Qua kiểm toán, bình quân mỗi dự án thất thoát hơn 2% tổng mức đầu tư

• Cận cảnh tình trạng thấm dột nước mưa tại cầu Tam Kỳ trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi
• Gầm cầu cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi mới sử dụng đã thấm nước
• Vệt dầu loang bất thường trên cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi
• “Vá” ổ gà trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi 2

Bên lề kỳ họp Quốc hội, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Hồ Đức Phớc, Uỷ viên Trung ương Đảng, Tổng Kiểm toán Nhà nước, ĐBQH tỉnh Nghệ An về vấn đề này.

PV: Xin ông cho biết, tới đây Kiểm toán Nhà nước có kiểm toán Dự án cao tốc 34.000 tỷ này không?  

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc: Do Dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi vừa mới làm xong nên bây giờ chúng tôi chưa kiểm toán. Nhưng tới đây chúng tôi sẽ thực hiện kiểm toán đối với dự án này. Cụ thể là sẽ đưa vào kế hoạch kiểm toán của năm 2019.

PV: Quá trình kiểm toán sẽ tập trung vào những nội dung gì, thưa ông?

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc: Đơn vị kiểm toán sẽ tiến hành kiểm toán toàn diện hoạt động của Dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, từ yếu tố tuân thủ pháp luật cho đến các vấn đề về giá trị công trình, cùng nhiều nội dung quan trọng khác liên quan đến dự án…

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc.

PV: Với kinh nghiệm của mình, ông đánh giá thế nào về những vi phạm trong Dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi này?

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc: Cái này cũng còn tùy, nhưng nói chung là chất lượng công trình không đảm bảo. Mà dự án không đảm bảo có thể có mấy lý do: Một là do vật liệu không đảm bảo, hai là do quá trình thi công không đúng, và thứ ba có thể không phải do phần nền, mà rơi vào phần mặt.

PV: Về nguyên nhân đường hỏng, chủ đầu tư trả lời có nguyên nhân do “mưa nhiều”. Ông nghĩ sao về điều này?

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc: Lý do đó không phải. Khi xây dựng, định mức quy trình dự án thì phải chịu đựng được trong mọi yếu tố thời tiết. Ví dụ như ở Ấn Độ, thời tiết của họ nóng đến 50 độ C nhưng đường của họ có chảy đâu. Nguyên nhân hỏng ở đây hoặc là do nền hoặc do mặt đường cao tốc. Nếu do mặt đường thì có thể do thi công không đúng, thi công ẩu, hoặc đưa chủng loại vật liệu vào không đúng.

PV: Tại Phiên họp thứ 28 Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đã yêu cầu làm rõ và giải trình nghiêm túc, tại sao tuyến đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi vừa làm xong đã xuống cấp. Tuy nhiên có ý kiến lo ngại nếu để Bộ Giao thông Vận tải vào cuộc thì khó đảm bảo khách quan…

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc: Trước mắt chúng ta cứ phải để cho cơ quan chủ quản là Bộ Giao thông Vận tải vào cuộc kiểm tra, làm rõ trách nhiệm trước. Còn sau khi kiểm tra mà thấy có dấu hiệu không khách quan thì các cơ quan độc lập, hoặc cơ quan cấp trên sẽ vào cuộc.

PV: Vậy theo kế hoạch kiểm toán tới đây, KTNN sẽ thực hiện bao nhiêu cuộc kiểm toán về các dự án đầu tư công tương tự, thưa ông?

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc: Nhiều lắm, rất nhiều dự án tương tự nằm trong kế hoạch kiểm toán tới đây. Trước kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, chúng tôi đã gửi báo cáo tới Quốc hội, xin ý kiến các ĐBQH về vấn đề này. Chỉ riêng đối với những dự án nhóm A cũng có khoảng vài chục dự án nằm trong kế hoạch kiểm toán trong thời gian tới. Sau khi hoàn thành, toàn bộ kết quả kiểm toán sẽ được công khai hết.

PV: Quan điểm của Tổng Kiểm toán Nhà nước về tình trạng thất thoát, lãng phí trong các dự án đầu tư công như thế nào, thưa ông?

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc: Đối với các dự án đầu tư công, nói chung tình trạng thất thoát xảy ra tương đối lớn. Tôi chưa thể nói cụ thể về từng dự án, nhưng với những dự án đã được kiểm toán, bình quân cũng phải thất thoát lên tới hơn 2% tổng mức đầu tư. Chẳng hạn một dự án có tổng mức đầu tư 10 nghìn tỷ đồng thì thất thoát 2%, tức là tương đương 200 tỷ đồng.

PV: Vậy theo ông, giải pháp cho vấn đề này là gì?

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc: Giải pháp quan trọng hàng đầu là phải tăng cường xử lý trách nhiệm, tăng cường công tác thanh tra, kiểm toán. Đặc biệt cần phải xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu. Ví dụ với cơ quan chủ quản đầu tư dự án, Bộ trưởng nào quyết thì phải chịu, còn giao cho chủ đầu tư thì chủ đầu tư ấy phải chịu trách nhiệm.

Thông thường, cơ quan chủ quản đầu tư dự án có trách nhiệm trong việc thiếu kiểm tra, buông lỏng trách nhiệm. Còn trách nhiệm đối với chủ đầu tư là không kiểm tra Ban Quản lý dự án, buông lỏng trách nhiệm, hoặc thậm chí có sự thông đồng, trục lợi.

PV: Xin cảm ơn ông!