Siết chặt quản lý thu, chi các loại bảo hiểm

• Quy định chi phí quản lý BHXH, bảo hiểm thất nghiệp và BHYT
• Đối thoại chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế với 1.000 công nhân
• Nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách về BHXH, BHYT trên địa bàn Thủ đô

Năm 2018 vừa qua, số người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc tại TP Hồ Chí Minh đã tăng thêm hơn 139 ngàn người; số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) cũng tăng thêm trên 416 ngàn người, nâng tổng số thu BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tại thành phố đạt hơn 58,7 ngàn tỉ đồng. 

Tuy vậy, theo đánh giá của BHXH thành phố, việc phát triển số người tham gia BHXH, BHYT, BHTN vẫn chưa tương xứng với lực lượng lao động và dân số thành phố khi số người tham gia BHXH chỉ chiếm khoảng 52 - 54% lực lượng lao động; tỉ lệ người dân tham gia BHYT cũng chỉ đạt gần 86,5% dân số; số lượng người tham gia BHXH tự nguyện còn rất thấp khi chỉ có 5.440 người tham gia.

Hiện tượng xin nhận BHXH một lần vẫn cao; tình trạng nợ BHXH, BHYT còn phổ biến với số tiền rất lớn và thời gian dài. Tình trạng DN FDI có chủ bỏ trốn, DN giải thể hoặc chấm dứt hoạt động khá phổ biến nhưng sau khi thanh lý tài sản không còn đủ tiền trả nợ BHXH. 

Còn gần nửa lực lượng lao động tại TP Hồ Chí Minh chưa được tham gia BHXH.

Mạng lưới đại lý thu hoạt động kém hiệu quả, nhân viên đại lý thu chưa nắm chắc chính sách BHXH, BHYT nên việc vận động không thuyết phục dẫn đến tỉ lệ người tham gia chưa tăng cao. Cùng lúc, việc quản lý cấp phép của DN mới thành lập chưa có sự vào cuộc chặt chẽ của cơ quan chức năng gây khó khăn cho công tác thu hồi nợ do đơn vị không hoạt động tại địa chỉ ghi trên giấy phép. 

Chưa hết, tình trạng DN sử dụng lao động nhưng ký hợp đồng với các tên gọi khác nhau như khoán, cộng tác… nhằm trốn tránh việc khai nộp các loại bảo hiểm cho người lao động. Thậm chí, nhiều DN sau khi bị phát hiện vi phạm về khai nộp các loại bảo hiểm còn chây ì, cố tình không thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử phạt vi phạm hành chính, kể cả quyết định của UBND thành phố.

Trước thực trạng trên, năm 2018, BHXH thành phố đã tiến hành thanh, kiểm tra đối với hơn 5.400 DN, đơn vị, qua đó ngoài thu hồi được số nợ BHXH hơn 339 tỉ đồng. Từ việc thanh tra chuyên ngành, BHXH thành phố đã đề nghị lập thủ tục bảo hiểm lao động cho 508 người; đề nghị điều chỉnh tiền lương đóng BHXH cho 318 người và lập biên bản vi phạm hành chính với 149 đơn vị. 

Qua công tác phối hợp với thanh tra Sở LĐ-TB& XH tại 381 đơn vị, BHXH thành phố cũng đã đề nghị lập thủ tục tham gia BHXH cho 421 lao động; điều chỉnh mức đóng BHXH cho 274 lao động; chốt và trả sổ BHXH cho 1.945 lao động. Đồng thời, qua kiểm tra, BHXH thành phố cũng yêu cầu các đơn vị, DN lập thủ tục đóng bảo hiểm cho 5.020 lao động; điều chỉnh lương đóng BHXH cho 1.424 lao động… 

Điều này cho thấy vi phạm về khai nộp các loại bảo hiểm cho người lao động của DN trên địa bàn vẫn khá phổ biến.

Về BHYT, chi khám, chữa bệnh BHYT tại thành phố năm ngoái vẫn còn ở mức khá cao trong khi tâm lý của người dân muốn khám, điều trị tại thành phố dẫn đến số lượt khám, điều trị và chi phí khám, chữa bệnh bằng BHYT đa tuyến đến ngoại tỉnh ngày càng gia tăng. Khi tỉ lệ liên thông dữ liệu hàng ngày mới chỉ đạt khoảng 70% dẫn đến tỉ lệ từ chối trên hệ thống tự động còn cao và việc giám định việc thanh, quyết toán BHYT trên hệ thống còn nhiều hạn chế.

Theo Giám đốc BHXH thành phố Phan Văn Mến, do biến động tăng giảm người tham gia BHXH, BHYT tại thành phố quá lớn, năm ngoái BHXH thành phố đã phải tiếp nhận hơn 2,068 triệu hồ sơ, tăng 40% dẫn đến áp lực cường độ làm việc của cán bộ, viên chức rất cao. Thực trạng này đã khiến 39 viên chức bảo hiểm phải xin chuyển công tác hoặc nghỉ việc. 

Để giảm tải, năm nay, BHXH thành phố tiếp tục triển khai giao dịch điện tử trong lĩnh vực giải quyết, chi trả chế độ ốm đau, thai sản, trợ cấp dưỡng sức phục hồi sức khỏe và xem xét việc triển khai điện tử đối với các chế độ còn lại như BHTN, hưu trí… cùng lúc, BHXH thành phố sẽ duy trì việc ký hợp đồng với bưu điện trong việc nhận trả hồ sơ, kết quả giải quyết qua bưu điện; đảm bảo số lượng hồ sơ nhận, trả kết quả giải quyết qua bưu điện đạt trên 98%. 

Cũng theo ông Mến, để tăng cường việc quản lý chi trả, năm nay BHXH thành phố sẽ tăng cường tổ chức kiểm tra đại lý bưu điện về công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH hàng tháng; kiểm tra việc chi trả tiền hỗ trợ học nghề tại các trường, trung tâm đào tạo nghề cho người thất nghiệp. 

Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ khám, chữa bệnh BHYT, BHXH thành phố cũng sẽ phối hợp với Sở Y tế giao dự toán chi khám, chữa bệnh bằng BHYT đến từng cơ sở khám, chữa bệnh cùng lúc với việc quản lý chặt chẽ khám, chữa bệnh bằng BHYT tại tuyến quận, huyện. Việc chỉ định dịch vụ kỹ thuật theo phác đồ điều trị tại các bệnh viện cũng sẽ được BHXH giám sát chặt chẽ. 

BHXH sẽ tham gia đấu thầu thuốc tại Sở Y tế và các bệnh viện có tổ chức đầu thầu; thực hiện kiểm tra đột xuất người bệnh nội trú trong và ngoài giờ hành chính tại các bệnh viện… để nâng cao hiệu quả chi trả cho người lao động.