Cảnh báo nạn săn bắt chim yến

• Loạn nhà nuôi chim yến ở khu Nam Trung bộ
• Nuôi chim yến ở Lâm Đồng: Người hốt bạc, kẻ trắng tay
• Thả 113 con chim yểng về rừng Yên Tử

Ông Nguyễn Văn Tâm - trú ở xã Cam Phước Đông, TP Cam Ranh (Khánh Hòa) cho biết: “Mấy năm qua, nhà NCY của tôi thu hút những đàn chim yến về đây hội tụ, đã có được một khoản thu từ tổ yến nhưng chỉ mới bù lại một phần chi phí đã đầu tư thì đàn yến mất dần không phải do lỗi kỹ thuật, mà vì… nạn săn bắt chim yến. Vào tầm 5-6h, khi đàn chim yến rời nhà và tầm 16-17h đàn chim yến trở về, những nhóm người săn chim yến mang lưới đi giăng bẫy gần nhà NCY”.

Bẫy săn chim yến là một tấm lưới rộng được giăng ngang bởi hai cọc tre cắm thẳng đứng, lưới được đan kết bằng những sợi cước mỏng mảnh đến mức đàn chim yến rất khó nhận biết chướng ngại vật phía trước, trong khi giới đi săn đặt một vài con chim yến “nhử mồi” trên mặt lưới rồi mở máy dẫn dụ chim yến bay vào bẫy. Với chiêu thức đó, chỉ sau một thời gian ngắn, cả ngàn con chim yến trong đàn đã bị sa lưới của những nhóm người săn.

Những con yến sa bẫy do một nhóm người giăng lưới. Ảnh: BKH.

Không riêng ở Khánh Hòa mà tình trạng săn chim yến cũng đã diễn ra ở các địa phương Bình Dương, Bình Thuận, Bình Định, Phú Yên, TP Hồ Chí Minh... Ông Nguyễn Thái Khoa - chủ nhân một nhà NCY ở xã Hòa An, huyện Phú Hòa (Phú Yên) cho biết: “Đã có lần một nhóm người săn chim yến đến thửa ruộng gần nhà NCY của tôi để giăng lưới trong khi tôi đang bận lo công việc ở nơi khác. Rất may là camera lắp đặt ở nhà NCY có kết nối với điện thoại nên tôi kịp thời phát hiện, khẩn báo cho người thân ngăn chặn”.

Có thể nói, nghề nuôi chim yến khởi sự từ địa bàn Khánh Hòa vào năm 2004, khi Công ty Yến sào Khánh Hòa triển khai dự án “Thực nghiệm nuôi chim yến trong nhà để lấy tổ” tại căn hộ 155 Thống Nhất, phường Phương Sài, TP Nha Trang. Từ đó doanh nghiệp này nhân rộng thành công mô hình nhà NCY ở Khánh Hòa và nhiều địa phương trong nước.

Theo kết quả thu thập được từ đề tài khoa học cấp Nhà nước “Nghiên cứu cơ sở khoa học và đề xuất các giải pháp phát triển bền vững nghề nuôi chim yến tại Việt Nam” do Công ty Yến sào Khánh Hòa thực hiện, đến nay cả nước đã có 42 tỉnh, thành nuôi chim yến với hơn 6.000 nhà NCY. Năm 2005, Công ty Yến sào Khánh Hòa tiếp tục nghiên cứu khoa học, ấp nở nhân tạo chim yến để bổ sung và phát triển quần thể đàn chim yến, kết quả có thấy chim yến con trưởng thành năm 2006 với tỷ lệ trung bình 30%, đến năm 2015 tỷ lệ trung bình 90%.

Thành công trong ấp nở và nuôi nhân tạo chim yến kết hợp với bí quyết kỹ thuật nhân đàn, di đàn chim yến đã tạo nên sự phát triển mạnh, khai phá tiềm năng phát triển nghề nuôi chim yến trong nước. Số liệu điều tra mới đây cho thấy, đến thời điểm này trên địa bàn Khánh Hòa đã có 331 nhà NCY, nhiều nhất ở TP Nha Trang có 146 nhà, kế đến là huyện Diên Khánh 47 nhà, thị xã Ninh Hòa 46 nhà, huyện Vạn Ninh 45 nhà…

Trong khi doanh nghiệp và người dân vận dụng khoa học kỹ thuật để phát triển và thu hút chim yến để tạo nguồn lợi kinh tế từ tổ yến thì những nhóm săn bắt chim yến mang lưới đi giăng bẫy nhiều nơi chỉ vì nhận thức ấu trĩ khi cho rằng tổ yến có giá trị dinh dưỡng cao thì thịt chim yến cũng là thức ăn bổ dưỡng sức khỏe (?!)

Theo Công ước CITES ký kết tại Washington D.C ngày 1-10-1973, chim yến là động vật hoang dã quý hiếm, cần được bảo tồn và phát triển. Tại Việt Nam, chim yến thuộc nhóm IIB trong Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30-3-2006 của Chính phủ.

Tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật hoang dã quy định tại khoản 1 điều 234 BLHS 2015 cũng đã nêu rõ mức phạt tiền từ 50 đến 300 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu săn bắt, nuôi, nhốt, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật nguy cấp, quý hiểm thuộc nhóm IIB hoặc thuộc phụ lục II của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp…

Đã đến lúc chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc ngăn chặn và xử lý nghiêm minh hành vi săn bắt chim yến trái phép để bảo vệ nguồn lợi kinh tế đang được các doanh nghiệp và người dân đầu tư, phát triển.