Người dân bức xúc vì khai thác cát gây sạt lở bờ sông

• Bắt giữ hàng loạt phương tiện khai thác cát trái phép
• Đề nghị hạn chế cấp phép khai thác cát trên các sông Vu Gia và Thu Bồn
• Nhiều hệ lụy từ tình trạng ồ ạt khai thác cát trắng

Ngày 21-9, chúng tôi về xã Duy Hòa để ghi nhận thực tế. Nhiều người dân thôn Gia Hòa và Phú Lạc (xã Duy Hòa), cho biết, việc khai thác cát sạn của các doanh nghiệp diễn ra từ nhiều năm nay. Ban đầu khai thác với quy mô nhỏ, thủ công nhưng vài năm trở lại đây thì diễn ra ngày càng rầm rộ, quy mô lớn với nhiều phương tiện cơ giới.

Như tại mỏ cát của Công ty TNHH MTV Vận chuyển, khai thác khoáng sản Phạm Thăng Long (gọi tắt là Công ty Phạm Thăng Long), mới hoạt động được 6 tháng nay, song lượng cát khai thác đã lên đến hàng chục ngàn mét khối, gây nguy cơ sạt lở nhà cửa, vườn tược của người dân thôn Phú Lạc.

Điểm tập kết cát ngay sát bờ sông Thu Bồn tại thôn Mỹ Lược.

“Để ngăn cản doanh nghiệp khai thác cát, người dân chúng tôi đã dựng lều, chia ca ra trực cả ngày lẫn đêm. Đỉnh điểm của sự việc là ngày 15-8 vừa qua, khi người dân chúng tôi kéo ra cản trở việc khai thác cát của doanh nghiệp này đã xảy ra xô xát với người của công ty. Quá bức xúc, đến ngày 19-8, chúng tôi đã quyên tiền với nhau thuê xe vào gặp lãnh đạo tỉnh để gửi kiến nghị tập thể nhằm nhờ cơ quan chức năng cấp trên xem xét nguyện vọng của người dân chúng tôi. Do người dân chúng tôi làm căng quá nên doanh nghiệp này cũng tạm dừng hoạt động từ đó đến nay”, bà Lê Thị Năm, một người dân thôn Phú Lạc, kể lại. Bà Mai Thị Năm (trú thôn Mỹ Lược, Duy Hòa) cho biết thêm, việc hút cát ở lòng sông Thu Bồn đã làm sạt lở bờ sông ăn sâu vào đất vườn nhà bà.

Dẫn chúng tôi ra phía sau nhà, bà Năm chỉ mấy bụi tre giờ đã nằm chỏng chơ dưới dòng sông đục ngầu nói rằng trước đây, dòng sông ở cách mấy bụi tre này cả mấy chục mét. Nay do sạt lở, mấy bụi tre nhà bà đã bị rơi xuống lòng sông, nguy cơ sạt lở còn đang đe dọa đến cả ngôi nhà của bà đang ở. Các ghe xuồng máy khai thác cát hoạt động từ 4h sáng, đua nhau “đục khoét” lòng sông Thu Bồn khiến cuộc sống người dân bị đảo lộn…

Nghiêm trọng hơn, theo nhiều người dân thôn Mỹ Lược, việc khai thác cát dưới dòng sông đã làm cho nền của Bia tưởng niệm Mỹ Lược bị sụt lún nghiêm trọng. Việc nền bị sụt lún đã kéo theo tấm bia bị nứt gãy. Để khách quan, chúng tôi đã gặp và trao đổi với ông Phạm Thăng Long, Giám đốc Công ty Phạm Thăng Long.

Ông Long cho biết, công ty của ông được UBND tỉnh Quảng Nam cấp phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường tại thôn Phú Lạc, xã Duy Hòa từ tháng 12-2015. Diện tích mỏ cát được cấp là 4,4ha, công suất khai thác 32.000m³/năm, thời gian khai thác theo công suất thiết kế là gần 5 năm rưỡi. Công ty Phạm Thăng Long làm thủ tục để được cấp phép đã được các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, đánh giá tác động rất kỹ thì làm sao nói việc khai thác cát của công ty gây sạt lở(?).

Ông Lê Văn Hùng, Chủ tịch UBND xã Duy Hòa, cho rằng trước những bức xúc của người dân, xã và huyện đã tổ chức nhiều buổi họp dân để giải quyết. Tuy nhiên, do người dân vẫn chưa đồng thuận nên xã đã báo cáo sự việc lên huyện để huyện tiếp tục giải quyết. Nói về việc sụt lún nền tại Bia tưởng niệm Mỹ Lược, theo ông Hùng, bia được xây dựng cách đây 8 năm. Xã cũng nhiều lần đẩy đuổi các ghe hút cát dưới lòng sông gần khu vực Bia tưởng niệm Mỹ Lược, song việc đẩy đuổi không triệt để.