Bất cập khi doanh nghiệp chế biến thuỷ sản bị áp thuế thu nhập doanh nghiệp 20%

• Nghề nuôi thủy sản lồng bè phát triển mạnh ở đảo Lý Sơn
• Từ phát triển vùng liên kết nguyên liệu nông, thủy sản đến chiến lược tăng lợi thế cạnh tranh

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa có văn bản gửi Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nêu những bất cập và kiến nghị về ban hành danh mục sản phẩm chế biến liên quan đến thực hiện quy định ưu đãi thuế thu nhập cá nhân cho doanh nghiệp (DN) chế biến thủy sản.

VASEP cho biết, thời gian qua, nhiều DN chế biến thuỷ sản bị các cơ quan quản lý nhà nước về ngành thuế áp mức thuế suất cho hàng thủy sản là sơ chế với mức thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) 20%, trong khi các mặt hàng đầu ra của các DN này đa số là các sản phẩm đã qua chế biến, được phép áp dụng mức thuế suất TNDN là 15%. Các DN cũng đã gửi văn bản phản ánh lên UBND các tỉnh và các cơ quan quản lý nhà nước về ngành thuế. 

Tại Công văn số 1981/BTC-TCT ngày 13-2-2018 của Tổng cục Thuế trả lời về chính sách thuế TNDN gửi UBND tỉnh Kiên Giang, Tổng cục Thuế cũng giải thích: “Trường hợp doanh nghiệp mua nguyên liệu thủy sản, sau đó sơ chế thông thường (chưa chế biến thành sản phẩm khác so với nguyên liệu đầu vào) rồi đem bán thì thu nhập từ hoạt động này không phải là thu nhập từ hoạt động chế biến thủy sản nên không được hưởng ưu đãi thuế TNDN đối với hoạt động chế biến thuỷ sản. 

Trường hợp doanh nghiệp có thực hiện quy trình gia công, tiếp nhận nguyên liệu thuỷ sản từ bên thuê gia công, sau đó thực hiện các công đoạn sơ chế thông thường (chưa chế biến thành sản phẩm khác so với nguyên liệu đầu vào) thì thu nhập từ hoạt động nhận gia công này không phải là thu nhập từ hoạt động chế biến thuỷ sản nên không được hưởng ưu đãi thuế TNDN đối với hoạt động chế biến thuỷ sản”.

Nhiều doanh nghiệp chế biến thuỷ sản bị áp thuế thu nhập doanh nghiệp khi chưa có quy định rõ ràng.

Tuy nhiên, theo VASEP, Công văn số 1981/BTC-TCT nói trên hay một số các văn bản hướng dẫn của ngành tài chính vẫn chưa có cơ sở vững chắc thế nào là sơ chế, và thế nào là chế biến, chưa giải thích được sản phẩm như thế nào sẽ được coi là “sản phẩm khác với nguyên liệu đầu vào”. 

Trong khi đó, hiện nay hoạt động chế biến của DN thủy sản gồm 3 dạng: Chế biến từ sản phẩm tươi sống để xuất khẩu, chế biến từ sản phẩm tươi sống thành sản phẩm chín, chế biến từ nguyên liệu có pha trộn gia vị phụ liệu. Nhưng khi thanh tra, kiểm tra các DN chế biến thủy sản, các cơ quan QLNN ngành thuế sẽ kiểm tra thu nhập của DN thuộc hoạt động chế biến hay hoạt động sơ chế, và với cả 3 dạng chế biến trên, các cơ quan quản lý nhà nước ngành thuế đều không công nhận là sản phẩm “chế biến” mà chỉ là sơ chế” khiến tỷ lệ phải nộp thuế của các DN thủy sản hiện tại đều là 20% - không đúng với bản chất chế biến của ngành.

Từ thực tế trên, Hiệp hội VASEP đề nghị Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến chỉ đạo việc ban hành văn bản (mang tính pháp quy) để các mặt hàng/nhóm mặt hàng thủy sản của DN thuộc danh mục là hàng chế biến, thay vì hiện nay không có quy định rõ ràng nào nên khi Cục Thuế các địa phương xem xét đều đưa hết về sơ chế; có ý kiến bằng văn bản với Bộ Tài chính để Bộ Tài chính sớm xem xét có hướng dẫn cho phép cả 3 dạng hoạt động chế biến nói trên đều được xem là hoạt động chế biến của DN thủy sản và được ưu đãi thuế TNDN theo Thông tư 96/2015/TT-BTC.