Sóng gió cuối nhiệm kỳ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu

Thứ Năm, 20/02/2020, 08:27
Chưa đầy một tháng nữa, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sẽ chính thức ra tòa với cáo buộc tham nhũng, đúng thời điểm chỉ hai tuần sau cuộc bầu cử và một ngày sau khi Quốc hội mới được bầu tại Israel tuyên thệ cũng như các cuộc đàm phán liên minh trong bối cảnh nước này đang cố gắng phá vỡ thế bế tắc chính trị kéo dài một năm qua.


Bộ Tư pháp Israel ngày 18/2 tuyên bố, phiên tòa hình sự đối với Thủ tướng Benjamin Netanyahu sẽ bắt đầu vào ngày 17/3 tới. Sóng gió ập đến với Thủ tướng Israel từ năm ngoái, khi Bộ trưởng Tư pháp Avichai Mandelblit, một người do chính ông Netanyahu bổ nhiệm, công bố những cáo buộc với Thủ tướng trên truyền hình.

Những cáo buộc với ông Netanyahu được ông Avichai Mandelblit công bố là kết luận sau một loạt các cuộc điều tra kéo dài được gọi là Cases 1000, 2000 và 4000. Theo đó, ông Netanyahu bị nghi ngờ đã nhận hối lộ số quà tặng trị giá 264.000 USD từ các doanh nhân giàu có.

Ông cũng bị buộc tội đã bỏ tiền mua chuộc truyền thông với tờ báo Yedioth Ahronoth có số lượng phát hành lớn nhất tại Israel. Trong vụ việc nghiêm trọng nhất, ông bị cáo buộc đã đồng ý cấp khoản ưu đãi chính sách lên tới 1,8 tỷ shekel (500 triệu USD) cho hãng viễn thông hàng đầu của Israel là Bezeq Telecom Israel, để đổi lấy những bài báo tích cực trên một trang web thuộc sở hữu của người cựu chủ tịch hãng này.

Ông Netanyahu bác bỏ mọi cáo buộc tội danh do Bộ trưởng Tư pháp đưa ra, cho rằng đây là “cuộc đảo chính có toan tính” và một cuộc săn phù thủy do truyền thông thúc đẩy. Theo Bộ Tư pháp Israel, Thủ tướng được yêu cầu phải trình diện trước Tòa án quận Jerusalem vào ngày xét xử đầu tiên, được điều hành bởi ba thẩm phán.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Ảnh: Getty Images.

Theo luật pháp Israel, trong trường hợp bị kết án, ông Netanyahu có thể sẽ phải ngồi tù trong thời gian rất dài, tuy nhiên, ông không nhất thiết phải từ chức ngay lập tức và bản án đó sẽ được giữ nguyên trong suốt quá trình kháng cáo. Ông Benjamin Netanyahu đã giữ cương vị thủ tướng Israel liên tục từ năm 2009 đến nay. Trước đó, trong thập niên 1990, ông cũng là người có vai trò nổi bật trong chính trường nước này.

Sự việc khắc sâu thêm tình thế khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất trong sự nghiệp với ông Benjamin Netanyahu, nhà lãnh đạo có thời gian tại nhiệm lâu nhất của Israel. Các cuộc thăm dò bầu cử đã nhiều lần cho thấy cả ông Netanyahu và đối thủ lớn nhất của ông cho đến thời điểm này, cựu Chánh văn phòng quân đội Israel đồng thời là lãnh đạo đảng Xanh-Trắng – Benny Gantz, đều chưa có được một con đường rõ ràng trong việc thành lập liên minh chiếm 61 ghế trong Quốc hội gồm 120 ghế.

Cả ông Netanyahu và ông Gantz đều từng kêu gọi thành lập một chính phủ thống nhất do hai đảng Likud và liên minh Xanh-Trắng lãnh đạo, nhưng khi quá trình đàm phán giữa hai đảng chưa có tiến triển thì ngày 1/10, đảng Xanh-Trắng đã thông báo rút khỏi các cuộc đàm phán.

Sau cuộc điều trần ngày 7/10/2019, số liệu thăm dò do hãng tin tức Walla tiến hành cho thấy, 50% người dân Israel tham gia khảo sát không ủng hộ thành lập một chính phủ thống nhất do Thủ tướng Netanyahu lãnh đạo. Kết quả khảo sát cũng cho biết 42% số người được hỏi ủng hộ một chính phủ thống nhất bao gồm đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu và đảng liên minh Xanh-Trắng của ông Benny Gantz do ông Netanyahu lãnh đạo và có 8% không đưa ra quyết định.

Những con số từ các cuộc thăm dò không hề thay đổi nhiều kể từ cuộc bầu cử tháng 9/2019. Nếu kết quả trên tiếp tục lặp lại trong cuộc bầu cử ngày 2/3 này, Israel có thể sẽ tiến hành cuộc bầu cử thứ tư kể từ tháng 4/2019. Kết quả đó cũng chứng minh sự thiếu quyết đoán trong cử tri, khiến Israel rơi vào tình trạng “khập khiễng chính trị” kéo dài từ Giáng sinh năm 2018.

Ông Netanyahu là Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Israel bị truy tố, thế nhưng, các cáo buộc tham nhũng có vẻ như khó có thể làm xói mòn lòng tin của cử tri đặt vào nơi ông. Trong thực tế, ông Netanyahu đã giành chiến thắng áp đảo trong một cuộc ganh đua lãnh đạo ngay trong chính đảng Likud của mình, đảm bảo chắc chắn vị trí dẫn đầu trong đảng mà ông đã lãnh đạo trong hơn một thập kỷ.

Ngoài ra, ông cũng giành được sự hỗ trợ của các đảng tôn giáo và cánh hữu. Tuy thế, ngay cả với sự ủng hộ to lớn đến vậy, ông Netanyahu vẫn không thể giành chiến thắng hoàn toàn trong hai cuộc bầu cử liên tiếp hồi năm ngoái, khi ông nỗ lực thuyết phục cử tri rằng hãy nhìn vào những thành quả mà 14 năm nhiệm kỳ của ông đã làm được thay vì phiên tòa sắp diễn ra.

Yohanan Plesner, Chủ tịch Viện Dân chủ Israel cho biết, trong khi các cử tri ủng hộ đảng Likud “có thể sẽ không vượt qua ranh giới là đi bỏ phiếu cho đảng khác, họ rất có khả năng sẽ không bỏ phiếu cho ai”.

Trong các cuộc đàm phán liên minh sau cuộc bầu cử mới đây, ông Netanyahu không thể giành được bất kỳ sự ủng hộ nào từ các đảng trung và cánh tả, những người từ chối đứng sau một Thủ tướng đang đối mặt với phiên tòa xét xử. Thông báo về ngày xét xử ông Netanyahu được đưa ra vào thời điểm này có thể sẽ khiến những đảng trên không thay đổi quan điểm trước nay của mình.

“Chúng ta đều có thể thấy rằng sau cuộc bầu cử hồi tháng 9-2019, thật khó để bất kỳ một cử tri nào nằm ngoài khối cánh hữu của ông Netanyahu đồng ý tham gia vào chính phủ của ông. Thực tế rằng phiên tòa xét xử ông Netanyahu sẽ thực sự bắt đầu chắc chắn sẽ khiến sự đối lập này ngày càng được củng cố hơn,” chuyên gia Plesner nhận định.

Gia Khoa
.
.
.