Nếu không kịp mở 8 cửa xả đáy thuỷ điện Hoà Bình thì sẽ là thảm họa

• 54 người chết, 39 người mất tích do mưa lũ
• Nhiều địa phương ở Thanh Hóa cho học sinh nghỉ học vì mưa lũ
• Lãnh đạo Chính phủ quyên góp ủng hộ khắc phục hậu quả mưa lũ

Dự báo lưu lượng nước đổ về hồ Hoà Bình lệch thực tế gần 4 lần

Đặc biệt, trong báo cáo của Văn phòng thường trực BCĐTƯ về PCTT cho thấy, việc dự báo lượng mưa, lưu lượng nước về hồ Hoà Bình đã không sát với thực tế. 

Cụ thể, trong bản tin của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn trung ương ngày 10-10, lưu lượng nước dự báo đổ về hồ Hoà Bình chỉ ở mức 2.900m3/s. Tuy nhiên, trên thực tế, lưu lượng nước đổ về lên tới 11.290m3/s. 

Giải thích về sự sai số quá lớn này, ông Lê Thanh Hải, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia cho biết, số liệu quan trắc ghi nhận chưa bao giờ xảy ra đợt lũ lớn như vậy ở phía Bắc và cũng là lần đầu tiên hồ Hoà Bình mở tới 8 cửa xả. 

Ông Hải khẳng định, muốn có bản tin dự báo tin cậy, phải hệ thống quan trắc phải chính xác. Hệ thống quan trắc phải nhiều và đưa ra được các con số định lượng cụ thể… Tuy nhiên, hệ thống quan trắc của Việt Nam còn mỏng. 

Ông Lê Thanh Hải khẳng định, trong thời gian tới sẽ đặt một radar thời tiết trên đỉnh đèo Pha Đin, hy vọng sẽ có thêm thông tin để đưa các dự báo, cảnh báo cụ thể hơn. Tuy nhiên, hiện mức độ cảnh báo lũ quét, sạt lở đất chúng tôi chỉ mới cảnh báo đến cấp huyện, chứ xã thì rất khó. 

“Hiện nay cơ quan dự báo khí tượng thủy văn chỉ có hơn 800 trạm quan trắc, trong đó 300 trạm đo mưa tự động, 200 trạm khí tượng, 300 trạm thuỷ văn để quan trắc, xác định lượng mưa. Ở Nhật, không chỉ có thiết bị đo mưa dày đặc cả ở Trung ương lẫn địa phương, họ còn có các thiết bị đo mực nước ngầm. Việt Nam vẫn chưa có thiết bị đo nước nước ngầm nào ở phía Bắc cả”, ông Hải khẳng định.

Quang cảnh buổi họp báo chiều ngày 13-10

“Hồ Hoà Bình không an toàn sẽ là thảm hoạ của đất nước”

Theo ông Trần Quang Hoài, Tổng Cục trưởng cục Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), cơn bão số 10 mạnh nhưng chỉ xảy ra thiệt hại về người nhỏ  (6 người), nhưng áp thấp nhiệt đới thiệt hại đến 55 người (đến thời điểm này), tập trung tại các tỉnh miền núi phía Bắc, nhất là Yên Bái, Hoà Bình. 

Điều này có nguyên nhân chủ quan. “Chúng ta đi đường thấy người dân xây nhà ven sông suối, ven núi. Theo thống kê điều tra của chúng tôi thì khu vực miền núi có tới 100.000 ngôi nhà phải di dời vì ở gần núi, bờ sông, suối nơi có nguy cơ sạt lở đất, lũ quét cao. Cái này do đặc thù địa hình, do thiếu đất ở. Chính phủ đã có đề án di dời, nhưng chưa có kinh phí. Bên cạnh đó, khu vực miền núi hệ thống thông tin hạn chế, nhiều khu vực không đến được. Trong thời gian tới phải phát huy tổng lực các hệ thống thông tin, trong đó có báo chí. Hiện những vùng không có truyền hình thì rất khó khăn:, ông Hoài chia sẻ.

Trước câu hỏi liên quan đến quy trình vận hành liên hồ chứa đã có, với thông tin cho rằng, việc mở 8 cửa xả đáy thuỷ điện Hoà Bình là quy trình ngược, ông Hoài khẳng định, theo quy trình vận hành, từ ngày 5 đến ngày 7-10 được tích đến cao trình 117m. Khi lũ về thì được phép xả 6 tiếng 1 lần. 

Nhưng tại điều 12 của quy trình vận hành, nếu tình huống khẩn cấp được xả cấp tập để đảm bảo an toàn cho công trình. “Đối với thuỷ điện Hoà Bình vừa rồi cũng vậy, nếu hồ không an toàn thì thảm hoạ của đất nước. Tôi có mặt ở hồ lúc đó, nước đã vượt qua cửa van tum, nếu các cây gỗ to va vào gây hư hại cửa van thì tác hại không lường được. Việc xả lũ vừa rồi hoàn toàn đúng quy trình”, ông Hoài khẳng định. Tổng cục Trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai cũng khẳng định, việc đóng hồ thuỷ điện Sơn La là hành động linh hoạt, chính xác. Vì nếu không đóng sẽ gây áp lực thêm cho hồ Hoà Bình, có thể khiến hồ này phải xả đến 9-10 cửa xả đáy.