết ven biển Quảng Bình từ Bắc vào Nam…

Chúng tôi đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các bộ, ngành liên quan cùng các địa phương cần sớm vào cuộc, điều tra nguyên nhân, làm rõ hiện tượng cá biển chết hàng loạt để có hướng xử lý, bảo vệ nguồn lợi thủy hải sản, ổn định cuộc sống của người dân. Đối với người dân các vùng ven biển, khi chưa xác định được nguyên nhân cụ thể hiện tượng cá chết, cần bình tĩnh, không hoang mang, tránh các luồng dư luận không đúng sự thật để tránh bị lợi dụng.