Nhớ lời Bác Hồ dạy “Tết trồng cây”

Thứ Bảy, 25/01/2020, 08:18

Cứ mỗi mùa Xuân sang, Bác Hồ mong mỗi người Việt Nam ta đón Tết cổ truyền dân tộc trong mùa Xuân vui vẻ, xứng đáng với Xuân và để mừng Xuân bằng việc làm thiết thực “Tết trồng cây”.

“Tết trồng cây” là công việc mà Bác Hồ đã phát động cho toàn dân ta từ tháng 11 năm 1959. Thời gian càng lùi xa, chúng ta càng thấy ở đó những ý nghĩa sâu xa bắt nguồn từ truyền thống lâu đời của dân tộc cũng như những ý tưởng đi trước thời đại trong việc giữ gìn môi trường thiên nhiên.

“Tết trồng cây” một công việc nhẹ nhàng mà ý nghĩa lớn lao:

Trước hết, đó là việc làm thiết thực để chào mừng ngày thành lập Ðảng ta (3-2), điều đó Bác Hồ đã chỉ rõ trong những bài Người viết về “Tết trồng cây”: “Ðể kỷ niệm ngày thành lập Ðảng, tất cả nhân dân mỗi người phụ trách trồng một hoặc vài ba cây và chăm sóc cho tốt”; “Khắp mọi nơi đang nhộn nhịp chuẩn bị Tết trồng cây để chào mừng một cách thiết thực ngày thành lập Ðảng ta. Ðó là một phong trào rất tốt”...;

Bác nêu lên cho toàn dân phong trào Tết trồng cây khi nước nhà chưa được thống nhất, cho nên Bác kêu gọi nhân dân miền Bắc “Ta trồng cây cho ta và cho cả miền Nam nữa”. Vậy là Tết trồng cây cho sự nghiệp thống nhất đất nước;

“Tết trồng cây” đưa đến cho mỗi người, mỗi gia đình việc làm, niềm vui trong tình cảm truyền thống Việt Nam đón Tết cổ truyền dân tộc “Vui Tết trồng cây, nơi nơi phấn khởi, người người thi đua”. Và từ việc làm đó mang lại nguồn lợi lớn cho cuộc sống kinh tế và môi trường: Nếu làm đúng được điều Bác dạy “Mùa Xuân là Tết trồng cây, mỗi người Việt Nam (trừ các cháu bé) trồng một cây và chăm sóc tốt (ngoài kế hoạch trồng cây gây rừng của Nhà nước)”, thì mỗi năm đất nước Việt Nam có vài chục triệu cây, và “Vì lợi ích 10 năm trồng cây” thì độ 10 năm “trong làng mạc và bên đường cái khắp đất nước Việt Nam” sẽ có hàng trăm ngàn triệu cây.

Bác Hồ trồng cây đa tại xã Vật Lại, huyện Ba Vì, Hà Tây (nay là Hà Nội) sáng 16-2-1969. Ảnh tư liệu.

Cái đó đưa lại kết quả như Bác Hồ đã chỉ rõ: “Nước ta phong cảnh sẽ ngày càng tươi đẹp, khí hậu điều hoà hơn, cây gỗ đầy đủ hơn. Ðiều đó sẽ góp phần quan trọng vào việc cải thiện đời sống nhân dân”. Và sẽ tạo nên một màu xanh cho đất nước - xanh núi, xanh sông, xanh đồng, xanh biển - góp phần bảo vệ mùa màng, bảo vệ xóm làng, bảo vệ môi trường thiên nhiên hạn chế được những thiệt hại của mưa bão, sạt lở đất và xói mòn. Thế là “trồng cây tốn kém ít mà lợi ích rất nhiều”.

“Mùa Xuân là Tết trồng cây”, chính là “loài người lợi dụng cái luật tự nhiên của tạo hoá” để làm sôi động cuộc sống của tạo hoá, của con người” cho nên “Tết trồng cây mùa Xuân thì trời vui, đất vui, người càng vui”.

Bác bảo đầu năm mọi người hãy thực hiện việc trồng cây, gợi nhớ cho mỗi chúng ta về sự chăm chút lo toan tới đạo lý sống trồng cây để trồng người; Ðiều đó như Bác đã dạy: “một năm bắt đầu từ mùa Xuân, đời người bắt đầu từ tuổi trẻ”; Ðiều đó như trong lần kỷ niệm sinh nhật đầu tiên (19-5-1946), Bác Hồ tiếp đại biểu thiếu nhi Thủ đô, tự vệ, hướng đạo đến chúc mừng nhân ngày sinh của Người, Bác tặng các đại biểu thiếu nhi một cây bách trồng trong chậu và nói: “Bác có cây này tặng các cháu. Mai sau, cái cây sẽ mọc ra một chậu trăm cái tán. Các cháu về chăm nom cho cây lớn, cây tốt, thế là các cháu yêu Bác lắm đấy”.

Ðiều Bác dạy ta Tết trồng cây là vậy, việc Bác làm để nêu gương sáng là Tết năm 1960 - Tết mừng Ðảng ta 30 tuổi trẻ, mừng Nhà nước ta 15 xuân xanh, Bác Hồ đi trồng cây tại Công viên Hồ Bẩy mẫu (nay là Công viên Thống nhất), bắt đầu từ đấy đến nay và mãi mãi về sau Bác Hồ cho chúng ta những mùa Xuân có ý nghĩa nhân văn: cứ ngày Tết đến, đất nước, nhân dân lại nô nức thực hiện Tết trồng cây mừng Ðảng, mừng Xuân, mừng đất nước, và là để đền ơn trả nghĩa công lao Bác Hồ.

