Tài nguyên tại dự án thủy điện A Lin B1 đã bị "rút ruột" như thế nào?

• Vi phạm thi công nhà máy thủy điện, 2 doanh nghiệp bị phạt 210 triệu đồng
• Lập đoàn thanh tra hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép tại dự án thủy điện A Lin B1
• Hàng trăm hộ dân đang khốn khó bởi dự án thủy điện A Lin

Để thực hiện thi công các hạng mục dự án nhà máy thủy điện A Lin B1 trên địa bàn huyện A Lưới, chủ đầu tư là Công ty Cổ phần thủy điện Trường Phú (gọi tắt Công ty Trường Phú) đã hợp đồng thuê 4 Công ty làm nhà thầu thi công, gồm: Tổng Công ty Xây dựng Thủy lợi 4 – CTCP (Công ty Thủy lợi 4) thi công xây dựng đập dâng (đập chính, phụ, lấy nước, chống mối, dẫn dòng) thuộc cụm công trình đầu mối đập A Lin 3; Công ty Cổ phần Xây dựng 43 (Công ty Xây dựng 43) thi công công trình tràn xả lũ; Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô (Công ty Lũng Lô) thi công đường hầm số 1 và số 2; Công ty TNHH MTV Ngọc Tùng (Công ty Ngọc Tùng) thi công khu nhà quản lý vận hành.

Nhiều đoạn sông A Lin bị các doanh nghiệp "rút ruột", khai thác cát, sỏi trái phép.

Theo đó, tổng khối lượng cát, sỏi cần sử dụng để phục vụ thi công các hạng mục công trình trên địa bàn huyện A Lưới theo thiết kế là 93.151m3. Ngoài ra, các nhà thầu đã sử dụng 1.147,5m3 cát, sỏi để thi công các công trình phụ trợ khác. Đến nay, tổng khối lượng cát, sỏi đã khai thác, sử dụng phục vụ thi công là 78.202m3; trong đó có hơn 77.000m3 sử dụng thi công hạng mục chính theo hợp đồng và hơn 1.147m3 thi công công trình phụ trợ.

Qua công tác thanh tra, lực lượng thanh tra liên ngành tỉnh Thừa Thiên Huế đã làm rõ, đối với Công ty Thủy lợi 4 đã khai thác, sử dụng 59.813m3 cát, sỏi để thi công, trong đó đã khai thác 21.113m3 cát, sỏi tại khu vực được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cấp phép cho Công ty Trường Phú. Ngoài ra có 28.000m3 được khai thác trong quá trình tuyển đất, đá, cát, sỏi dôi dư khi thực hiện công tác đào móng để đắp đập. Công ty này không thực hiện đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác; chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với khối lượng khoáng sản trên. Mặt khác, trong số 10.700m3 cát, sỏi tại khu vực lòng hồ và hạ lưu công trình thủy điện A Lin 3, có 2.000m3 cát, sỏi chưa được Công ty này kê khai nộp thuế tài nguyên, phí môi trường.

Nhiều đống cát, sạn được tập kết ngổn ngang tại khu vực lòng hồ thủy điện ALin B1.

Đối với Công ty Xây dựng 43, đơn vị này đã khai thác, sử dụng 17.500m3, trong đó có 1.200m3 cát, sỏi do Công ty này và nhà thầu là Công ty CP xây dựng và dịch vụ An Phú Cường khai thác vượt khối lượng cho phép tại khu vực lòng hồ thủy điện từ ngày 1-12-2015 đến 20-3-2016. Trong 4.000m3 cát, sỏi được Tổng Công ty Xây dựng 43 khai thác tại hạ lưu công trình thủy điện A Lin 3 từ ngày 26-3-2016 đến 5-7-2016 có 1.000m3 được Công ty và nhà thầu khai thác vượt khối lượng cho phép và chưa kê khai nộp thuế, phí. Đặc biệt, Công ty Xây dựng 43 đã khai thác trái phép 11.500m3 cát, sỏi tại khu vực lòng hồ và không thực hiện các nghĩa vụ tài chính liên quan.

Riêng Công ty Lũng Lô đã mua 585,6m3 cát, sỏi để thi công các công trình theo hợp đồng. Tuy nhiên trong đó có đến 424,6m3 được đơn vị mua từ 2 doanh nghiệp khai thác trái phép tại xã Hồng Quảng, huyện A Lưới. Còn Công ty Ngọc Tùng đã mua 45m3 sạn do doanh nghiệp tư nhân VLXD Hùng Sen khai thác trái phép tại xã Hồng Quảng.

Qua công tác thanh tra, đoàn thanh tra liên ngành tỉnh Thừa Thiên Huế đã chỉ rõ nhiều sai phạm trong lĩnh vực khoáng sản của những doanh nghiệp tham gia xây dựng các công trình, hạng mục tại dự án nhà máy thủy điện A Lin B1.

Liên quan đến các sai phạm trong lĩnh vực khoáng sản tại dự án thủy điện A Lin B1, ông Phan Thiên Định, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ký ban hành 2 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản đối với Công ty Thủy lợi 4 số tiền 120 triệu đồng và Công ty Xây dựng 43 số tiền 90 triệu đồng. Ngoài ra, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế giao Sở TN&MT hoàn tất các thủ tục để thu hồi số tiền đối với khối lượng khoáng sản mà các đơn vị, doanh nghiệp đã sử dụng trái phép theo quy định của Nhà nước.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế còn yêu cầu Công an tỉnh xác minh, làm rõ, xử lý vi phạm theo quy định đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện khai thác cát, sỏi trái phép tại khu vực suối A Lin, đoạn hạ lưu đập, khai thác ngoài phạm vi mỏ được UBND tỉnh cấp phép cho Công ty Trường Phú tại khu vực lòng hồ.