“Lạ lùng” việc quản lý đất đai ở Sơn Hòa (Phú Yên)

Thứ Ba, 31/07/2018, 08:41

Sơn Hòa là một trong ba huyện miền núi của tỉnh Phú Yên. Gần 20 năm trước, UBND huyện Sơn Hòa quy hoạch một số khu đất tại hai xã Suối Bạc, Sơn Hà và thị trấn Củng Sơn để giao đất có thu tiền sử dụng đất cho người địa phương có nhu cầu đất ở.

Đến giữa năm 2004, Đoàn Thanh tra Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) tỉnh Phú Yên vào cuộc làm rõ nhiều sai phạm về đất đai tại xã Suối Bạc nhưng đến nay UBND huyện Sơn Hòa vẫn chưa xử lý dứt điểm những trường hợp giao đất trái pháp luật.

Phớt lờ chỉ đạo của tỉnh

Theo kết quả thanh tra, chỉ riêng ở xã Suối Bạc trong 4 năm (2000-2004), có 59 trường hợp chưa có vợ hoặc chồng, 31 trường hợp từng được giao đất hoặc có nhà ở nhưng vẫn được huyện giao đất xây dựng nhà ở. Lạ lùng hơn là 11 trường hợp thanh, thiếu niên đang học ở các trường THPT, ĐH, CĐ, trung học chuyên nghiệp cũng được chính quyền “ưu ái” giao đất.

Trong số đó, ông Trần Trung Kết, Trưởng phòng TN-MT huyện Sơn Hòa dù đã có nhà ở tại thị trấn Củng Sơn nhưng vẫn được giao thêm 4 lô đất (cho chính ông cùng vợ và hai con); ông Đặng Trung Thu, cán bộ Trung tâm Y tế huyện Sơn Hòa được Nhà nước giao 500m2 đất xây dựng nhà ở tại thị trấn Củng Sơn từ năm 1995 nhưng vợ và 3 người con đều được giao đất; ông Nguyễn Văn Trưng, Chủ tịch UBND xã Suối Bạc lúc đó đã có nhà ở tại xã Suối Bạc, nhưng vợ cùng hai con cũng được giao đất; ông Lê Hải Trưng, Phó Chủ tịch HĐND huyện Sơn Hòa có nhà ở tại thị trấn Củng Sơn nhưng vợ cùng con vẫn được giao đất…

Ngoài ra, Đoàn thanh tra còn phát hiện bên cạnh 800 lô đất đã được UBND huyện Sơn Hòa phê duyệt quy hoạch, ông Trần Văn Hoàn, cán bộ Phòng TN-MT đã tự ý “vẽ” quy hoạch thêm 190 lô nhưng không lập thủ tục trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, thậm chí vị cán bộ này còn tự viết đơn và giả mạo chữ ký của 20 người để trình UBND huyện Sơn Hòa cấp “sổ đỏ” là hành vi vi phạm pháp luật.

Tại Thông báo 349/TB-UBND ngày 19-4-2005, UBND tỉnh Phú Yên yêu cầu UBND huyện Sơn Hòa thu hồi những lô đất và “sổ đỏ” đã giao trái pháp luật. Theo Báo cáo số 308 BC/ĐTTr ngày 23-3-2005, Đoàn thanh tra TN-MT Phú Yên kết luận có hơn 100 lô đất được giao trái pháp luật, kèm theo danh sách cụ thể, nhưng không hiểu vì sao UBND huyện Sơn Hòa cho rằng chỉ có 52 lô(?).

Đến giữa năm 2008, UBND huyện Sơn Hòa chỉ thu hồi 27 lô đất và tự quyết định không thu hồi 25 lô đất khi chưa được sự đồng ý của UBND tỉnh Phú Yên. Điều đáng nói là một số lô đất đã giao cho con cán bộ có chức quyền không bị thu hồi, nhiều trường hợp được coi là “có nhu cầu đất ở” nhưng đến nay vẫn chưa xây dựng nhà.

Theo lý giải của UBND huyện Sơn Hòa, thời điểm giao đất có những đối tượng chưa vợ hoặc chồng, nhưng đến khi thu hồi đã lập gia đình và có nhu cầu xây dựng nhà ở, nên không thu hồi 25 lô đất; sau đó huyện không tiếp tục rà soát thu hồi vì nhiều người cho rằng khi nộp tiền sử dụng đất 10 triệu đồng, tương đương 2 lượng vàng, nếu trả lại đất thì huyện phải bồi hoàn tiền gốc và lãi 12 triệu đồng, tương đương 0,5 lượng vàng.

Không ít ý kiến cho rằng lý giải nêu trên chưa… ổn, bởi lẽ hành vi giao đất trái pháp luật đã được phát hiện và kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo thu hồi từ ngày 19-4-2005 nhưng UBND huyện Sơn Hòa không thực thi tại thời điểm đó mà lại dây dưa kéo dài nhiều năm, đến khi giá đất tăng lên mỗi lô trên 100 triệu đồng người được giao đất không muốn trả.

Đến ngày 28-11-2016, UBKT Tỉnh ủy Phú Yên quyết định thi hành kỷ luật khiển trách đảng viên Phạm Đình Phụng, Huyện ủy viên, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa. Thế nhưng hơn một năm sau, ngày 12-2-2018, UBND huyện mới tổ chức cuộc họp kiểm điểm việc không thu hồi 25 lô đất và chỉ “nhận khuyết điểm, rút kinh nghiệm trong công tác quản lý đất đai ”.

Lạ lùng hơn là cuộc họp kiểm điểm đã “đổ lỗi” việc không thu hồi 25 lô đất trong 6 năm (2006-2012) là do Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng phòng, Phó trưởng Phòng TN-MT huyện Sơn Hòa đã chuyển đổi vị trí công tác khác.

Thực tế trong suốt 10 năm (2004-2014), ông Cao Minh Hòa vẫn đương nhiệm Chủ tịch UBND, sau đó là Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Sơn Hòa cho đến nay; ông Nguyễn Quốc Hoàn, Phó Chủ tịch phụ trách kinh tế trong 5 năm (2004-2009) sau đó là Phó Bí thư rồi Bí thư Huyện ủy Sơn Hòa cho đến năm 2015 mới chuyển về tỉnh.

Với chức trách đó, lẽ nào họ không có thẩm quyền để rà soát, thu hồi đất đã cấp trái pháp luật?

Nhiều khu dân cư ven quốc lộ 25 qua xã Suối Bạc, huyện Sơn Hòa đã được phân lô, giao đất.

Mất hồ sơ, cán bộ sai phạm lên chức

Do công tác quản lý, sử dụng đất đai ở huyện Sơn Hòa có dấu hiệu nhập nhằng, từ đó phát sinh nhiều đơn khiếu kiện, ngày 16-1-2018, UBND tỉnh Phú Yên thành lập Tổ công tác liên ngành kiểm tra việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và việc thực hiện đồ án quy hoạch chi tiết phân lô xây dựng khu dân cư trên địa bàn hai xã Sơn Hà, Suối Bạc và thị trấn Củng Sơn.

Theo tài liệu PV Báo CAND thu thập được, ngày 12-5-2000, UBND huyện Sơn Hòa thành lập Ban chỉ đạo quản lý, quy hoạch sử dụng đất theo đồ án quy hoạch phân lô đất đai ven tuyến quốc lộ 25, đường 24-3 và ngã ba Ba Bản – Dốc Lớn thuộc địa phận các xã Sơn Hà, Suối Bạc, thị trấn Củng Sơn.

Tại cuộc họp ngày 13-1-2001, UBND huyện Sơn Hòa thống nhất đồ án quy hoạch tổng diện tích 39,76ha, được phân chia 772 lô đất có định mức mỗi lô 200m2. Ngoài việc giao cho UBND xã Sơn Hà, Suối Bạc, thị trấn Củng Sơn tiếp nhận, xem xét đơn xin giao đất ở và liên hệ Phòng TN-MT lập hồ sơ trình UBND huyện Sơn Hòa xét duyệt, trong biên bản thông qua đồ án quy hoạch kết luận: “Các hộ được giao đất có hộ khẩu tại địa phương, có nhu cầu sử dụng đất, nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách huyện”.

Thế nhưng không hiểu vì sao trong Thông báo số 06/TB-UB ngày 1-2-2001 của UBND huyện Sơn Hòa lại có thêm đối tượng được giao đất là hộ gia đình có nhu cầu đất xây dựng nhà ở, kinh doanh dịch vụ thương mại, kể cả ở nơi khác tới.

Khi Tổ liên ngành kiểm tra thu thập chứng cứ tài liệu, UBND huyện Sơn Hòa không tìm thấy hợp đồng và biên bản thanh lý hợp đồng đo đạc, lập đồ án quy hoạch chi tiết phân lô xây dựng khu dân cư – dịch vụ công cộng đã ký kết với Trung tâm Kỹ thuật địa chính Phú Yên; không cung cấp được bản chính thuyết minh, bản vẽ đồ án khu dân cư và bản chính Thông báo số 06/TB-UB.

Lạ lùng hơn là việc quy hoạch sử dụng khu dân cư – dịch vụ công cộng nêu trên không được UBND trình HĐND huyện Sơn Hòa, không được UBND tỉnh Phú Yên phê duyệt. Thậm chí một số diện tích đất nông nghiệp của người dân được đưa vào đồ án quy hoạch phân lô đất ở nhưng không có quyết định thu hồi và phương án bồi thường theo quy định; trước khi giao đất và cấp “sổ đỏ” không thực hiện trình tự, thủ tục họp xét điều kiện giao đất ở từ cấp xã…

Tệ hại hơn nữa là sau hơn 15 năm kể từ khi phân lô, giao đất cho hàng trăm trường hợp, nhưng cho đến nay Phòng TN-MT huyện Sơn Hòa vẫn chưa thống kê được nơi đăng ký nhân khẩu của đối tượng đã được giao đất nên không xác định cụ thể bao nhiêu người ngoài địa phương đã được giao đất, 11 trường hợp chưa tìm được hồ sơ đất và người giao đất.

Nghiêm trọng hơn nữa là ông Trần Văn Tài, cán bộ địa chính xã Sơn Hà “mượn” CMND của ông Nguyễn Ngọc Khoan ở thôn Suối Cau để xin giao đất rồi đưa hồ sơ cho ông Trần Văn Hoàn, cán bộ Phòng TN-MT huyện Sơn Hòa lập thủ tục trình UBND huyện Sơn Hòa giao lô đất 120m2, nhưng ông Đặng Trung Thu, cán bộ Trung tâm Y tế huyện Sơn Hòa lúc đó nộp tiền sử dụng đất rồi bán lại cho bà Phạm Thị Thanh Tâm (trú ở thị trấn Phú Túc, huyện Krông Pa, Gia Lai) để hưởng lợi…

Sau khi gây ra sai phạm trong việc tham mưu giao đất trái pháp luật ở xã Suối Bạc, ông Trần Trung Kết vẫn vô tư yên vị Trưởng phòng TN-MT huyện Sơn Hòa cho đến khi nghỉ hưu một thời gian mới bị kỷ luật đảng cảnh cáo. Cán bộ Trần Văn Hoàn, người trực tiếp đảm trách lập quy hoạch, đo vẽ, tiếp nhận kiểm tra và trình người có thẩm quyền xét duyệt giao đất đã có hành vi tự ý quy hoạch thêm 190 lô đất ở xã Suối Bạc nhưng không lập thủ tục trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, tự viết nội dung trong đơn rồi giả mạo chữ ký của 20 người để trình UBND huyện Sơn Hòa cấp “sổ đỏ”, chỉ bị kỷ luật cảnh cáo giữa năm 2007 rồi chuyển về Ban quản lý dự án ADB2 hơn hai năm thì trở lại Phòng TN-MT đến giữa năm 2016 được thăng chức Phó trưởng Ban pháp chế HĐND huyện Sơn Hòa.

Kết quả kiểm tra mới đây của Tổ liên ngành tỉnh Phú Yên phát hiện “sự cố” mất hàng loạt chứng từ, hồ sơ gốc liên quan đồ án quy hoạch phân lô đất đai xây dựng nhà ở ven tuyến quốc lộ 25, đường 24-3 và ngã ba Ba Bản – Dốc Lớn thuộc địa phận các xã Sơn Hà, Suối Bạc, thị trấn Củng Sơn và việc “mượn” tên giao đất cho người này nhưng người khác nhận đất và hưởng lợi… đều có liên quan trách nhiệm của ông Trần Văn Hoàn cùng ông Trần Trung Kết, nguyên Trưởng phòng TN-MT huyện Sơn Hòa và Trần Văn Tài, hiện là cán bộ địa chính xã Sơn Xuân.

Dư luận ở địa phương cho rằng cần phải được kiểm tra làm rõ và xử lý nghiêm minh theo chỉ đạo của UBND tỉnh Phú Yên tại văn bản 3338/UB-NC ngày 19-6-2018.

Hữu Toàn