Hàng năm cứ vào mùng 7 tháng Giêng, lễ hội cướp phết lại được tổ chức tại Lập Thạch – Vĩnh Phúc, nhằm tưởng nhớ bốn vị tướng quân thuộc chi ba Hùng Vương, là bốn tướng lĩnh được cử về để trấn ải vùng Đông Lai (Bàn Giản) có công dẹp giặc, dẹp loạn và giữ nước.
Hàng ngàn du khách thập phương đã đổ về đình làng để thưởng ngoạn màn lễ rước thánh du xuân, háo hức chờ đợi hội cướp phết diễn ra.
Phần tế lễ trước Lễ hội
Các phần tế lễ xong các Đinh trong làng sẽ rước thánh du xuân (rước phết) ra bãi đất trống để du khách thập phương và người dân địa phương cướp phết cầu may. Ai cướp được phết sẽ đem vào đình Đông Lai (đình Cả) để các cụ trả lễ cho người có công cướp được phết bằng hiện vật (xôi, gà).
Lực lượng Công an đảm bảo ANTT tại Lễ hội
Sau khi rước Thành hoàng làng du xuân, 15h bắt đầu tục cướp phết, hàng nghìn người đã vây kín quanh khu vực đình làng để hô hào, xô đẩy chen lấn chờ quả cầu phết. Sau ba hồi trống, phết được tung lên để trai tráng khắp nơi đổ về cướp. Thanh niên trai tráng, người già trong và ngoài làng hùng hục, điên cuồng lao vào, kẻ hô, người hét, chen lấn, xô đẩy, giẫm đạp lên nhau trong tiếng reo hò, cổ vũ của dân làng để cướp được quả phết. Đám đông đi đến đâu, du khách hoảng sợ bỏ chạy toán loạn. Nhiều ruộng rau màu của người dân dưới cánh đồng bị quần nát tơi bời.
Nghìn người tranh quả phết.
Cuộc tranh chỉ kết thúc khi trai làng chiếm được quả phết đưa về ngôi đình làng, nhận thưởng. Theo các cụ bô lão trong làng, hàng năm hội phết diễn ra đến 10 giờ - 11 giờ đêm mới kết thúc.
Thượng tá Lê Văn Tọa, Phó trưởng phòng Công an huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc cho biết: “Hội cướp phết là một lễ hội cổ truyền của dân tộc. Để đảm bảo tình hình ANTT và ANTG, Công an huyện Lập Thạch đã huy động 100% con số cán bộ chiến sĩ tham gia làm nhiệm vụ. Thành lập 11 tổ công tác, bố trí các lực lượng tuần tra, kiểm soát tại các chốt liên quan đến việc đi lại của nhân dân. Lễ hội năm nay được đảm bảo an toàn tuyệt đối, người dân tham gia lễ hội vui vẻ. Quá trình cướp phết không xảy ra tình trạng đánh nhau. So với năm ngoái, tình hình ANTT năm nay được đảm bảo rất tốt”.
Tương truyền vào thời Vua Hùng lúc đó loạn lạc, giặc giã nhiều nơi, Vua Hùng giao cho 4 vị tướng lĩnh là: Đệ nhất tên Xá Sơn, Đệ nhị tên Lê Sơn, Đệ Tam tên Tròn Sơn, Đệ tứ tên Xui Sơn về trấn ải miền Đông Lai, Bản Giản, Lập Thạch để dẹp loạn, dẹp giặc, hộ quốc phù dân.
Sau khi nhận lệnh của Vua, 4 vị tướng đã trải qua nhiều trận chiến với nhiều chiến công oanh liệt, chiến thắng giặc, bảo toàn thành cổ Văn Lang, xây dựng và giữ gìn đất nước. Trước đây lễ hội “Đả cầu cướp phết” từng gián đoạn trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ và được khôi phục lại từ năm 1992.
