Vụ kiện liên quan đến cây sâm quý chưa có hồi kết

Báo CAND đã có bài viết phản ảnh về cuộc sống đồng bào Xê Đăng dưới chân núi Ngọc Linh, thuộc huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam, nơi vùng rừng có độ cao cách mặt nước biển khoảng 2.000 mét, điều kiện lý tưởng về khí hậu và thổ nhưỡng để trồng và phát triển cây sâm quý, mà đồng bào Xê Đăng gọi là cây “thuốc giấu”, “báu vật của Giàng”. Tuy nhiên, do nhiều lý do khách quan mà người dân sống ở vùng có cây sâm quý, cuộc sống vẫn còn quá nhiều khó khăn, thiếu thốn. Trong những nguyên nhân, có chuyện lùng nhùng vụ kiện liên quan đến Trạm dược liệu Trà Linh, nơi trồng và nhân giống sâm Ngọc Linh…

Mặc dù Công ty CP Thương mại Dược sâm Ngọc Linh Quảng Nam (gọi tắt là Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh) đã khởi kiện Quyết định số 3337/QĐ-UBND ngày 29/10/2013 của UBND tỉnh Quảng Nam về việc thu hồi Trạm dược liệu Trà Linh (huyện Nam Trà My) để giao cho Trung tâm Phát triển sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam (trung tâm này được thành lập vào ngày 7/10/2013); nhưng TAND tỉnh Quảng Nam đã có quyết định tạm đình chỉ vụ án, vì cho rằng phải có kết quả trưng cầu kiểm toán tài chính. Vì sao có sự việc này?

Theo ông Nguyễn Đình Triệu, Phó Chủ tịch HĐQT Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh, vào ngày 13/9/2001, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 46/2001/QĐ-UB sáp nhập Trạm dược liệu Trà Linh vào Công ty Dược - Vật tư Y tế Quảng Nam. Tiếp đến ngày 29/11/2004, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 4962/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án cổ phần hóa Công ty Dược – Vật tư Y tế Quảng Nam (51% vốn Nhà nước và 49% vốn cổ đông là CB-CNV).

Ông Triệu lập luận rằng, cả 2 quyết định này và nhiều văn bản khác kể cả sau khi cổ phần hóa thì việc quản lý, phát triển Trạm dược liệu Trà Linh là của Công ty Dược - Vật tư Y tế Quảng Nam mà hiện nay là Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh. Tuy nhiên, ngày 29/10/2013, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 3337/QĐ-UBND thu hồi trạm dược liệu này để giao cho Trung tâm Phát triển sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam. Qua quá trình đàm phán, kiến nghị nhưng không thành, nên Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh đã khởi kiện ra tòa…

Nhưng đó là lập luận của ông Triệu. Còn phía UBDN tỉnh Quảng Nam khẳng định, Trạm dược liệu Trà Linh không nằm trong tài sản xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa; nên không phải là tài sản của Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh.

Thế nhưng, khi Tổng Công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) bán hết phần vốn Nhà nước (51%) tại Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh cho một công ty khác; ông Nguyễn Đình Tân, nguyên Giám đốc Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh (ông Tân đã bị Phòng CSĐT tội phạm về TTQLKT&CV Công an tỉnh Quảng Nam khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam 4 tháng về hành vi “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”-NV) và các thành viên trong Ban Giám đốc công ty này đã ra văn bản bàn giao công tác quản lý Trạm dược liệu Trà Linh (tài sản của Nhà nước) cho công ty mới 100% vốn tư nhân mà, không có văn bản báo cáo UBND tỉnh Quảng Nam. Hành vi này là trái với quy định của pháp luật.

Cây sâm quý được trồng trên núi Ngọc Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam.

Vì thế, để quản lý Trạm dược liệu Trà Linh và phát triển nguồn sâm quý, UBND tỉnh Quảng Nam quyết định thành lập Trung tâm Phát triển sâm Ngọc linh và Dược liệu Quảng Nam; đồng thời ra Quyết định 3337/QĐ-UBND thu hồi trạm dược liệu nói trên để giao cho trung tâm quản lý.

Trong phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh kiện UBND tỉnh Quảng Nam về việc thu hồi Trạm dược liệu Trà Linh vào ngày 30/9/2014, ông Triệu vẫn giữ quan điểm, cho rằng, trong 10 năm qua, Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh đã đầu tư hơn 22 tỷ đồng vào Trạm dược liệu Trà Linh. Từ chỗ diện tích ban đầu chỉ gieo trồng 2ha sâm, đến nay đã nhân rộng lên 10ha, giá trị thu lời từ cây sâm đạt hơn 9 tỷ đồng. Ngoài ông Triệu còn có bà Nguyễn Thị Sinh, người thứ hai được công ty này ủy quyền tham gia tố tụng, cũng khẳng định, quyết định hành chính thu hồi Trạm dược liệu Trà Linh là trái pháp luật do người ký không có thẩm quyền phụ trách...

Tuy nhiên, ông Võ Văn Viên, Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam, người được UBND tỉnh Quảng Nam ủy quyền, khẳng định Trạm dược liệu Trà Linh là tài sản của Nhà nước, do khi bán cổ phần 51% vốn của Nhà nước, trạm sâm này không được đưa vào cổ phần hóa. Theo ông Viên, UBND tỉnh Quảng Nam chỉ giao cho Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh quản lý Trạm dược liệu Trà Linh, chứ không giao tài sản này cho công ty để cổ phần hóa.

Ông Nguyễn Văn Hai, Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam là người được UBND tỉnh Quảng Nam ủy quyền, cũng khẳng định Trạm dược liệu Trà Linh là tài sản không thuộc cổ phần hóa. Ông Hai đề nghị trưng cầu kiểm toán để chứng minh sự thiệt hại, giá trị đầu tư của Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh nhằm phân định rạch ròi để giải quyết vụ án.

Đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Quang Minh, đại điện Viện Kiểm sát tỉnh Quảng Nam, nhấn mạnh: Việc cần có một cuộc kiểm toán để xác định giá trị thực mà Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh đã đầu tư vào trạm dược liệu và lấy đó làm cơ sở giải quyết vụ án… Cũng trên cơ sở này, HĐXX đã quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ kiện và sẽ đưa vụ kiện ra xét xử lại khi quyết định tạm đình chỉ hết hiệu lực.

Thông tin mới nhất mà chúng tôi nhận được là Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh muốn chia đôi diện tích và lượng sâm giống tại trạm dược liệu Trà Linh và hiện UBND tỉnh Quảng Nam đã giao cơ quan chức năng tham mưu xử lý. Trong đó, xem xét đề xuất chia đất theo đúng quy định; trường hợp không thể chia được, sẽ hỗ trợ công ty này tìm kiếm địa điểm lập trại giống và vùng nguyên liệu sâm Ngọc Linh mới có điều kiện tương tự.

Về số lượng giống sâm Ngọc Linh đang nuôi trồng mà Công ty CPTM Dược sâm Ngọc Linh muốn chia đôi, địa phương cam kết hỗ trợ nguồn cây giống để công ty hình thành trại giống mới và hằng năm ưu tiên cung ứng cây sâm giống để phát triển vùng nguyên liệu.

Tuy nhiên, sự việc vẫn đang còn… xem xét.