Luật Thi hành án hình sự: Tạo điều kiện tốt nhất để người bị giam giữ học tập, cải tạo, làm lại cuộc đời

• Hoàn lương nhờ được hỗ trợ từ Quỹ Doanh nhân với an ninh trật tự
• Phạm nhân lao động, sản xuất ngoài trại giam: Giúp phạm nhân hoàn lương, tái hoà nhập cộng đồng
• Giúp người lầm lỡ hoàn lương, trở thành người có ích

Phạm nhân được lao động, cải tạo và hưởng thành quả lao động

Theo đó, Điều 32 quy định về chế độ lao động của phạm nhân, trong đó, thời giờ lao động của phạm nhân được quy định theo hướng linh hoạt hơn đối với các trại giam. Cụ thể, thời gian lao động của phạm nhân không quá 8h trong 1 ngày và 5 ngày trong 1 tuần, được nghỉ vào các ngày chủ nhật, lễ, Tết theo quy định của pháp luật. Trường hợp đột xuất hoặc thời vụ, Giám thị trại giam có thể yêu cầu phạm nhân làm thêm giờ nhưng không được vượt quá tổng số giờ làm thêm trong ngày theo quy định của pháp luật về lao động.

Điều 33 về tổ chức lao động cho phạm nhân là quy định mới của Luật trong đó cho phép trại giam hợp tác với các tổ chức, cá nhân để tổ chức lao động cho phạm nhân. Theo đó, Giám thị Trại  giam sẽ căn cứ vào độ tuổi, sức khoẻ, giới tính, mức án, tính chất mức độ hành vi phạm tội của phạm nhân; điều kiện đất đai, tài nguyên, các ngành nghề, trang thiết bị, phương tiện, vật tư, nguồn vốn mà trại giam đang quản lý và điều kiện cụ thể của trại giam; khả năng hợp tác với các tổ chức, cá nhân để tổ chức lao động cho phạm nhân.

Trong Điều 34 quy định về sử dụng kết quả lao động cho phạm nhân đã bổ sung một số điểm mới về chi trả một phần công lao động cho phạm nhân trực tiếp tham gia lao động sản xuất, chi hỗ trợ cho phạm nhân bị tai nạn lao động. Luật Thi hành án hình sự năm 2019 đã ghép Điểm d và Điểm c Khoản 1 Điều 34, bổ sung vào quỹ phúc lợi, khen thưởng của trại giam; chi thưởng cho phạm nhân có thành tích trong lao động.

Theo đó, các phạm nhân trực tiếp tham gia lao động, sản xuất được chi trả một phần công lao động nhằm mục đích động viên kịp thời đối với số phạm nhân này khi họ trực tiếp lao động sản xuất làm ra các sản phẩm hàng hoá. Đối với số phạm nhân lao động cải tạo không làm ra sản phẩm hàng hoá thì được hưởng các chế độ như: bổ sung mức ăn, chi hỗ trợ khi chấp hành xong án phạt tù, khen thưởng...

Lao động là môi trường tốt để các phạm nhân cải tạ , hoàn lương.

Tái hoà nhập cộng đồng

Về quy định này, Trại giam có trách nhiệm tổ chức chuẩn bị tái hoà nhập cộng đồng trước khi phạm nhân chấp hành xong án phạt tù, được đặc xá, tha tù tước thời hạn có điều kiện. Theo đó phạm nhân trước khi chấp hành xong án phạt tù được chuẩn bị nội dung chuẩn bị tái hoà nhập cộng đồng gồm tư vấn tâm tý, hỗ trợ các thủ tục pháp lý; định hướng nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm; hỗ trợ một phần kinh phí từ Quỹ hoà nhập cộng đồng của trại giam.

Về chế độ ăn, ở đối với phạm nhân (Điều 48) đã bổ sung quy định tăng chế độ ăn đối với phạm nhân lao động nặng nhọc, độc hại. Theo đó, định lượng ăn của số phạm nhân này được ăn thêm, nhưng không quá 2 lần tiêu chuẩn ăn ngày thường (theo Nghị định 117 quy định có thể được tăng thêm 15%) và quy định các ngày lễ, Tết theo quy định của pháp luật, phạm nhân được ăn thêm nhưng mức ăn không quá 5 lần tiêu chuẩn ngày thường.

Mỗi năm thực hiện 3 đợt tha tù trước thời hạn có điều kiện

Để đảm bảo thống nhất với quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan về tha tù trước thời hạn có điều kiện. Luật Thi hành án hình sự đã bổ sung 1 mục với 16 điều (từ Điều 57 đến Điều 72 (Chương III Thi hành án phạt tù). Các điều khoản này quy định về: Thời điểm xét tha tù trước thời hạn có điều kiện. Theo đó, Luật quy định thực hiện mỗi năm 3 đợt  tha tù trước thời hạn có điều kiện. Cụ thể, vào thời điểm kết thúc quý 1, kết thúc quý 2 và kết thúc năm xếp loại.

Luật cũng quy định cơ quan quản lý người được tha tù trước thời hạn có điều kiện là UBND cấp xã; đơn vị Quân đội nơi người được tha tù trước thời hạn có điều kiện về vư trú làm việc là cơ quan, tiếp nhận, quản lý, giám sát và giáo dục người được tha tù trước thời hạn có điều kiện.

Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện có nhiệm vụ thực hiện nghiêm chỉnh cam kết trong việc tuân thủ pháp luật, nghĩa vụ công dân, nội quy, quy chế của nơi cư trú, nơi làm việc, học tập. Trình diện và cam kết theo quy định. Phải có mặt theo yêu cầu của UBND cấp xã hoặc đơn vị Quân đội được giao quản lý. Hằng tháng phải báo cáo bằng văn bản về tình hình chấp hành nghĩa vụ của mình. Trường hợp vắng mặt theo quy định thì khi hết thời hạn vắng mặt, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải báo cáo về tình hình chấp hành nghĩa vụ của mình.

Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện mà không phải là cán bộ, công chức, viên chức nếu được tiếp tục làm việc tại cơ quan, tổ chức, đơn vị thì được hưởng tiền lương và chế độ khác phù hợp với công việc đảm nhiệm, được tính vào thời gian công tác theo quy định; nếu tiếp nhận học tập thì được hưởng quyền lợi theo quy định và được tạo điều kiện tìm việc làm.

Trẻ em theo mẹ được ăn, mặc, ở, chăm sóc y tế

Đối với phạm nhân nữ có thai, nuôi con dưới 36 tháng tuổi được sửa đổi theo hướng bổ sung quy định chế độ ăn, mặc và cấp phát nhu yếu phẩm. Theo đó, tại Khoản 3, Điều 51 Luật Thi hành án hình sự 2019 quy định “Trẻ em dưới 36 tháng tuổi, trẻ em từ 36 tháng tuổi trong thời gian chờ đưa vào trại giam được hưởng chế độ ăn, mặc, ở, cấp phát nhu yếu phẩm và được chăm sóc y tế, khám chữa bệnh để thực hiện quyền trẻ em theo quy định của Luật Trẻ em.

Về chế độ hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hoá và sử dụng kinh sách bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, văn hoá của phạm nhân theo điều 50 thì được bổ sung quy định phạm nhân theo tôn giáo được sử dụng kinh sách xuất bản dưới hình thức sách in, phát hành hợp pháp và được bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo.