Công bố thêm nhiều dấu tích kiến trúc cổ tại Hải Vân Quang

• Đà Nẵng và Thừa Thiên - Huế chung tay bảo tồn Di tích Hải Vân Quan
• Công nhận Hải Vân Quan là di tích lịch sử cấp Quốc gia
• Di tích Hải Vân quan sắp thoát cảnh phế tích

Chiều 24/8, tại di tích Hải Vân Quan, Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế, Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Đà Nẵng đã tổ chức báo cáo sơ bộ kết quả khai quật di tích Hải Vân Quan...

Qua kết quả khai quật, đã làm xuất lộ dấu tích bậc cấp cùng đường thiên lý phía nam cổng Hải Vân Quan...

Được biết, từ tháng 4/2018 đến nay, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã phối hợp với Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Đà Nẵng tiến hành nghiên cứu và khai quật khảo cổ tại di tích Hải Vân Quan. 

Qua đó, với diện tích gần 900 m2 khai đào tại 4 mặt lũy thành và trong lòng khu di tích, kết quả khảo cổ đã làm xuất lộ hoàn toàn các dấu tích nền móng kiến trúc còn lại của di tích Hải Vân Quan thời Nguyễn như: Bậc cấp, lối đi của hai cổng, hệ thống tường thành, pháo nhãn cùng dấu vết nền móng kiến trúc nhà Trú Sở và Vũ Khố.

Kết quả khai quật xác định chân móng Cổng Thiên hạ đệ nhất hùng quan (THĐNHQ) được bó đá thành hình khối hộp chữ nhật giống với cổng Hải Vân Quan. Kích thước cổng rộng toàn bộ 7,9 m, cao 6,52 m, dày 4,79 m; vòm cổng rộng 3,47 m, cao 4,55 m.

Phía trước nền sân là lối đi của đường thiên lý từ Kinh đô Huế vào Cổng THĐNHQ. Lối đi này rộng 4,8 m, chạy men theo hướng đông bắc lên sườn núi phía tây của ngọn Hải Vân Sơn. Phía trong (phía tây nam) Cổng THĐNHQ, kết quả khai quật cũng đã làm rõ dấu tích bậc cấp đi từ cổng Hải Vân Quan lên. 

Di tích Hải Vân Quan là một di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc, quân sự vô cùng đặc biệt, với quy mô và kết cấu quy chuẩn của một lũy thành phòng thủ.

Qua khai quật, các chuyên gia cũng xác định Cổng Hải Vân Quan hiện nay vẫn còn giữ nguyên kết cấu với kích thước cao 6,45 m, rộng 7,9 m, lòng cổng rộng 3,48 m, được xây cuốn vòm bằng gạch vồ, chân bó đá thanh, nền lát đá sa thạch. Phía nam cổng Hải Vân Quan là dấu tích bậc cấp cùng đường thiên lý. Bậc cấp được xếp bằng đá núi, rộng phủ bì  8,6m, hai bên bó vỉa bằng đá núi (rộng 0,65 m). Bậc cấp dốc thẳng xuống phía dưới, nối với đường thiên lý. Đường thiên lý chạy vòng về bên trái Hải Vân Quan (hướng đông nam).

Ngoài ra, dấu tích đường đi từ Hải Vân Quan lên THĐNHQ cũng được xác định: Đường đi bám theo chân tường thành phía bắc nối từ Hải Vân Quan lên THĐNHQ, rộng 5 m, nền đường lát một lớp đá núi.

Theo Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Di tích Hải Vân Quan là một di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc, quân sự vô cùng đặc biệt, với quy mô và kết cấu quy chuẩn của một lũy thành phòng thủ. Nơi đây luôn giữ một vị trí chiến lược quan trọng trong công cuộc dựng nước và giữ nước.

Năm 2017, Hải Vân Quan được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia là sự khẳng định những giá trị vốn quý của di tích và cần được bảo tồn, tôn tạo và phát huy.