Hà Nội cần hơn 40 tỷ USD để xây 10 dự án đường sắt đô thị

• Nhiều nhà đầu tư đăng ký rót vốn đường sắt đô thị
• Cảnh cáo Giám đốc nhà thầu, quản lý công trường đường sắt đô thị
• Hà Nội “xin” vay vốn ưu đãi làm 2 tuyến đường sắt đô thị

Các dự án đường sắt đô thị đều chậm chạp

Tại báo cáo Chính phủ về tình hình triển khai các dự án ĐSĐT Hà Nội, đề xuất phương án đầu tư, các giải pháp cơ chế thực hiện, UBND TP Hà Nội cho biết, theo Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2016, Hà Nội sẽ xây dựng 10 tuyến ĐSĐT với tổng chiều dài 417,8km, trong đó 342,2km cầu cạn và cầu cạn kết hợp đi bằng, 75,6km đi ngầm. 

Các tuyến đường sắt đô thị Hà Nội đều triển khai rất chậm.

Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 40,056 tỷ USD, trong đó nhu cầu về vốn các giai đoạn, từ năm 2017- 2020 khoảng 7,550 tỷ USD; từ 2021-2025 khoảng 7,613 tỷ USD; từ 2026-2030 khoảng 3,566 tỷ USD; sau 2031 khoảng 21,327 tỷ USD.

Đến thời điểm hiện tại, đã có 4 tuyến đang được triển khai, gồm 2 tuyến do Bộ GTVT làm chủ đầu tư gồm tuyến số 1 nhánh 1 Ngọc Hồi- Yên Viên và tuyến số 2 A đoạn Cát Linh- Hà Đông.

Trong đó, tuyến số 1  Bộ GTVT đang lập điều chỉnh phân kỳ đầu tư lại dự án: giai đoạn 1 xây dựng tổ hợp Ngọc Hồi (2017- 2025), giai đoạn 2 xây dựng đoạn tuyến Ngọc Hồi - ga Hà Nội (2017 -2025); đoạn tuyến ga Hà Nội - Gia Lâm - Yên Viên tiếp tục triển khai sau năm 2025. Tuyến số 2A, hiện đang thi công, đã hoàn thành 90% khối lượng xây lắp. Dự kiến đưa vào vận hành thử vào cuối năm 2017, khai thác vào cuối quý II-2018.

Hai tuyến do Hà Nội làm chủ đầu tư cũng đang trong quá trình triển khai gồm, tuyến số 2 (đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo), đã hoàn thành thiết kế kỹ thuật, đang hoàn thiện thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư khoảng 36.587 tỷ đồng. Dự kiến bắt đầu thực hiện xây lắp từ năm 2018, hoàn thành và đưa vào khai thác năm 2024, chậm tiến độ so với kế hoạch ban đầu là 4 năm.

Tuyến số 3 đoạn Nhổn - ga Hà Nội đang thi công, đã hoàn thành khoảng 30% khối lượng xây lắp. Dự kiến hoàn thành, đưa vào khai thác vào năm 2021, chậm tiến độ so với kế hoạch ban đầu là 3 năm; 3 tuyến đang làm thủ tục nghiên cứu báo cáo tiền khả thi và 3 tuyến còn lại chưa triển khai thực hiện.

7 nhà đầu tư bày tỏ quan tâm ĐSĐT Hà Nội

Với thực trạng trên, UBND TP Hà Nội đề xuất Thủ tướng hai phương án để thực hiện Quy hoạch về ĐSĐT trên địa bàn thành phố. Trong đó, phương án 1 Hà Nội đề nghị Chính phủ ưu tiên bố trí nguồn vốn ODA thực hiện các dự án có kế hoạch đầu tư trong giai đoạn 2017-2020, giai đoạn 2020- 2025 và các năm tiếp theo, có thứ tự đầu tư theo các tuyến trọng điểm.

Phương án 2, Hà Nội đề nghị Chính phủ bố trí nguồn vốn ODA để thực hiện đầu tư 2 tuyến đường sắt đô thị tuyến số 2 (đoạn Trần Hưng Đạo đến Thượng Đình) và tuyến số 3 (đoạn ga Hà Nội đến Yên Sở, Hoàng Mai). Theo UBND TP Hà Nội, hiện Chính phủ Nhật Bản và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và một số nhà tài trợ khác đang quan tâm và mong muốn tài trợ vốn cho 2 dự án này. 

Trường hợp được Chính phủ bố trí nguồn vốn ODA, Hà Nội cam kết bố trí vốn đối ứng để thực hiện dự án. Các dự án còn lại, Hà Nội sẽ đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP, triển khai đầu tư giai đoạn 2017-2020 -2030 và sau năm 2030. Trên cơ sở rà soát quy hoạch đã được phê duyệt, Hà Nội đề nghị Thủ tướng cho phép trước mắt từ năm 2017 - 2020 lựa chọn để đầu tư các đoạn tuyến sau: Sân bay Nội Bài đi Nam Thăng Long (18km) và Thượng Đình - Vành đai 2,5- Bưởi (7km, tuyến số 2); đoạn Văn Cao - Hòa Lạc (38,4km, tuyến số 5); đoạn Nhổn - Trôi - Đan Phượng (5,9km, tuyến số 3).

Theo UBND TP Hà Nội, hiện đã có 5 nhà đầu tư trong nước và 2 nhà đầu tư nước ngoài đăng ký đầu tư các dự án xây dựng ĐSĐT gồm: Công ty cổ phần Tập đoàn Vingroup, Tập đoàn Xuân Thành, Công ty CP Lũng Lô 5 và Công ty Mosmetrostroy (Liên bang Nga), Công ty TNHH Tân Hoàng Minh, Liên danh Tổng Công ty Licogi và Công ty TNHH Tập đoàn MIK Group Việt Nam, Tập đoàn Lotte Hàn Quốc.

Để thực hiện theo hình thức đối tác công tư PPP, Hà Nội cũng đề xuất Chính phủ báo cáo Quốc hội ủy quyền cho Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư các dự án xây dựng các tuyến đường sắt đô thị Hà Nội. Chính phủ giao UBND TP Hà Nội chủ trì, cùng phối hợp với Bộ GTVT, Tài chính, Xây dựng lựa chọn, báo cáo Thủ tướng quyết định chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án theo hình thức PPP, thực hiện ngay từ khâu lập hồ sơ nghiên cứu tiền khả thi, khả thi, thuê tư vấn lập hồ sơ dự án, ứng tiền cho giải phóng mặt bằng, tổ chức xây dựng các hạng mục thuộc trách nhiệm của nhà đầu tư.