Điều khoản “Bí mật hợp đồng” và nguy cơ tiền mất tật mang

Sau 5 tháng bỏ trốn, Lương Xuân Cường, Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư phát triển nhà và Đô thị mới Hà Nội (gọi tắt là Công ty ĐTM Hà Nội) đã bị cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Nguyên khởi tố và bắt tạm giam vào ngày 24/8/2015 về hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Trước đó, nhiều người dân mua đất của Dự án Khu đô thị (KĐT) Hồ Xương Rồng cũng đã tìm đến Công ty cổ phần Sông Đà 2 (Công ty Sông Đà 2) đề nghị được bảo vệ quyền lợi nhưng đều bị lảng tránh. Vậy trách nhiệm của chủ đầu tư cấp 1 đối với những việc làm sai trái của nhà đầu tư cấp 2 như thế nào?

Phát hiện sai phạm nhưng không cảnh báo người dân

Theo thông tin từ cơ quan điều tra, tại thời điểm tháng 3/2015, Lương Xuân Cường đã thu 260 tỷ đồng trên 232 lô đất, nhưng chỉ chuyển cho Công ty Sông Đà 2 gần 156 tỷ đồng. Vì thế, Công ty Sông Đà 2 chỉ làm thủ tục chuyển nhượng cho Công ty ĐTM Hà Nội 125 lô đất. Ngày 13/5/2015, Công ty Sông Đà 2 cũng đã bàn giao 97 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho khách hàng, còn lại 28 giấy hiện nay Công ty đang quản lý.

Cũng theo tài liệu chúng tôi có được, Công ty Sông Đà 2 đã phát hiện sai phạm của Công ty ĐTM Hà Nội từ năm 2014 nhưng không thông báo với người dân và người dân do không có thông tin nên tới đầu năm 2015 vẫn bị rơi vào bẫy lừa của ông Giám đốc Lương Xuân Cường. Cụ thể, ngày 26/12/2014, Công ty Sông Đà 2 đã có Văn bản số 885/CT/KHTH về việc giải quyết sai phạm trong thực hiện huy động vốn của khách hàng với nhà đầu tư cấp 2.

Văn bản này gửi cho Công ty ĐTM Hà Nội khẳng định: “Hai bên đã thống nhất việc Sông Đà 2 thu hồi toàn bộ các lô đất nằm trong diện tích chưa giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, Công ty ĐTM Hà Nội đã không thực hiện theo thỏa thuận của hai bên và vẫn tiếp tục huy động vốn từ khách hàng và cam kết với khách hàng sẽ bàn giao mặt bằng trên các lô nằm trong diện tích chưa được giải phóng mặt bằng…”.

Nhiều người dân có nguy cơ mất trắng hàng tỉ đồng tại Dự án Khu đô thị Hồ Xương Rồng nằm vị trí đẹp ngay trung tâm TP Thái Nguyên.

Theo đó, Công ty Sông Đà 2 yêu cầu Công ty ĐTM Hà Nội giải quyết dứt điểm với những khách hàng mà công ty này đã huy động vốn để chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại KĐT Hồ Xương Rồng khi không có sự đồng ý của Sông Đà 2. Cụ thể là Sông Đà 2 yêu cầu nhà đầu tư cấp 2 phải trả lại tiền cho khách hàng và chấm dứt việc huy động vốn từ khách hàng trên những lô đất nằm trong Dự án.

Như vậy có thể khẳng định, những sai phạm của nhà đầu tư thứ cấp đã được Sông Đà 2 phát hiện. Nhưng Công ty Sông Đà 2 chỉ làm văn bản gửi tới Công ty ĐTM Hà Nội chứ không có biện pháp ngăn chặn và thông báo cho người dân biết để ngừng giao dịch. Đặc biệt, theo phản ánh từ người dân thì họ vẫn thực hiện các giao dịch với Công ty ĐTM Hà Nội tại văn phòng của Công ty Sông Đà 2 vào đầu năm 2015.

“Nếu chủ đầu tư cấp 1 thông báo rộng rãi cho dân và không cho Công ty ĐTM Hà nội giao dịch tại văn phòng của mình thì có thể chúng tôi sẽ không bị mắc bẫy như thế. Đây là trách nhiệm của nhà đầu tư cấp 1” – ông Vũ Xuân Trọng ở phường Đồng Quang, TP Thái Nguyên, người mua đất dự án nói.

Chủ đầu tư cấp 1 “rũ” trách nhiệm

Tìm hiểu tại Hợp đồng hợp tác đầu tư giữa Sông Đà 2 với Công ty ĐTM Hà Nội cho thấy, “Bí mật hợp đồng” là một điều khoản ràng buộc khá vô lý, đây có thể là một trong những nguyên nhân khiến người dân - nhà đầu tư cấp 3 thiếu thông tin về tiến độ dự án, cũng như nhà đầu tư cấp 1 không có thông tin về người mua đất, thể hiện sự thiếu minh bạch trong triển khai dự án.

“Hợp đồng này phải được các bên liên quan giữ bí mật… Không trực tiếp hay gián tiếp sử dụng, phổ biến, tiết lộ bất kỳ thông tin nào của nhau” – điều khoản “Bí mật hợp đồng” viết. Nghĩa là các thông tin của khách hàng mua đất cũng như số tiền nộp mua đất được chủ đầu tư cấp 2 “giữ bí mật”, chủ đầu tư cấp 1 và người dân không có cơ hội “gặp được nhau”. Đồng thời, điều khoản này vô hình trung cũng đã giúp chủ đầu tư cấp 1 có vẻ như vô can trước sai phạm của chủ đầu tư cấp 2…

Tại buổi làm việc với phóng viên Báo CAND, ông Hoàng Văn Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty Sông Đà 2 cho rằng, hợp đồng hợp tác giữa Công ty Sông Đà 2 và Công ty ĐTM Hà Nội thể hiện rõ việc Công ty ĐTM Hà Nội khi huy động vốn phải được sự đồng ý của Công ty Sông Đà 2 nên Công ty Sông Đà 2 không chịu trách nhiệm về những sai phạm của nhà đầu tư cấp 2.

Phóng viên Báo CAND làm việc với đại diện lãnh đạo Công ty Sông Đà 2.

“Chúng tôi có trao đổi thẳng thắn nhưng ông Cường trả lời là không huy động vốn đầu tư vào dự án Hồ Xương Rồng, mà là huy động vốn để đầu tư kinh doanh” - ông Sơn nói -“Chúng tôi biết sự việc đó (huy động vốn trái phép - PV) nhưng là từ nguồn tin không chính thống, chỉ nghe nói chứ không có người dân nào tố cáo hay gửi văn bản đến…”.

Về hướng khắc phục hậu quả, ông Sơn cho biết, Sông Đà 2 sẽ tích cực đẩy nhanh tiến độ Dự án KĐT Hồ Xương Rồng và phối hợp với cơ quan chức năng giải quyết với người dân. Trong 125 lô đất thực hiện theo hợp đồng thì có 5 ô bị bán trùng (1 lô bán cho nhiều người) hiện chưa giải quyết được. 97 lô đã giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là hợp pháp. Còn lại 28 lô đất chưa giao giấy tờ, Sông Đà 2 đề nghị khách hàng hỗ trợ thuế (2,5%) – số tiền đáng lẽ ra Công ty ĐTM Hà Nội phải trả để làm chi phí chuyển nhượng.

Tuy nhiên, để làm được điều này thì Sông Đà 2 cần có sự phối hợp của các Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, Cục Thuế và UBND TP Thái Nguyên. Còn đối với các trường hợp người dân nộp tiền cho các lô đất chưa giải phóng mặt bằng, đại diện Sông Đà 2 khẳng định, đó là trách nhiệm của ông Cường với khách hàng. Điều đó có nghĩa Sông Đà 2 không có trách nhiệm đối với các khách hàng này, mà họ phải chờ đợi ràng buộc trách nhiệm với ông Cường thông qua bản án hình sự.