Và cũng bắt đầu từ đây, Bác luôn theo dõi, cổ vũ động viên, khen thưởng gương “người tốt việc tốt” của Tết trồng cây. Bác Hồ đã từng căn dặn: những việc tuy nhỏ, nhưng có ích như thế là phẩm chất đẹp, góp gió thành bão, nhiều việc nhỏ tốt cộng lại sẽ trở thành sức mạnh vĩ đại tạo nên lòng kính phục và sự mong muốn noi theo.

“Lấy gương người tốt, việc tốt để hằng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Ðảng, xây dựng tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới, xã hội mới”; Những gương người tốt, việc tốt đều là người thật, việc thật, có tác dụng thiết thực giúp cho mỗi người đều có thể học tập, noi theo, để qua đó mà xem xét ngay chính mình. Người tốt, việc tốt của Tết trồng cây cũng là thể hiện ý nghĩa đó.

Bác Hồ đã tặng huy hiệu của Người cho những người làm tốt công việc trồng cây: Báo Nhân dân 30-1-1962, đưa tin Bác Hồ thưởng huy hiệu của Người cho hai thanh niên (Tiến và Long) đã có thành tích hăng hái trồng cây; Ngày 5-2-1964, Bác tặng huy hiệu của Bác cho: cụ Dương Ðình Ðông, 60 tuổi, ở Kim Anh - Vĩnh Phúc tích cực trồng cây và chăm sóc cây giỏi, trong năm 1963 đã trồng được 14.000 cây các loại; Cụ Lạng, 60 tuổi, ở Mai Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình trồng cây và chăm sóc cây giỏi, đồng thời vận động mọi người tham gia phong trào trồng cây...

Khi Bác Hồ bước sang tuổi thuộc “lớp người xưa nay hiếm”, Bác càng chăm lo nhiều hơn cho sự nghiệp trồng cây, trồng người, cho công việc “định từ mùa Xuân” Tết trồng cây:

Ngày 1-2-1969, Bác gặp ông Cục trưởng Lâm nghiệp về bài “Tết trồng cây”, Người căn dặn Tổng cục Lâm nghiệp viết thư cho Uỷ ban hành chính Lạng Sơn bảo vệ cho được những loại cây gỗ quý hiếm còn lại; Ngày 5-2-1969, bài báo cuối cùng của Bác “Tết trồng cây” đăng trên Báo Nhân dân.

Trong bài báo, Bác dẫn chứng nhiều về các địa phương, cá nhân có nhiều thành tích trồng cây, gây rừng, nhắc nhở một số địa phương còn yếu trong công tác này và chỉ ra rằng muốn làm tốt công tác trồng rừng, các cấp uỷ, chính quyền địa phương, các ngành cần làm tốt công tác vận động quần chúng, quan tâm đúng mức đến lợi ích của họ để phong trào trồng cây gây rừng ngày càng được mở rộng và sôi nổi. Bài báo kết luận: “Kinh nghiệm cho thấy rằng: mọi người đều nên tham gia trồng cây, nhưng lực lượng các cụ phụ lão có tổ chức là quan trọng và các cháu thiếu nhi là lực lượng góp phần đắc lực”;

Và ngày 16-2-1969 (tức ngày Mồng một Tết Kỷ Dậu), Bác Hồ đến đồi trồng cây “Ðón Bác Hồ” và trồng cây ở xã Vật Lại - huyện Ba Vì - khi đó thuộc tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Nói chuyện và chúc Tết nhân dân địa phương, Bác nói: “Các cụ thì biết chuyện cũ, chuyện mới, nhưng các cháu ngày nay chỉ biết chế độ dân chủ cộng hoà. Ðất nước bây giờ là của ta, cho nên cần phải thi đua sản xuất giỏi, trồng cây giỏi”. Ðây là lần cuối cùng và là cây cuối cùng Bác trồng để gieo mầm cho sự sống.

Cũng trong dịp “Tết trồng cây” năm Kỷ Dậu ấy, Bác Hồ đã thưởng huy hiệu của Người cho những cụ già có thành tích xuất sắc trong phong trào trồng cây gây rừng. Ðây là những người cuối cùng được nhận huy hiệu của Bác về phong trào Tết trồng cây: cụ Trần Văn Cựu, xã Ðức Lập - Ðức Thọ - Hà Tĩnh; cụ Kiều, xã Tứ Mỹ - Quảng Bình, cụ Trường Ðình Gióng, xã Yên Tiến - Ý Yên - Nam Hà; cụ Dương Thị Na, hợp tác xã Úc Sơn - xã Hương Sơn - Phú Bình - Thái Nguyên.

Ðoàn viên thanh niên Công an tỉnh Sóc Trăng tham gia trồng rừng phòng hộ ven biển.

Xuân mới lịch mới tới, Tết trồng cây theo lời dạy của Bác Hồ lại về trong hoàn cảnh đất nước đang trong công cuộc đổi mới đem lại thêm sức mạnh tinh thần và ý chí phấn đấu để xây dựng Tổ quốc Việt Nam. Mỗi người chúng ta lại càng thấy giá trị lớn lao lời Bác Hồ dạy từ 60 năm trước về “Tết trồng cây”, chúng ta càng nhớ Bác Hồ nhiều và thấy Bác vẫn còn sống mãi như màu xanh bất tử của cây rừng.

Mong sao, việc học lại những điều dạy và những việc Bác Hồ làm về Tết trồng cây để mỗi người chúng ta suy nghĩ và cố gắng phấn đấu: Xuân về ta tiếp tục sự nghiệp trồng cây, trồng người mà Bác Hồ đã chăm lo để đất nước ta càng ngày càng xuân.

TS. Trần Viết Hoàn (Nguyên Giám đốc Khu Di tích Bác Hồ tại Phủ Chủ tịch)