Quy định xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng: Đừng để chỉ tồn tại trên giấy

• Địa phương đầu tiên xử phạt 15 trường hợp hút thuốc lá nơi công cộng
• Ý kiến người dân về xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng
• Từ 1/1/2010: Cấm hút thuốc lá nơi công cộng

Khói thuốc đã giảm ở bệnh viện

Theo khảo sát của phóng viên tại 4 bệnh viện gồm Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện K (U bướu Trung Ương) và Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho thấy, các trường hợp hút thuốc lá đã giảm rất nhiều. Hiện tượng hút thuốc chỉ ghi nhận duy nhất tại những khu vực sân ngoài và không có trong các nhà điều trị.

Đi vào các bệnh viện, từ cửa lớn tới dọc các sảnh, trên lối cầu thang, hành lang và phía tường dễ quan sát đều có những lời nhắc không hút thuốc lá. Nhiều tấm biển cấm hút thuốc, gắn poster mang hình ảnh tác động mạnh vào thị giác, nội dung nói lên tác hại của thuốc lá tại nhiều vị trí trong khuôn viên được các đơn vị khám chữa bệnh thực hiện đầy đủ.

Đồng thời, trên loa phát thanh có phát yêu cầu mọi người khi vào bên trong khu vực bệnh viện không sử dụng thuốc lá, nội dung này được lặp lại nhiều lần. Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, khi được hỏi về tình trạng hút thuốc lá tại bệnh viện, nữ điều dưỡng Trần Thị Hoa cho biết: “Mọi người chấp hành khá tốt các quy định cấm hút thuốc trong khu vực bệnh viện”.

Vẫn còn tình trạng hút thuốc lá tại các bệnh viện.

Bệnh viện K (U bướu Trung ương) và Bệnh viện Phụ sản Trung ương hoàn toàn “sạch” khói thuốc lá trong thời gian phóng viên đi khảo sát. Để “tìm” thấy khói thuốc trong bệnh viện, chúng tôi phải tới địa điểm thứ 3 là Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương mới bắt gặp những trường hợp đầu tiên. Phía ngoài đơn vị có chức năng khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng về các bệnh truyền nhiễm và nhiệt đới này là một nhóm ba đến bốn người đang sử dụng thuốc lá.

Tôi gặp trực tiếp một trường hợp đang sử dụng thuốc lá, ông Dương Tiến (quê Nam Định, người nhà bệnh nhân đang khám tại đây) phân trần: “Bệnh viện cấm hút thuốc bên trong nên muốn hút mình ra phía ngoài này. Cũng biết ở viện hay ở đâu cũng vậy, mọi người đều không thích khói thuốc nhưng mình hút lâu mà chưa bỏ được. Thèm quá nên phải ra ngoài làm vài hơi xong rồi thôi ngay”. Ông Tiến cũng cho biết chính những người trong nhóm ở đây cũng “biết ý”, thấy ai hút thuốc gần nơi có người bệnh là đều chủ động bảo nhau ra ngoài.

Trò chuyện với chị Mai Thị Bình, phụ huynh có con điều trị tại Khoa nhi, Bệnh viện Bạch Mai, chị Bình cho biết: “Trong khoảng thời gian hơn 3 tuần từ khi tôi đưa con vào điều trị tại đây, không thấy có trường hợp nào hút thuốc ở gần nơi các cháu nằm, đôi khi có thấy ở phía ngoài sân chung”.

Từ những ghi nhận thực tế trên, có thể thấy tình trạng sử dụng thuốc lá tại các bệnh viện so với thời điểm trước kia đã giảm. Đây là một tín hiệu rất tích cực hướng tới mục tiêu không khói thuốc lá nơi công cộng.

Phạt mạnh chứ không chỉ nhắc nhở

Sau khi ban hành Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Chính phủ đã ban hành Nghị định 176/2013/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó có các quy định về phòng chống tác hại của thuốc lá. Thế nhưng trên các phương tiện thông tin đại chúng, người ta chưa thấy có trường hợp vi phạm nào được nêu tên.

Việc xử phạt mới chỉ dừng lại ở hai từ: “nhắc nhở”. Thực tế cho thấy, tình trạng hút thuốc lá ở những điểm cấm hút thuốc vẫn diễn ra nhưng người vi phạm không bị xử lý. Và cũng chưa có cá nhân nào bị nêu tên cùng mức phạt khi vi phạm.

 Qua tìm hiểu ở một số UBND phường, chúng tôi được biết, chính quyền cấp cơ sở có quá nhiều việc phải làm nên cũng chưa tổ chức đi kiểm tra, xử phạt hành vi vi phạm hút thuốc lá nơi công cộng. Theo quy định, thẩm quyền xử phạt hành vi vi phạm hút thuốc lá nơi công cộng là thanh tra chuyên ngành y tế và UBND các cấp, nhưng gần như không đơn vị nào tổ chức kiểm tra.

Bên cạnh đó, quy định dành khu vực riêng cho hút thuốc nơi công cộng cũng chưa thể thực hiện được trong tình hình hiện nay dù pháp luật đã quy định bởi thiếu quỹ đất, thiếu kinh phí… Thế nên, nhiều năm qua, quy định xử phạt hành chính đối với hành vi hút thuốc lá nơi công cộng vẫn chỉ nằm trên giấy.

Theo thông tin từ Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Trung bình cứ 2 nam giới từ 15 tuổi trở lên có một người hút thuốc. Phần lớn người hút thuốc bắt đầu hút khi còn rất trẻ. Có tới 56% người bắt đầu hút ở tuổi 20. Theo điều tra của Bệnh viện K Trung ương, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá lên tới 96,8%...