Sự tiến bộ ở đâu khi chúng ta tăng giờ làm?

• Nhiều ý kiến xung quanh việc mở rộng khung thỏa thuận giờ làm thêm
• “Nóng” tăng giờ làm, tăng tuổi nghỉ hưu
• Đề xuất không tăng giờ làm đối với người lao động
• Đề xuất giảm giờ làm và tăng ngày nghỉ cho người lao động
• Chính phủ đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu, tăng giờ làm1

Thảo luận về dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi), ĐBQH Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, về thời gian làm việc bình thường, đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành vì phù hợp với thực tiễn của nền kinh tế và rất nhân văn.

“Chúng ta quy định linh hoạt dần thời gian làm việc tối đa 48h trong tuần và nhà nước khuyến khích tuần làm việc ít hơn 44 đến 40h tuỳ điều kiện làm việc cụ thể của doanh nghiệp và sự thoả thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động”, ông nói.

ĐBQH Vũ Tiến Lộc

Chủ tịch VCCI phân tích, quy định này hợp lý hợp tình bởi chúng ta chỉ vừa thoát khỏi ngưỡng nghèo trở thành nước có thu nhập trung bình, năng suất lao động đang thấp nhất trong khu vực. Giảm lao động sẽ làm giảm tiền lương, làm chậm lại kế hoạch tăng lương cho người lao động. Đồng thời, nếu giảm thời gian làm việc thì giảm thu nhập, mà người lao động vẫn phải tìm thêm việc làm để tăng thêm thu nhập, chủ yếu là ở khu vực phi chính thức, rất hiều hệ luỵ khó lường...

Ông đề nghị nên nới rộng giờ làm thêm vì thời gian làm thêm giờ của Việt Nam đang thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Trong khi tiền lương làm thêm ở Việt Nam đang cao hơn một số nước, đề nghị giữ nguyên theo quy định hiện hành.

“Làm thêm giờ là cực chẳng đã đối với các doanh nghiệp nhưng cũng là nhu cầu tự nguyện của người lao động. Kết quả khảo sát mới đây cho thấy, 99% hợp đồng lao động ngoài giờ ở nước ta là có sự thoả thuận của cả hai bên. Việc tăng giờ làm thêm hơn 300h là yêu cầu của cuộc sống và phù hợp với lợi ích của cả người lao động và người sử dụng lao động...”, ĐBQH Vũ Tiến Lộc đánh giá.

Trước phát biểu ấy, ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh) đã giơ biển tranh luận với đại biểu Vũ Tiến Lộc về việc ông cho rằng, duy trì giờ làm bình thường và tăng giờ làm thêm là hợp lý, nhân văn, tự nguyện.

“Tôi không biết đại biểu nghe từ đâu để thấy chính sách này trong Bộ luật Lao động (sửa đổi) sẽ hợp lý, nhân văn và tự nguyện. Nhân văn và tự nguyện trên cơ sở nào, nghe từ đâu? Nếu nói nghe từ người lao động tôi lấy làm lạ, thực sự bất ngờ, vì qua tiếp xúc với người công nhân và những người làm công tác Công đoàn họ nói rằng họ không muốn làm thêm giờ dù thực sự họ cần làm thêm giờ”, đại biểu Tâm băn khoăn.

ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm

Nữ đại biểu xúc động, chỉ ra nguyên nhân việc làm thêm giờ chưa bao giờ là tự nguyện đối với người lao động: Đó là vì tiền lương và thu nhập không đủ trang trải cuộc sống tối thiểu của họ.

“Hãy nhìn vào dáng vẻ, tâm thế của người công nhân khi đến làm việc. Hãy nhìn đến những đứa trẻ mà cha mẹ của họ phải gửi về quê. Có người cha, người mẹ nào muốn xa con hay không, thậm chí 1 năm, 2 năm không về thăm được con. Có những cha mẹ già vẫn phải giữ cháu cho con đi lao động xa nhà...”, ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm nghẹn ngào.

Bà cho rằng, phải trân trọng những lao động như thế. Họ không cam chịu, không muốn trở thành gánh nặng xã hội nên phải đi tìm việc làm mà nói rằng họ tự nguyện để làm quần quật suốt ngày. Họ cần làm thêm chứ không tự nguyện.

Nữ đại biểu TP Hồ Chí Minh đề nghị Quốc hội phải thảo luận, có chính sách như thế nào để người lao động có thu nhập đủ nuôi sống bản thân, có thời giờ học tập, nâng cao tay nghề, giải trí, chăm sóc gia đình và thực hiện các quan hệ xã hội. Đó là quyền con người mà Hiến pháp quy định.

“Hãy nghĩ đến trách nhiệm của người sử dụng lao động, không chỉ trách nhiệm, nghĩa vụ mà còn tình người với người lao động nữa. Nhân văn là bảo vệ quyền con người được Hiến định, nhân văn là tình người trong sử dụng lao động”, bà cho rằng, sức cạnh tranh của nền kinh tế không chỉ và không nên dựa vào chủ yếu sức lao động mà còn là năng lực quản trị, đổi mới công nghệ, điều kiện làm việc và sự tiến bộ xã hội.

“Sự tiến bộ xã hội ở đâu khi chúng ta tăng giờ làm và giảm tiền lương của người lao động?”, bà nhấn mạnh thêm.