Làm rõ nguyên nhân xảy ra lũ quét ở bản Sa Ná

• Bản Sa Ná tan hoang sau trận lũ dữ
• Đồng chí Phạm Minh Chính thăm hỏi, động viên người dân bản Sa Ná bị thiệt hại do lũ lụt
• Chia sẻ nỗi đau với các gia đình gặp nạn do lũ quét ở Thanh Hóa
• Công an Thanh Hoá vật lộn trong lũ dữ cứu người dân mắc kẹt trên cây
• Công an Thanh Hóa phát động quyên góp ủng hộ đồng bào gặp thiên tai, lũ lụt

Cụ thể, lũ quét ở suối Son chôn vùi bản Sa Ná thuộc xã Na Mèo là bởi lũ quét bị nghẽn dòng do cây cối từ thượng nguồn trôi về tạo đập tạm nơi dòng suối bị co hẹp tự nhiên. Tiếp đó là mưa với cường độ lớn làm nước dâng nhanh và phá vỡ đập tạm tạo sóng lũ về hạ lưu. 

Ngày 10-8 vừa qua, Tổng cục Khí tượng - Thủy văn đã phối hợp với Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản tiến hành điều tra, khảo sát thực tế tại suối Son, xã Na Mèo.

Trong báo cáo gửi Bộ trưởng Bộ TN-MT, cơ quan này phân tích: Suối Son là một nhánh của sông Luồng (một chi lưu của sông Mã), được bắt nguồn từ Lào chảy vào Việt Nam trên địa phận xã Na Mèo, huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa. 

Lũ quét tại bản Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hoá vừa qua đã gây nhiều thiệt hại về người.

Suối Son có chiều dài khoảng 14,4km với diện tích lưu vực khoảng 42km², trong đó đoạn suối chảy trên lãnh thổ Lào gọi là Huổi Tả Ngươn (chiếm 30% diện tích lưu vực), sau khi vào Việt Nam, suối Son chảy trên địa phận xã Na Mèo, trước khi nhập vào sông Luồng (chiếm 70% diện tích lưu vực). 

Điểm cao nhất của lưu vực có độ cao 1.722m và điểm thấp nhất của lưu vực suối có độ cao 281m (so với mực nước biển). Độ dốc trung bình lưu vực khoảng 4,7%, dốc cao nhất là 20,7%.

Cũng theo báo cáo, Suối Son là nơi có điều kiện địa hình thuận lợi cho việc gây lũ quét. Bởi độ dốc lưu vực lớn, thời gian tập trung nước nhanh; lòng suối co hẹp và mở rộng liên tục, qua một số khe đá tạo ra các nút thắt dễ gây nghẽn dòng tạo nên lũ quét nghẽn dòng.

Tại vị trí đầu bản Son cách bản Sa Ná về phía thượng lưu 1,9km (theo đường chim bay), theo hướng dòng chảy là 2,4km có một vị trí lòng suối thắt lại, độ rộng lòng suối 4m, độ sâu 6m (đây là độ rộng và độ sâu khi bị lũ phá ra). Khi chưa bị phá độ rộng lòng suối rất nhỏ. Vị trí mặt cắt nơi này hẹp, hai bên có hai khối đá rất lớn và chắc như thành đập.

Trước đó, vào khoảng 6h30 ngày 3-8, lượng cây gỗ và đá trôi về rất nhiều đã gây nghẽn dòng suối tạo thành đập tạm (từ vị trí đập đến bản Sa Ná chênh cao 57m). Lượng cây và đất đá trôi về ngày càng nhiều, có những cây dài tới 15m-17m, đường kính lên tới 2m làm nước dâng rất nhanh. Khoảng 6 đến 7 tiếng thì đập tạm bị phá vỡ, tạo nên một đợt sóng lũ, tốc độ rất lớn mang theo cây to chảy về hạ lưu.

Đây là nguyên nhân chính gây nên thiệt hại nặng nề tại bản Sa Ná. Nhận định này phù hợp với các video ghi nhận được khi dòng lũ mang cây cối đâm thẳng vào các ngôi nhà của bản.