Tổng thống Biden tuyên bố không dỡ bỏ trừng phạt Iran

• Tổng thống Pháp đề nghị làm trung gian Mỹ-Iran trở lại thoả thuận hạt nhân
• Iran "thề" không thay đổi một chữ nào trong thỏa thuận hạt nhân
• Thỏa thuận hạt nhân Iran và thế khó của ông Biden

Trong cuộc phỏng vấn được đăng tải hôm 7/2 (giờ Mỹ) trên kênh CBSNews, khi được người dẫn chương trình Norah O’Donnell hỏi: "Liệu Mỹ có dỡ bỏ các lệnh trừng phạt trước để đưa Iran trở lại bàn đàm phán hạt nhân hay không?", tân Tổng thống Joe Biden đã trả lời dứt khoát: "Không".

Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: Getty Images

Trả lời câu hỏi "Trước tiên họ phải ngừng làm giàu uranium?" của người dẫn chương trình O’Donnell, ông Biden gật đầu nhưng không giải thích thêm.

Đây là phát ngôn cứng rắn, cũng đồng thời cho thấy triển vọng cứu vãn thỏa thuận hạt nhân 2015, còn gọi là Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA), là rất mong manh, dù ông Biden từng hứa nhiều lần về việc đưa Mỹ trở lại văn kiện sau khi nhậm chức.

Giới chuyên gia cảnh báo phát ngôn mới sẽ khiến căng thẳng giữa Mỹ và Iran leo thang. Trước bình luận của ông Biden, lãnh tụ tinh thần tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố, nếu Mỹ muốn Iran trở lại các cam kết hạt nhân thì Mỹ phải lập tức dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt chống lại nước này.

"Đây là chính sách dứt khoát và không thể đảo ngược của nước Cộng hòa Hồi giáo. Tất cả các quan chức của đất nước đều nhất trí về điều này và sẽ không ai đi chệch hướng", ông Khamenei cảnh báo, đồng thời khẳng định Mỹ đã rút khỏi JPCOA trước nên nước này phải thực hiện bước đi nhượng bộ trước.

JCPOA được ký năm 2015, lúc ông Biden là Phó Tổng thống Mỹ dưới thời Barack Obama. Chính quyền Obama-Biden ca ngợi JCPOA là một chiến thắng ngoại giao lịch sử. Tuy nhiên, năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump đã rút Mỹ khỏi văn kiện rồi áp đặt hàng loạt biện pháp trừng phạt khắt khe chống Iran để buộc nước này viết lại JCPOA.

Đáp trả hành động của Mỹ, Iran đã làm giàu uranium ở độ tinh khiết 20%, cao gấp nhiều lần giới hạn cho phép của JCPOA, khiến cộng đồng quốc tế lo ngại.

Trước thế bế tắc giữa Mỹ và Iran về chuyện bên nào sẽ nhượng bộ trước, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 4/2 tuyên bố ông sẵn sàng đứng ra làm trung gian hòa giải, điều phối hành động phải thực hiện của cả Washington và Tehran để cứu JCPOA. Tuy nhiên, sáng kiến của ông Macron chưa được hưởng ứng.